De haalbaarheid van crowdfunding [PICNIC10]

Als communities zoveel kunnen brengen voor organisaties, zijn ze dan ook in te zetten voor het financieren van start-ups, boeken, muziek en kunst? Crowdfunding kan dit misschien verwezenlijken. Tijdens PICNIC werd de praktijk vanuit twee perspectieven bekeken en bediscussieerd. Begint crowdfunding volwassen te worden?

Crowdfunding the basics

Simpel gezegd komt crowdfunding hier op neer:

1. Bepaalde projecten, ideeën en/of producten hebben geld nodig om verwezenlijkt te worden.
2. Meerdere mensen kunnen financieel bijdragen met relatief kleine investeringen.
3. Breng deze samen en op die manier kunnen kleine investeringen gezamenlijk genoeg opbrengen door gebruik te maken van meerdere (crowd) investeerders.

Crowdfunding is een relatief nieuw begrip, en daarom werd tijdens PICNIC10 hier dieper op ingegaan aan de hand van praktijkvoorbeelden van onder andere TenPages, Seeds en Voordekunst.

TenPages.com

Valentine van der Lande legt tijdens de PICNIC sessie uit dat de meeste mensen wel mensen kennen die een boek willen schrijven, alleen dat het voor aspirant schrijvers lastig is om een uitgever te vinden. Harry Mulisch had bijvoorbeeld pas bij de 23e uitgever succes, terwijl J.K. Rowling’s zevende poging uiteindelijk tot een publicatie leidde.

Maar waarom afhankelijk zijn van het alsmaar benaderen van een uitgever, terwijl je de markt in zijn geheel al zou kunnen verkennen en gebruiken? TenPages speelt hier op in. In een eerder interview legde van der Lande uit hoe TenPages werkt:

“TenPages is de eerste website ter wereld waar lezers aandelen kunnen kopen in manuscripten van onbekende schrijvers. Als schrijver plaats je minstens 10 pagina’s (vandaar de naam) van je manuscript op de website. Vervolgens kun je als lezer voor € 5,- per stuk een aandeel kopen. Als het manuscript binnen vier maanden 2.000 aandelen heeft verkocht, wordt het uitgegeven door een bekende uitgeverij en verkocht via diverse boekhandels. De aandeelhouder deelt vervolgens mee in de opbrengst van de boekverkoop.”

Belief in taste of public

Volgens van der Lande is de grote kracht van het internet dat het open is, en dat wilden ze gebruiken voor TenPages. Allereerst werd een voting-systeem bedacht, waar lezers feedback geven op de geplaatste manuscripten. Dan zou nog steeds het probleem van het zoeken naar een uitgever bestaan. Uiteindelijk is gekozen voor een crowdfunding opzet, waarbij lezers aandeelhouders konden worden. Naast het minimum van 2.000 aandelen, bestaat ook de regel dat er minimaal 100 verschillende aandeelhouders moeten zijn voor publicatie een feit wordt. Dit om te voorkomen dat alle aandelen door een kleine groep mensen (vrienden, familie) wordt opgekocht: TenPages gelooft in de markt en de aandeelhouders moeten die markt dan ook echt vertegenwoordigen.

Om die reden is er ook geen selectie van de manuscripten: iedereen kan zijn/haar stuk voorleggen. Met de markt achter zich benadert TenPages vervolgens uitgevers voor publicatie. Iedere schrijver wil natuurlijk een zo groot mogelijk bereik, en om die reden werken ze samen met uitgevers en strategische partners binnen de bestaande boekenmarkt.

Uiteraard werd er gevraagd waarom alleen ‘traditionele’ partijen betrokken zijn en men zich niet richt op ebooks. eBooks hebben immers het voordeel dat je een eigen distributie kan opstarten. TenPages richt zich hier nog niet op, om de simpele reden dat de Nederlandse markt voor eBooks nog te klein is in hun ogen. Als deze markt groeit zien ze misschien mogelijkheden voor het zelf uitgeven van eBooks.

Seeds

Hierna volgde Arthur van de Graaf van Seeds, het crowdfunding platform van ABN Amro waar start-ups en kleine investeerders samenkomen. Van de Graaf geeft aan dat er een ‘gat’ bestaat tussen kleine en grote investeringen. Voor investeringen tussen de ruwweg 30.000 en 150.000 euro is het lastig om financiering te krijgen. Kleine investeringen zijn vaak door vrienden, familie en ‘fools’ te vergaren, terwijl grote investeringen vaak door professionele partijen gedaan worden. Seeds probeert in het gat daartussen te duiken door voor investeerders een transparant en betrokken platform op te zetten, en voor start-ups een platform te ontwikkelen waarbij ze gebruik kunnen maken van deze ‘crowd’. Eind 2010 zullen waarschijnlijk de eerste investeringsrondes plaatsvinden.

Building with the crowd

Sellaband was natuurlijk een interessante crowdfunding case, maar wel een die failliet gegaan is. Van de Graaf geeft aan dat start-ups wel op zoek zijn naar de wijsheid en investeringen van de crowd, maar dat deze groep mensen eigenlijk (nog) niet volwassen genoeg is wat betreft investeren. Het is om die reden voor Seeds dan ook belangrijk om experts, leidende investeerders en ‘first followers’ vanaf het begin af aan te betrekken. Op die manier kan vervolgens een grotere groep investeerders worden aangetrokken.

In tegenstelling tot TenPages, hanteert Seeds wel een selectie voor projecten die financiering zoeken. Het doet dit aan de hand van drie criteria:

1. de mate van duurzaamheid (vanuit financieel oogpunt)
2. innovatief en creatief genoeg om een crowd aan te trekken
3. de geuite passie van de ondernemer

Dit laatste is volgens van de Graaf belangrijk, aangezien ROI niet alleen ‘return on investment’ betekent, maar ook ‘return on involvement’.

De toekomst?

Zal crowdfunding de toekomst worden wat betreft investeringen voor markten met ‘lastige’ verdienmodellen zoals de muziek-, boek- en kunstindustrie? Het is moeilijk te zeggen. Het biedt voor projecten in ieder geval een extra mogelijkheid om kapitaal te vergaren, maar of het nieuwe investeringen tot grote hoogte kan opstuwen is maar de vraag.

Aan het beperkt aantal voorbeelden van crowdfunding is af te leiden dat de ‘crowd’ zich dan toch echt eerst moet gaan bewijzen: TenPages presenteert bijvoorbeeld volgende week de eerste publicatie. De PICNIC sessie zorgde wel duidelijk voor enthousiasme op dit vlak, iets wat volgens mij een essentieel onderdeel is van ondernemen en financieren.