Overvloed en schaarste: Economie van de aandacht

Hoe ik het precies voor elkaar heb gekregen is me een raadsel maar bij mijn vorige werkgever heb ik in één jaar tijd 6 PC’s ‘ opgeblazen’ en dat vermoedelijk doordat ik ‘lijd’ aan wat wel N.A.D.D. ofwel Nerd Attention Deficiency Disorder genoemd wordt: een extreme vorm van multitasking op de PC waarbij je tegelijkertijd naar Last.fm luistert, een presentatie aan het maken bent, je mail checkt, af en toe chat, een foto uploadt, schrijft of reageert op een blog, browst met tabs, je RSS feeds leest, een nummer van iTunes downloadt etc. etc.

In tegenstelling tot mijn MacBook thuis leken de PC’ s waarop ik werkte niet tegen dit ‘geweld’ bestand te zijn.

Maar waarom noem ik N.A.D.D. terwijl ik het ga hebben over de economie van de aandacht? Dat leg ik hieronder graag uit. Overigens stamt de term ‘economie van de aandacht’ niet van mezelf  maar is het een vrije interpretatie van zowel de Engelse term ‘Attention Economy’ als van Herbert Simon’s uitspraak: The rapid growth of information causes scarcity of attention’ .Vandaar de economie van de aandacht want als aandacht schaars wordt, dan is het geld waard.
 
De gebruiker
Anno 2007 is het heel makkelijk om te ‘verdrinken’ in de overvloed aan informatie die online tot ons komt: blogs, podcasts, YouTube, chat, radio,TV, communities, emails etc. etc. En het filteren van al deze beschikbare informatie is voor mij- als ontvanger of gebruiker ervan – inmiddels een dagelijkse routine: Ik scan de informatie op bruikbaarheid ofwel op relevantie en ik gebruik daarvoor RSS feeds. Als ik iets interessant vind en het wil bewaren, omdat ik het op een later moment denk te kunnen gebruiken, dan sla ik het op via del.icio.us  zodat ik het altijd bij de hand heb. 

Met andere woorden, ik probeer mijn schaarse aandacht (vandaar de ecomonie van de aandacht want als aandacht schaars wordt, dan is het geld waard) zo goed mogelijk te verdelen over alles wat interessant is en een (in)direct gevolg daarvan is het N.A.D.D.- gedrag dat ik hierboven beschreef. Dat vertoonde ik altijd al, maar de permanente beschikbaarheid van de overvloed aan online informatie heeft een en ander absoluut versterkt.
 
De aanbieders
Wanneer we de ‘information overload’ vanuit aanbieders en bedrijven bekijken dan zien we dat men daar ook last heeft van de aandacht- schaarste van de gebruiker of consument. Want zelfs al heb je zijn aandacht weten te verkrijgen, je bent hem voor je het weet weer kwijt. Omdat je hem niet het goede product of de juiste dienstverlening biedt op het moment dat hij het verwacht. Marketing en communicatie worden zo steeds meer een kwestie van het bieden van relevantie: Het gaat erom om op het juiste moment het juiste product voor de betreffende gebruiker aan te bieden.  Zo creëer je blije gebruikers en aanbieders.

Maar hoe doe je dat? Leer je gebruikers kennen, weet wat hen bezig houdt, waar voor hen de relevantie zit en help hen te vinden wat voor hen belangrijk is. Of faciliteer dat ze elkaar helpen met vinden wat relevant is. Bijvoorbeeld in de vorm een ‘recommendation engine‘ zoals Amazon die gebruikt.

Privacy en verrtrouwen
Het kennen van je gebruiker, het volgen en vastleggen van zijn aandacht ofwel het opslaan van zijn gegevens brengt een aantal vragen met zich mee op het gebied van privacy. De Attention Trust, een vereniging opgericht om de rechten van de consument ten tijde van een daadwerkelijke Economie van de aandacht te waarborgen, heeft hiervoor een aantal heldere regels opgesteld die wat mij betreft een goede leidraad kunnen zijn:

• ‘Property’: De gebruiker is in control. Hij bepaalt waaraan hij aandacht geeft en hij bepaalt waar zijn gegevens mogen worden opgeslagen.
• ‘Mobility’: Hij heeft altijd en overal beschikking over zijn eigen aandacht en gegevens, ze zijn dus ook mobiel beschikbaar en ‘verplaatsbaar’. Ben je opeens niet meer tevreden over een aanbieder dan kan je te allen tijde je aandacht verleggen naar een andere aanbieder.
• ‘Economy’: Jouw aandacht en gegevens zijn geld waard en je krijgt dus waarde terug voor jouw aandacht.
• ‘Transparancy’: Je weet exact hoe er wordt omgegaan met jouw aandacht. Geen geheimen, geen gesjoemel, geen trucs.

Kortom, wanneer er inderdaad een echte economie van de aandacht zal ontstaan, dat weet ik niet precies maar dat de behoefte aan relevantie – zowel aan de kant van de gebruiker als ook aan de kant van de aanbieder – er is, dat merk ik dagelijks. En ik beschouw het dan ook als een uitdaging om mijn bescheiden bijdrage aan het verhogen van die relevantie te kunnen leveren. Als gebruiker doe ik dat door mijn aandacht en gegevens beschikbaar te stellen aan de aanbieders die ik vertrouw. En als online marketing consultant door aanbieders te adviseren hoe zij de relevantie voor hun gebruikers kunnen verhogen. Want dat zorgt naar mijn idee inderdaad voor blije klanten en blije bedrijven.

De inspiratiebron van dit artikel is deze post op Read/Writeweb.

Jacqueline Fackeldey