Politie 2.0: na burgerjournalisten nu ook burgerrechercheurs

Het begon met allemaal met Web 2.0. “Publiek grijpt de macht via internet”, aldus de kop van Elsevier’s omslagverhaal van afgelopen zaterdag. Maar de invloed van het publiek gaat verder dan democratische en commerciële macht. Web 2.0 biedt de samenleving ook nog heel andere mogelijkheden. krijgt ook in andere opzichten steeds meer betekenis. Neem nou de manier waarop de politie in Utrecht burgers betrekt bij de oplossing van een moordzaak. The wisdom of the crowds nu ook toegepast in de criminaliteitsbestrijding!

Burgers kunnen sinds begin deze maand op de website Politieonderzoeken.nl helpen bij het oplossen van een moord. “De politie vraagt tijdens opsporingsonderzoeken vaak de hulp van het publiek. Dit doen zij onder andere via programma’s als Opsporing Verzocht, Hart van Nederland van SBS 6 en opsporingsberichten na het Journaal. Ook regionale opsporingsprogramma’s en publicaties in kranten en tijdschriften maken deel uit van opsporingsonderzoeken. Tegenwoordig verspreidt de politie ook via het internet opsporingsberichten. De politie en het Openbaar Ministerie blijven altijd kijken naar nieuwe middelen om het publiek te betrekken bij de opsporing van strafbare feiten. Dit om zoveel mogelijk tips en andere relevante informatie te verzamelen over een onderzoek.”

Op de site doet het cold case team van de Politie Utrecht een oproep om “daadwerkelijk meepraten en- denken over de moord c.q. doodslag op de destijds 18-jarige Izaak (Sjaak) Gerwig. De politie heeft eind september 2006 het onderzoek naar de in 1995 vermoorde Sjaak Gerwig uit Utrecht opnieuw opgestart. Sjaak werd door een wandelaar op 2 april 1995 gevonden in het water van de Ravensewetering. Hij bleek door geweld om het leven te zijn gebracht.”

Nigel van Houten maakte op iiMail Weblog meteen al melding van deze interessante ontwikkeling en informeerde ons ook over het brede scala aan reacties dat vrijwel direct (maandagavond 4 december werd de site in gebruik genomen) op de site te vinden was. Vermoedelijk waren het vooral berichten op tv die gezorgd hebben voor de grote toestroom van bezoekers naar de site. Vandaag kopte de krant Metro: “Inzet van burgers bij politie succes”.

Volgens Metro helpen burgers massaal de politie Utrecht met het oplossen van deze cold case. “In een week tijd werd de site door 50.000 mensen bezocht en kreeg de politie vierhonderd tips binnen. ‘Tips van burgers waren altijd al een belangrijke schakel in het onderzoek. Onder de tips die via de site zijn binnengekomen zitten een aantal nuttige’, zegt politiewoordvoerder Thoma Aling. De site is volgens hem een succes omdat hij erg overzichtelijk is. ‘We hebben een heel duidelijke zoekvraag waardoor het voor de burger heel concreet wordt wat hij kan doen.'”

Er wordt volop gereageerd (klik rechtsonder op ingezonden reacties) op de verschillende vragen, maar er worden ook allerlei theorieën gepresenteerd over het moordwapen en het motief van de dader. Woordvoerder Thomas Aling in Metro: “Ook deze theorieën bekijken we. Wie weet zit er iets bij waar we zelf nog niet aan gedacht hebben”. Sommige bezoekers vinden dat er cruciale informatie over de moordzaak ontbreekt (over de verwondingen, over hoe lang de jongens dood was voordat hij gevonden werd, een tekening van de ligplaats en van de verwondingen op het lichaam etc) en dat die toegevoegd zou moeten worden. Een bezoeker vraagt of er satellietfoto’s van de dag van de moord beschikbaar zijn. Ook wordt er regelmatig steun voor de familie uitgesproken. Weer een andere bezoeker heeft informatie toegevoegd over het weer (“de avond van 29-03-1995 was kouder dan gemiddeld, rond het vriespunt. Verder stond er een wind van 4 to 5 beaufort vanuit het NNW”.

