Estafettecolumn: De verleiding van technologie

In een serie artikelen maken we kennis met de digitale levensstijl van een groep Frankwatching bezoekers. Wat doen ze met technologie, hoe gaan ze ermee om en waarom? Vandaag het verhaal van Jan van der Sluis, een lackluster veteran, ooit heel enthousiast over internet, maar daar inmiddels wat van teruggekomen.

Echt verbaasd was ik niet dat ik terechtkwam in categorie 3 (zie artikel), de lackluster veteran. Alhoewel…

Man, 2 jaar, getrouwd, 2 zonen (15 en 18), geen voetbal- maar wel rugbyliefhebber, 1 gsm (k800i), 1 digitale camera, Mac (1) en pc (3) in huis, geen weblog, geen Hyves, geen website, wel vrij veel muziek – België heeft momenteel heel goede bands!

Beroepsmatig: inhoudelijk bezig met de wijze waarop mensen omgaan met informatie, organisatorisch in de functie van manager (waardoor die inhoud ook weer buiten beeld dreigt te geraken ;-( ). Eind verleden jaar weer gefuseerd, waardoor we StimulanSZ zijn geworden. Wel een auto, maar meestal met OV reizend van Leiden naar Utrecht en weer terug.

Toch wel ‘een moeilijke vraag’ om te beantwoorden: waar technologie je leven beïnvloed. Dát het gebeurt, staat als een paal boven water. Alleen al het gegeven dat dit stukje niet meer met een vulpen, maar op een iMac wordt geschreven. Dat de telefoon, die zwartglimmend met z’n kiesschijf nog maar veertig jaar geleden aan de muur in de gang hing, nu niet alleen in huis draadloos is, maar ook steeds persoonlijker wordt en permanent beschikbaar. Dat in de kamer hiernaast nu een televisietoestel staat en de woning meer lijkt op die uit Amerikaanse televisieseries dan we in de jaren zeventig wensten. Dat het gebeurt, is duidelijk.

En ja, ik luister ook in de trein Utrecht-Leiden geregeld naar of de MP3-speler of de radio op de mobiele telefoon (sic). Weg gedoken in hun eigen wereld maken we (onverwachte) ontmoetingen tijdens die reizen dan wel minder waarschijnlijk. Dat gaat ook steeds meer gelden voor andere media. Harddiskrecorders en digitale themakanalen zijn handig. Maar het wordt verdomd lastig met anderen over de uitzending te praten als je die op heel verschillende momenten ziet. De collectieve beleving verandert.

Verder frappeert het verleidingskarakter van technologie, met name ICT, me nog steeds. Het is bijna onwaarschijnlijk hoeveel problemen we zouden gaan oplossen met de inzet van ICT. Dat is een universeel gegeven waarbij keer op keer vooral sprake is van een technology push. Inhoud is in elk geval niet bepaald leidend.

Tegelijkertijd vraag ik me af of initiatieven als (destijds) Kenniswijk nu echt zo nieuw zijn….. Mij doen de meeste initiatieven denken aan bestaande zaken in digitale andere jasjes. Wat is er in essentie veranderd in onze relatie als burger met de overheid, als patiënt met de arts, als consument met de producent? Inderdaad, we hebben meer informatie tot onze beschikking gekregen – en dus kost het meer(!) moeite om te kiezen – en handige hulpmiddelen als Google om daarin te zoeken – en die we blind vertrouwen zonder te weten waarop wordt geselecteerd, hoe wordt geordend en wat de waarde is van het gevondene. ‘Op maat gesneden’ is ook bijzonder handig. Nadeel is wel dat het de weg naar het onverwachte begaanbaar maakt. Alleen dat nieuws ontvangen wat mij interesseert…. hoe bepaal je dat? Op die manier was ik bijvoorbeeld heel waarschijnlijk nooit op deze website terechtgekomen. Hij paste niet in het profiel.

Dat het web veel meer mensen dan ooit de mogelijkheid geeft zich te ontplooien of te uiten, is evident. Dat die digitale spiegel van de samenleving ook inhoudt dat de ooit verborgen onderwereld nu veel en veel makkelijker vindbaar en toegankelijk is geworden, is een onvoorzien en door velen ongewenst bijeffect. En net als de komst van de computer het schrijven minder kritisch maakte ten opzichte van de pen en schrijfmachine, zo verandert wel de kwaliteit en de doordenking. Niet iedereen heeft een interessant verhaal te vertellen. Evenmin is iedereen die een weblog start een getalenteerd schrijver. Met als gevolg dat we worden overspoeld door ‘informatie’, rijp en groen door elkaar.

Wat mij betreft is het is allemaal (te) kort door de bocht. Wat ik daarmee bedoel , is dat de lackluster veteran niet uitsluitend negatief moet worden gezien. Diep in zijn hart – en ook in het dagelijks leven – is ook hij geboeid door technologische ontwikkelingen. Maar vrij snel na de eerste enthousiaste reactie volgt dan wel de vraag wat het voor wie oplevert en vooral wat er na een paar jaar werkelijk zal beklijven als een echte verrijking van ons leven.

Eerder verschenen in deze serie:

• Estafettecolumn: Techniek is voor mensen bedoeld (19 augustus 2007)
• Estafettecolumn: Wat doet Jan Hut met technologie? (13 juli 2007)
• 10 Gebruikerstypes: Wie doet wat met technologie? (19 mei 2007)