Ambient Findability: Zoeken en vinden

[[image:cover1.jpg::right:1]]‘What we find changes who we become.’ Deze ondertitel triggerde mij toen ik onlangs weer eens ‘ouderwets in een echte boekhandel’ het boek ‘Ambient Findability’ zag liggen. Ik heb het gekocht en ook direct gelezen. De auteur, Peter Morville, beschrijft daarin-vanuit allerlei verschillende invalshoeken- de nieuwe dimensies van ‘ zoeken, vinden en gevonden worden’. Ik wil een aantal van zijn denkrichtingen hieronder bespreken.

Altijd en overal

[[image:tomtom.jpg::right:0]]Morville beschrijft ‘Ambient Findability’ als een wereld waarin wij alles en iedereen altijd en overal kunnen vinden. Die wereld komt er zeker aan en hij is er ten dele ook nu al. Want wie kijkt er nu nog van op dat technologie ons mensen in staat stelt om de grenzen van het hier en nu te overschrijden? Het begint immers al aardig gewoon te worden om, b.v. door middel van een PDA, mobiele telefoon of laptop (met internet), contact te maken met de wijde wereld om ons heen. We chatten, bellen/smssen de hele dag, overal en nergens, thuis en onderweg, in binnen– en buitenland, we checken onze mail waar en wanneer we maar willen.

Op zulke momenten zoeken we zelf bewust contact, willen we bewust communiceren of informatie vinden en dan zijn we er blij mee dat die mogelijkheid er is. Maar dat dit ook betekent dat wij daardoor ook ‘gevonden’ kunnen worden waardoor we ook ongevraagde informatie over ons heen kunnen krijgen, dat is iets waar we niet altijd blij mee zijn. Anders gezegd, ‘Ambient Findability’ kent twee kanten want het verschaft ons enerzijds toegang tot een schat aan informatie voor onszelf en over onszelf – b.v. wanneer we gebruik maken van een navigatiesysteem -, maar anderzijds verschaft het ook anderen veel informatie over onszelf, over onze lokatie, aankopen, leefwijze etc.etc.

[[image:fokkesukke.jpg::center:1]]

Uitdagingen

En dat stelt ons als gebruikers voor een enorme uitdaging op het gebied van privacy, gemak, veiligheid. Waar halen we onze informatie vandaan? Wat geven we over onszelf prijs? Welke keuzes maken we, welke beslissingen? Kortom, wie kunnen we nog vertrouwen?

Maar daarmee zijn we er nog niet want de uitdaging voor bedrijven is minstens zo groot. Uiteraard noemt Morville in dit verband de opkomst van Web 2.0 waarbij de ‘macht’ steeds meer bij de consument komt te liggen. Hij stelt hij vast dat de ‘information overload’ ons weliswaar doet verlangen naar minder ‘push’ en naar meer ‘pull’ maar een wereld zonder ‘push’ is het volgens hem ook niet. Die zou saai zijn en oorverdovend stil met als gevolg dat we ons waarschijnlijk eenzaam en alleen zouden voelen.

Bedrijven zullen dus op zoek moeten gaan naar een balans tussen ‘push’ en ‘pull’. Maar hoe doe je dat als je ervan uitgaat dat een goede vindbaarheid ofwel ‘Ambient Findability’ daarvoor essentieel is? Morville komt niet met ‘panklare’ oplossingen maar hij noemt wel een aantal zaken om rekening mee te houden.

‘Ambient Findability’-voorwaarden

• [[image:usability.jpg::right:1]]Usability: Op het eerste gezicht vinden we onze weg in de virtuele wereld op een manier die vergelijkbaar is met het vinden van de weg in de echte wereld maar er zijn verschillen. Om te beginnen is onze eigen menselijke ‘hardware’ (het brein) de laatste 50.000 jaar niet meer bijgewerkt terwijl de technologie om ons heen zich in een razend tempo blijft ontwikkelen. Ofwel zoals Morville dat zo mooi omschrijft: ‘Technology moves fast. Evolution moves slow’. Vandaar ook dat er steeds meer aandacht is voor ‘user interfaces, user experience & user-centered design’ want anders kunnen we als gebruiker de technologie eenvoudigweg niet meer bijbenen.
• Filters: Personalisatie lijkt ook een voorwaarde voor het realiseren van ‘ Ambient Findability’. Maar tot op welke hoogte? Morville is ervan overtuigd dat het allemaal nogal meevalt met onze hang naar gepersonaliseerde c.q. ‘pull’ informatie. We filteren onze ‘push’ informatie nog altijd aan de hand van vrienden, bekenden, ‘communities’, organisaties, media, lokale omstandigheden etc. etc. en hebben daar blijkbaar vrede mee.
• Metadata: Het feit dat we al lang niet maar alleen zoeken naar informatie/data in de vorm van documenten maar ook naar objecten/mensen bepaalt hoe we zoeken en vinden. Was dit in het (recente) verleden een kwestie van de goede data aanbieden c.q. beschikbaar stellen, nu treden de zogenaamde metadata (data over data) op de voorgrond. Ook hierbij speelt Web 2.0 en met name het fenomeen ‘Wisdom of the crowds’ een belangrijke rol. Als voorbeeld daarvan noemt Morville een willekeurig boek dat je bij Amazon kan bestellen. Want een boek bij Amazon is veel meer dan de tekst die erin staat: Je vindt er een bibliografische beschrijving met genre-aanduiding, een populariteitsmeting, recensies door Amazon zelf en eventuele lezers, verwijzingen naar vergelijkbare boeken, favorieten-lijstjes van lezers van dit boek etc.etc. Met andere woorden, alles wat je vindt verwijst – op een bijna duizelingwekkende manier – weer naar andere informatie en zo bepalen metadata – overigens met name toegevoegd door andere gebruikers – voor een belangrijk deel de relevantie van de gevonden informatie voor de gebruiker.

[[image:amazon.jpg::center:1]]

Als gebruikers, consumenten en klanten geven we ons (bewust en onbewust) maar al te graag aan de ‘power of social networks’ en aan de ‘wisdom of the crowds’. Zij filteren immers voor ons de boodschappen die bedrijven en instanties uitzenden en [[image:cover-ambient-findability.jpg::left:1]]zorgen ervoor dat wij de voor ons relevante informatie kunnen vinden. Kortom, ‘Ambient Findability’ beinvloedt ons dus in wat we kopen, in wat we doen, in de beslissingen die we nemen en zelfs in wie we zijn. Vandaar dan ook de ondertitel van het boek ‘What we find changes who we become’. Voor veel bedrijven geldt echter nog steeds dat ze worstelen met de vraag hoe hiermee om te gaan. Niettemin is het, naar mijn idee, nog slechts een kwestie van tijd voordat een goede ‘ Ambient Findability’ voor bedrijven echt van levensbelang is. Want als de consument jou niet meer weet te vinden cq wanneer jij de consument niet langer weet te vinden dan heb je als bedrijf geen bestaansrecht meer.

Jacqueline Fackeldey