Wikipedia vraagt steun: de paradox van vrijwilligerswerk

Zoek op Wikipedia naar ‘Wikipedia’ en je leest dat het begon met Jimmy Wales die in 2001 startte met wat later bleek ‘s-werelds grootste encyclopedie te zijn. Door de open structuur waren er vanaf het begin twijfels over de kwaliteit van de inhoud, het misbruik en de betrouwbaarheid van de informatie. In 2005 toonde een artikel in Nature aan dat Wikipedia de vergelijking met de degelijkheid van Encyclopedia Britannica met glans doorstond.

Een verwijzing in iedere scriptie

Wikipedia staat nu op de zesde plek van best bezochte websites van de wereld, na Google, Facebook, YouTube, Yahoo en het Chinese Baidu. Niet slecht, voor een non-profit organisatie die advertentieloos door het internetland beweegt. Bijna iedere zoekopdracht die aan Google wordt gegeven, komt terug met verwijzingen naar Wikipedia en in iedere scriptie is een voetnoot te vinden die ernaar verwijst.

Maar de vrijwilligersorganisatie heeft het moeilijk. Door het grote succes van Wikipedia wordt de inspanning om de kwaliteit in stand te houden steeds groter, terwijl de middelen niet navenant toenemen. Een groot gebouw vergt meer onderhoud dan een zolderkamer.

Geen salaris, wel accuraat

De oude concurrentie heeft nooit die vrijwilligerscultuur gekend. Medewerkers bij de Encyclopaedia Britannica of het Franse Larousse krijgen een keurig salaris, dat wordt betaald uit de verkoop van boeken in winkels of door scharrige colporteurs. En nu snuffelt Encyclopedia Britannica in mijn cookies en biedt aan de rechterkant van het scherm advertenties. Ik kan me abonneren voor tachtig euro per jaar. Het Franse Larousse ziet waar ik vandaan kom en laat me een advertentie van Wehkamp zien of vraagt of ik snel naar CZdirect wil gaan: de online zorgverzekering voor jongeren.

De 22-jarige Noor Magnus Carlsen werd wereldkampioen door Viswanathan Anand overtuigend te verslaan in Chennai, vorige maand. Binnen een paar uur stond het feit op Wikipedia, inclusief alle partijen, diagrammen en kundig commentaar. Encyclopedia Britannica heeft in de eerste alinea over het lemma Carlsen alleen kunnen toevoegen dat hij de jongste wereldkampioen ooit werd. Dit klopt niet, want dat was Gary Kasparov toen hij Karpov versloeg, in 1985. Het Franse Larousse kent Magnus Carlsen niet.

Drie dollar

Wikipedia vraagt om steun. 175 vrijwilligers zijn in de weer voor 500 miljoen gebruikers. Wikipedia is advertentieloos als een speelfilm op de Publieke Omroep. Wikipedia ontvangt geen subsidie, van geen enkele overheid. Als iedere bezoeker aan de site bij het eerstvolgende bezoek drie dollar zou overmaken, zou het benodigde geld binnen een uur binnen zijn. Ik maakte een kleine donatie over en kreeg binnen een paar uur een bedankje: “You are wonderful”.

Zeg het maar!

De paradox van het goede vrijwilligerswerk. Een klein groepje mensen levert een infrastructuur waar iedereen dankbaar gebruik van maakt en afhankelijk van raakt, waardoor er meer capaciteit nodig is om de kwaliteit te garanderen. Daar is geld voor nodig. Betalen we een beetje of raken we heel veel kwijt en worden we weer afhankelijk van de mastodonten uit de oude wereld? Zeg het maar. Een kleine gift voor een grote encyclopedie zou niemand misstaan. Daar wordt 2014 alleen maar beter van.

Deze column werd eveneens gepubliceerd in Het Financieele Dagblad.