Netwerken in China

Veel westerlingen vinden dat we zakelijke en privénetwerken gescheiden moeten houden. Als deze zaken door elkaar gaan lopen, levert dit immers alleen maar spanningen op. Waar komt deze instelling vandaan? En wat kunnen we leren van een land als China, waar mensen totaal anders met elkaar omgaan? We nemen een kijkje bij het land waar het draait om persoonlijke relaties en om het opbouwen van sociaal kapitaal.

Netwerken in het westen: scheiding zakelijk en privé

In westerse landen, met name in Amerika en Europa, zijn netwerken vaak strikt van elkaar gescheiden. Zakelijke netwerken staan bij de meeste mensen (vrijwel) los van privénetwerken. We willen het niet riskeren dat financiële belangen onze privérelatie onder druk zetten. Andersom voorkomen we graag dat mogelijke spanningen in een privérelatie hun weerslag hebben op de zaken die we met iemand doen. Bovendien willen we problemen in de thuissituatie niet meenemen naar het werk en vice versa. Toch gebeurt dit, in de meeste gevallen in ons onderbewustzijn.

Angst om rollen los te laten

Veel westerlingen verplichten zichzelf om verschillende rollen aan te nemen en vinden het lastig of zelfs eng als deze door elkaar heen gaan lopen. We gedragen ons overal anders. Op de werkvloer gedraag je je professioneel, anders dan wanneer je met je vrienden op een terras een witbiertje drinkt en weer anders dan als je op verjaardagsvisite bent bij je schoonmoeder. Maar wat nu als je schoonmoeder tegelijkertijd opdrachtgever is? Of als je op dat terrasje zit met een van je grootste klanten? Westerlingen zijn geneigd om deze vragen uit de weg te gaan door dit soort situaties niet op te zoeken.

Netwerken in China: investeren in relaties

In China gaan mensen anders met elkaar om. Zo ook in netwerken. Men kent er geen scheidslijn tussen zakelijke en privénetwerken. In China bouw je guanxi op. Guanxi is het best te omschrijven als de relatie tussen twee individuen. Door guanxi op te bouwen, verstevig je de band met familie, vrienden en dus ook collega’s en daarmee tegelijkertijd de mate waarin je elkaar dingen gunt. Zonder guanxi (en dus gunsten) ben je als individu nergens.

Guanxi is te versterken door ‘gezicht’ te krijgen. Gezicht betekent sociaal kapitaal. Om een voorbeeld te noemen: het is vrij normaal dat je bij de baas over de vloer komt en andersom. Dat doe je om de relatie tussen jou en je baas te onderhouden of te versterken. Dat zorgt er weer voor dat je elkaar sneller gunsten verleent, ook al werk je over een x aantal jaren misschien niet meer voor die baas.

Op naar sterkere en minder eenzijdige banden in het Westen

Wat kunnen we leren van China? Privé en zakelijk hoeven niet zo strikt gescheiden te zijn uit angst voor spanningen. Een vermenging van zakelijke en privéomgevingen leidt namelijk tot sterkere banden tussen individuen.

Naar mijn idee zijn sociale netwerken als Twitter en Facebook, waar je met zowel vrienden als met collega’s in contact staat, de opmaat naar een tijdperk waarin we sterkere banden met (ex-)collega’s, vrienden en familie hebben. Niet voor niets wordt de virtuele wereld van Twitter door veel mensen gezien als een omgeving waar geven en nemen centraal staan. Dit vertaalt zich uiteindelijk door naar de echte wereld.