Innovatie

Serendipiteit, spel, ernst & humor: 4 ingrediënten voor succes

0

Het zijn maar weinig mensen die kunnen verklaren waar de naam van de IG Nobel prijs vandaan komt. Spreek het Engelse ‘ignorant’ uit en dan weet je hoe je IG Nobel moet uitspreken. Ignorant betekent ‘niet-wetend’, IG Nobel betekent ‘(nog) niet de Nobel prijs’. De prijs wordt sinds 1991 jaarlijks uitgereikt, op Harvard. Zo waren er ook vorige week tien winnaars. Wat de winnende onderzoeken met elkaar gemeen hebben, is dat ze eerst aanzetten tot een lach en daarna aanleiding geven tot nadenken.

IG Nobel Night

Vorige week donderdag vertelden Nederlandse IG Nobel winnaars in de prachtige stadsgehoorzaal te Leiden over hun bekroonde onderzoeken. Het begon om elf uur ‘s avonds, zodat de live stream met Harvard kon worden gevolgd. In de volle zaal zat alles, van wetenschapper tot student, van fan tot nieuweling. Er was eerst dat etentje. Waar marketingpsycholoog Miriam Tuk lasagne-etend vertelde dat ze onderzocht had of mensen minder impulsieve beslissingen maken als ze nodig moeten plassen. Ja, dat was zo. En de medisch entomoloog Bart Knols, die uitlegde hoe het komt dat de malariamug zich aangetrokken voelt tot een Limburgse kaas. En de Tilburgse hoogleraar Ilja van Beest, die met behulp van een achtbaan de reactie van astmapatiënten op spannende gebeurtenissen onderzocht.

IG Nobel Night

Lef om te zien en te verklaren

Het mooie van de IG Nobel prijzen is dat ze aantonen dat het loont om anders te reageren op waarnemingen dan de modale kijker zou doen. Dat je het lef moet hebben om een volstrekt buitenissige invalshoek te bedenken om iets wat je ziet te verklaren, of om iets wat je wil verklaren te zien. Waarom paart een mannetjes-eend met een dood mannetje dat zichzelf net te pletter vloog tegen een grote ruit? Kees Moeliker, conservator van het Rotterdams Natuurhistorisch museum, zag het gebeuren en startte een onderzoek naar homosexuele necrofilie onder eenden. Hij won er in 2003 de IG Nobelprijs mee.

Humor: de haarlemmerolie voor bestaansrecht

Serendipiteit, spel, ernst en humor; dat zijn de ingrediënten die het terechte cultsucces van de IG Nobel prijs verklaren. Serendipiteit, de instelling om iets te vinden waarnaar je niet op zoek was, is een voorwaardelijke grondhouding om iets te bedenken waar niemand anders aan dacht. Spel heeft ieder mens nodig, de homo ludens. De ernst is er voor de wetenschappelijke onderbouwing. En humor is de haarlemmerolie om het geheel bestaansrecht te geven. Zonder een lach wordt er daarna minder nagedacht.

Serendipiteit, spel, ernst en humor. Het zijn ook de vier componenten die je goed kunt gebruiken om de strategie voor een onderneming te maken. Of een briljante app die de wereld op zijn kop zet, een nieuwe marktbenadering, een ander product. Docdata ging in de logistiek; Apple in de muziek.

Serendipiteit, spel, ernst en humor

Iedere dertig seconden sterft een kind aan malaria. Bart Knols is volop bezig met zijn strijd tegen malaria, die ooit begon met de Limburgse lokkazen. Een klein succes zal heel veel levens redden. Serendipiteit, spel, ernst en humor. De atmosfeer was zwanger van die vier elementen, die avond in Leiden.