Verdieping

Boekrecensie: Bastard Culture!

0

Met de opkomst van internet, web 2.0 en social media zijn er boekenplanken vol geschreven over de positieve effecten die deze ontwikkelingen hebben op ons als mens, als maatschappij. Computers en internet worden neergezet als ‘enabling technologies’ die consumenten veranderen in gebruikers en gebruikers in participanten. Ook de wetenschap duikt op dit fenomeen en na jaren van research zien de dissertaties en proefschriften rond deze thema’s het levenslicht. Bastard Culture! van Mirko Tobias Schäfer is zo’n dissertatie. De dissertatie is nu ook als boek verschenen. Vandaar hier een korte review.

User participation

In Bastard Culture! gaat Schäfer in op het fenomeen user participation en de impact die dit heeft op onze culturele en in meer detail de media-industrie. Waar de resultaten van user participation en de rol van technologie veelal worden overgeromantiseerd, kijkt Schäfer met een heel nuchtere blik en vanuit een sterk wetenschappelijk fundament naar het begrip user participation. Een belangrijke claim die Schäfer in Basterd Culture! maakt, is dat het niet zozeer de technologie zelf is die ertoe leidt dat mensen meer gaan participeren. Schäfer beargumenteerd dat er veel meer voor nodig is dan de technologie alleen om mensen te laten participeren. User participation is een mix tussen gebruikers, organisaties, sociale interactie en technologie. Om die reden besteedt Schäfer veel aandacht aan een aantal wetenschappelijke terreinen, zoals (de werking) van participation. Participatie gaat net zozeer over sociale interactie dan over technologie, iets dat vaak wordt vergeten.

In zijn dissertatie beargumenteert Schäfer dat participatie een afgewogen en dynamische interactie is tussen gebruikers en organisaties, discourse en technologie. Naast dat Schäfer de diepte ingaat met een overzicht van theorie over participatie, doet hij uitvoerig de werking en unieke eigenschappen van technologie, computers en het internet uit de doeken om te benadrukken hoe deze eigenschappen enerzijds participatie kunnen stimuleren, maar tegelijkertijd ook kunnen onderdrukken. Aan de hand van een uitgebreide casebeschrijving van de XBox-game console community laat Schäfer zien hoe user participation gevoed door de mogelijkheden van technologie de relatie tussen gebruikers en organisatie beïnvloedt. De case laat zien hoe onofficiële modificaties aan het systeem en de rol van de gebruikerscommunity uiteindelijk hebben geleid tot verbeteringen in de volgende generatie game consoles.

Verschil explicite en impliciete participatie

Schäfer maakt zich in Bastard Culture! sterk voor een onderscheid tussen expliciete en impliciete participatie in de discussie en de implicaties van dit onderscheid op de werking van user participation. Expliciete participatie is veelal een bewuste keuze van de deelnemer, er wordt actief om participatie gevraagd. Impliciete participatie wordt veel meer getriggerd door ontwerp/design. Het taggen van foto’s of het liken van content wordt door Schäfer als implicatie participatie bestempeld. Het is de combinatie van deze 2 die het heterogene karakter van Bastard Culture! zoals door Schäfer bedoelt, laat zien. Voor Schäfer betekent Bastard Culture! dan ook een samenspel van system-managed participatie en expliciete participatie.

Na deze uiteenzetting staat Schäfer stil bij hoe culturele industrieën met deze ontwikkelingen omgaan. Ten eerste kijkt Schäfer naar hoe user participation, versterkt door emerging technologies, tot een botsing heeft geleid met bestaande businessmodellen. Ten tweede kijkt Schäfer naar hoe user participation wordt benut in de implementatie van new media practices. Ten derde kijkt Schäfer naar hoe user participation en ontwikkelingen in new media practices kunnen leiden naar nieuwe copyright-modellen, waarbij gebruikers expliciet en actief bijdragen en inkomsten op verschillende manieren worden verworven. Zoals Schäfer zegt: “The media industry is undergoing a shift from creating content to providing platforms for user-driven social interactions and user-generated content.”

Bastard Culture! is een uitgebreide analyse van hedendaagse theorie op het gebied van user participation en technologie. Schäfer legt een interessant model neer om op voort te bouwen en schetst op een overzichtelijke manier de impact van user participation op een belangrijke industrie: media. Gezien het wetenschappelijke karakter niet een boek dat je zo 1,2,3 even rustig doorleest, maar voor degenen die wat meer de diepte in willen en de wetenschappelijke fundamenten van participatie willen begrijpen zeker een aanrader. Ook interessant voor een ieder die zich bezighoudt met cocreatie en crowdsourcing.

Titel: Bastard Culture! How User Participation Transforms Cultural Production.
Auteur: Mirko Tobias Schäfer
Uitgever: Amsterdam University Press
Jaar: 2011
Nummer: 978 90 8964 2561 (ISBN) en 978 90 4851 315 4 (E-ISBN)
Mediatype: boek en ebook (250 pagina’s)
Prijs: € 32,50 en gratis download
Bestellen: Amsterdam University Press