Framework voor succesvolle community portals

Frameworks om het succes van communities en social software te omschrijven zijn er ten overvloede. Eerder al bijvoorbeeld schreef ik over een model van Gene Smith dat bouwstenen van social software beschrijft. Dit model echter, beschrijft meer de functionaliteiten die een succesvolle social software site zou moeten bevatten. Het beschrijft in mindere mate hoe je je als community site kunt onderscheiden en hoe je met je gebruikers moet interacteren, om op die manier de kans op succes te vergroten.

Onlangs heb ik een review uitgevoerd voor een bedrijf dat een community site wil starten. Om deze review uit te kunnen voeren heb ik in mijn aanpak onderstaand model gehanteerd.

Ik zal dit model in het vervolg van dit artikel nader toelichten.

1. Betrokkenheid van gebruikers

De noodzaak van betrokkenheid van gebruikers behoeft nauwelijks toelichting. Een vorm van betrokkenheid is noodzakelijk om als het ware normen en waarden, geldende (gedrags) regels binnen je community te doen ontstaan. Wanneer gebruikers zich betrokken voelen tot je community zal de bereidwilligheid om te participeren en terug te keren groter zijn. Betrokkenheid vormt één van de drie belangrijke pijlers in de theorie van Communities of Practice, waarmee wordt aangegeven dat betrokkenheid een belangrijke voorwaarde voor een succesvolle community is.

2. Verantwoordelijkheidsgevoel bij gebruikers

Verantwoordelijkheidsgevoel en betrokkenheid liggen dicht bij elkaar. Verantwoordelijkheidsgevoel uit zich bijvoorbeeld in het gevoel kwalitatief hoogwaardige, of zinvolle bijdragen te moeten leveren: bijdragen die iets toevoegen aan de community. Dat dit verantwoordelijkheidsgevoel in (kleinere) communities leeft is een van mijn conclusies van mijn afstudeeronderzoek geweest. Verantwoordelijkheidsgevoel kan zich ook uiten in de drang een leefbare en gezonde community te houden, waardoor gebruikers zelf het gedrag en de kwaliteit van de community gaan reguleren. Concreet betekent dit dat gebruikers zelf kwalitatief goede en verantwoorde posts schrijven, de discussies bij- en in toom houden, eventueel misbruik moderaten of melden en zodoende een gezonde sfeer houden. Het belang van verantwoordelijkheidsgevoel wordt bijvoorbeeld onderkend door Gail Ann Williams.

3. Inspelend op behoefte

Alle grote social software cq community sites doen het. Om succesvol te zijn moet je appelleren aan een behoefte bij de gebruiker, of zoals Clayton M. Christensen het noemt, inspelen op een taak die gebruikers gedaan willen krijgen. Wakoopa doet dat door haar techy publiek inzicht te geven in hun software gebruik en op basis van verzamelde data potentieel relevante software aan te bieden. Ouders online speelt in op de behoefte van jonge moeders om over bevallingsverhalen te praten. Zonder in te spelen op een behoefte bied je je community eigenlijk niets om voor te gaan, niets om over te schrijven en niets om een community voor in stand te houden. De kans op succes is dan ook wel heel erg klein.

4. Gebruikers belonen

Om gebruikers te blijven boeien en binden moet je ze ook iets teruggeven, ofwel belonen voor hun gedrag. Beloning kan in de kleinste dingen zitten. Het verzamelen van votes op toevoegingen van gebruikers is zinvol (en zelfs misleidend) als je met die verzameling votes vervolgens niets doet. Een lijst met meest gewaardeerde artikelen is bijvoorbeeld iets dat is samengesteld op basis van het stemgedrag van gebruikers en door zo’n lijst aan je gebruikers te tonen beloon je hen voor hun stemmen. Een lijst met meest gewaardeerde gebruikers is een andere vorm van belonen. Ook de reacties die anderen geven op mijn blogs of mijn flickr foto’s is een vorm van beloning. Het belang van belonen is heel scherp opgemerkt door Jeremiah Owyang.

5. Focus

Focus. Focus is een veelgehoorde term als het gaat om succesvolle communities. Of noem het niche of non-competing with the techcrunchs van deze wereld. Waar het om gaat is dat een community die over 20 onderwerpen gaat waarschijnlijk minder succesvol is dan een community die zich focust op één onderwerp. In het laatste geval is het waarschijnlijker dat er een community actief is die meer dedicated is ten op zichte van het onderwerp, waardoor ook de betrokkenheid groter is. Het gevolg: grotere kans dat je inspeelt op een behoefte van een bepaalde doelgroep, deze doelgroep kwalitatief hoogwaardigere content levert en daarnaast verantwoordelijkheid kweekt.

6. Onderscheidend door content

Last but not least. Wanneer je een community wilt bouwen rondom een bepaald object, of onderwerp, is het van groot belang dat de content die daar wordt gepubliceerd (door de gebruikers, of door een autoriteit die achter de site zit, zoals het geval was in de review die ik uitvoerde) kwalitatief hoogwaardig en onderscheidend is. Yet Another Forum over topic X of Y zal hoogstwaarschijnlijk niet gaan werken. Het toevoegen van verschillende RSS feeds over hetzelfde onderwerp is waarschijnlijk ook niet voldoende. Focus dus op een onderwerp waarover aansprekende, kwalitatief hoogwaardige en onderscheidende content kan worden toegevoegd. John Gladding heeft hier een goede post over geschreven. Ook als het aankomt op weblogs is kwalitatief hoogwaardige content een van de meest belangrijke middelen om meer traffic naar je site te krijgen, aldus George Manty.

Conclusie

Dit model heeft mij goed geholpen om te beoordelen of het ontwerp van de site die ik onder review had kans van slagen had. Mijn vraag natuurlijk: kunnen jullie je in dit model vinden? Mis ik hier iets in? Kunnen jullie het model verder versterken met relevante bronnen?

Onlangs schreef Renée Filius een artikel over Daten met collega’s via een Community of Practice. Interessant om in het licht van deze post nog eens terug te lezen.