Erg herkenbaar om te zien hoe enthousiast burgers reageren op het feit dat ze nu ook op deze manier kunnen participeren in het onderzoek naar de oplossing van de moord. “Zeer goed initiatief, vooral omdat de informatie blijft staan terwijl je een uitzending van Opsporing Verzocht niet altijd meer kunt terugzien”. “Dit zou bij elke onopgelost moord moeten gebeuren.” Maar er worden ook al suggesties gedaan om andere moorzaken op eenzelfde manier aan te pakken: “De nog altijd onopgeloste en gruwelijke moord op de toen 11-jarige Nicky Verstappen uit Heibloem.” en ook “Graag ook z.s.m. de onopgeloste moordzaak van Marinanne Vaatstra op deze website.”

Maar erg interessant zijn ook de suggesties van bezoekers om de opzet van zo’n site te verbeteren. “De plaats van het delict had ik liever op 1 plattegrond gezien (….) goede tip voor andere bezoekers is https://maps,google.nl”. “Is het een idee om een lijst te maken van de door het publiek meest gestelde vragen en deze te beantwoorden?”, “Ik vind überhaupt dat de politie veel meer gebruik moet maken van het internet (…) een landelijke centrale ‘Most Wanted Site’ zou wel kunnen. Nu hebben we vermist, vermiste kinderen, politie.nl… Da’s allemaal uit elkaar gewaaid en daarom omslachtig zoeken.” “Verder zou ik me graag aanmelden voor een e-mailbom. Zodra er in Amsterdam iets gebeurt waarvoor de politie informatie wil, hoef ik geen mail, maar wel als het gaat om mijn regio. E-mailbommen hebben het voordeel dat je meer info kwijt kunt dan in een sms.” “Bij de tab ‘in de media’ mis ik een artikel dat in de Nieuwe Revu heeft gestaan m.b.t. de moord.” “…het hele dossier met alle details op deze site zou moeten staan.”  “Ik hoop dat er nog wat bruikbare info terugkomt om verder mee te puzzelen.” “Tip voor de ‘thuisrechercheur’: gebruik een kaart waar je dingen (eigen bevindingen e.d.) op kan aangeven en inzicht krijgt in afstanden en waterwegen (Google Earth!)”.

Menig Web 2.0 expert die dit leest zit na zo’n rijtje vol met ideeën over hoe zulke onderzoeken op internet met andere Web 2.0 tools en concepten nog beter gecovered zou kunnen worden. Google Maps, een wiki met feitelijke informatie en een discussie over de feiten en vermoedens, shared video, foto’s en andere afbeeldingen, alerts via sms, RSS en e-mail en ga zo maar door. Hoewel veel bezoekers al erg enthousiast zijn over de gebruiksvriendelijkheid van de huidige site, kan bijvoorbeeld het dossiermateriaal (afbeeldingen, foto’s, video) en de tijdlijn zeker nog een stuk toegankelijker worden aangeboden en valt er ook aan de navigatie nog het nodige te verbeteren.

Maar hoe dan ook, dit is een uitstekend initiatief van het politiekorps Utrecht dat op grote schaal (landelijke) navolging verdient. Wat ligt er meer voor de hand dan The wisdom of the crowds ook toe te passen op onderwerpen als veiligheid en criminaliteit, zaken die de samenleving erg bezig houden en waar we met z’n allen soms verder kunnen komen dan een groep politierechercheurs. Na burgerjournalisten krijgen we nu dus ook burgerrechercheurs. What’s next?

Update 13 december 7.45 uur: Interessant in dit verband is wat Duitse blogs schrijven over Polizei 2.0. Moet de politie ook in Second Life?, Guido Karl van de Polizei NordRhein Westfalen die spreekt over Polizei 2.0 op een BarCampmeeting (zie verslag, video hier en hier) en nu – gestimuleerd door deze meeting – ook zelf als blogger gestart is op K11. Hij was overigens al vooraf gegaan door een andere politieman op (Steel op VS_Geheim).

Verder op de Nederlandse sites nog interessante artikelen bij de Volkskrant (Politie Utrecht betrekt burger bij opsporing, gevonden via Polizei befragt Bürger beim alten Mordfall online) en Retecool (My First Peter R de Vries).