De 6 beste ingrediënten voor succesvolle innovaties

Wat zijn de beste ingrediënten gebleken om succesvol te innoveren, generatie op generatie? Walter Isaacson (ook auteur van de biografie van Steve Jobs) deed hier uitgebreid onderzoek naar in zijn boek ‘De Uitvinders’. Er kwamen 6 tijdloze lessen uit naar voren.

‘De Uitvinders’ biedt een groots historisch overzicht van alle mensen en omstandigheden die hebben geleid tot de computer, het internet en de digitale revolutie die dit voortbracht. En belangrijker nog: het geeft een schat aan waardevolle lessen voor alle digitale innovators van vandaag. Dit zijn de zeven belangrijkste lessen uit De Uitvinders.

1. Gebruik de kracht van technische vrouwen

Vrouwen hebben meer invloed gehad op de digitale revolutie dan de meesten weten. Het boek begint met het prachtige filmwaardige verhaal van Ada Lovelace: de eerste visionair van de computer. Ada was de dochter van een dichter en een wiskundige en belichaamt hiermee precies de kracht van de combinatie tussen kunst en wetenschap. Ze is beroemd om haar vooruitziende ‘Notes’ uit 1843. Ze suggereerde dat de cijfers van de Analytical Engine (een soort rekenmachine) ook dingen konden voorstellen als muziek, tekst, symbolen, video of geluiden.

In WOII waren de eerste programmeurs van de ENIAC (de eerste computer in de VS) een hecht groepje van zes vrouwen. Deze wiskundigen werden hier speciaal voor gevraagd, omdat typen werd gezien als iets voor secretaresses, dus ‘laag’ en geschikt voor vrouwen. Sterker nog, de vrouwen werden ook niet uitgenodigd voor het onthullingsfeest. In de geschiedenis zijn deze vrouwen vaak vergeten. Isaacson benadrukt daarom in zijn boek hun rol, om de vrouwen van nu te prikkelen bij te dragen aan digitale producten.

2. Herken genieën: mensen met een mix tussen kunst en wetenschap

Net als Ada, waren bijna alle genieën die het boek passeren een mix tussen kunst (zoals dichters, muzikanten en filosofen) en wetenschap. Ook Einstein ging een stukje Mozart op zijn viool spelen als hij even vastzat met zijn relativiteitstheorie. De genieën zelf zagen het niet als twee losse entiteiten: de verbeeldingskracht uit de kunst helpt om nieuwe dingen te scheppen in de wetenschap. Zoals Ada zegt: “verbeelding brengt dingen, feiten, ideeën, concepten samen in nieuwe, originele, altijd wisselende combinaties.”

Verbeelding brengt dingen, feiten, ideeën, concepten samen in nieuwe, originele, altijd wisselende combinaties

3. Alles draait om samenwerken

Het belangrijkste punt van Isaacson is dat innovatie vaker voortkomt uit teams dan vanuit ‘eureka’-momenten van eenzame genieën. Zoals John Vincent Atanasoff, die in eerste instantie in z’n eentje een computer probeerde te maken en mislukte. Met de hulp van zijn student, lukte het later wel.

Vaak komen een visionair (theoreticus) en een realisator (empiricus) samen, zoals Steve Jobs en Steve Wozniak (Apple), en het duo John Mauchly en J. Presper Eckert (ENIAC). Ook een driehoeksverhouding is mogelijk: John Bardeen, William Shockley en Walther Brattain (ontdekkers van de transistor). En bij Intel hadden de twee visionairs Robert Noyce en Gordon Moore als derde Andrew Grove aangenomen voor de heldere managementprocedures. Vaak is de visionair supersociaal en flamboyant en de realisator superintelligent en meer op de achtergrond. De visionair kent dan ook vaak de juiste mensen en is een magneet voor talent.

Naast dit hoofdteam is er altijd een ‘lab’ of een team nodig dat de ideeën realiseert tot een praktisch product. Het lab zorgt vaak voor continue innovatie en de visionairs pushen naar disruptieve innovatie. De volgende elementen blijken innovatie te stimuleren in het lab: flexibele uren, het zelf halen van doelen, geen hiërarchie, een open informele sfeer, niet te veel structuur en een overlap tussen werk en privé. Bij Intel was iedereen zelf verantwoordelijk voor problemen en werd er pas een vergadering ingepland als het op dat moment nodig was.

4. Zoek naar een kruisbestuiving van technieken

Veel technologische ontwikkelingen zijn ontstaan door te kijken naar een andere bestaande techniek. Zo is in de eerste ‘rekenmachine’ gebruik gemaakt van ponskaarten uit een programmeerbaar weefgetouw­­­.

De eerste muis is ontwikkeld door Douglas Carl Engelbart, doordat hij naar de techniek van een planimeter keek: een manier om oppervlaktes op te meten.

Het internet is ontstaan door te kijken naar de “packets” van informatie die voor telefooncentrales gebruikt werden om te bellen. Daarom is het belangrijk om zoveel mogelijk verschillende mensen en technieken samen te brengen om die kruisbestuiving te stimuleren.

Deze kruisbestuiving kan ook door één persoon ontstaan, zoals wiskundige John Von Neumann, die continu tussen Bell Labs, Princeton, Harvard en Aberdeen reisde, wat heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van de eerste computer. Vannevar Bush bracht de militaire-, bedrijfs- en academische wereld samen, wat geleid heeft tot zijn idee voor de Memex, dat nu beschouwd wordt als basisconcept voor het latere World Wide Web.

5. Wees voorbereid op getouwtrek over hoe een innovatie is ontstaan

Er ontstaat bijna altijd een spanningsveld tussen mensen die samen of toevallig tegelijkertijd een idee ontwikkelen. Zo is rond 1937 op verschillende plaatsen de eerste computer uitgevonden. Later geldt hetzelfde voor de microchip. Van wie is het idee, wie krijgt het octrooi? Deel je al je kennis of sluit je je kennis juist af? Wanneer je samen een idee krijgt, wie krijgt dan de eer?

Von Neumann zag in dat een idee niet van één iemand is als deze in een groep ontstond. Soms is iemand slechts de “hommel”: degene die het ene stukje kennis overbrengt op de ander waardoor alle puzzelstukjes samenvallen. En, genieën bouwen voort op de kennis die al gelegd is door anderen. Mensen bouwen voort op elkaar en zo is eigenlijk niemand de gehele uitvinder, volgens Evan Williams (bekend van van Blogger, Twitter en Medium).

6. Zoek het spanningsveld op tussen innovatie via de overheid, het bedrijfsleven en open-source

Op verschillende manieren konden teams opereren. De overheid steunde de militaire- en academische doelen. Zo steunde de oorlog de ontwikkeling van de eerste computer (in eerste instantie om manieren te verzinnen om kanonnen beter af te stellen) en de aanleg van het eerste onverwoestbare netwerk. Google is voortgevloeid uit de promotie van Larry Page en Sergey Brin aan Stanford. Particulier ondernemerschap heeft geleid tot innovaties als transistors, chips, computers en telefoons. Door de juiste toepassing te vinden vliegt de innovatie de markt in: zoals de transistor in de zakradio en de microchip in de rekenmachine.

Als laatste is er veel creativiteit ontstaan door het vrijelijk delen van ideeën, met als resultaat Linux en Wikipedia. De waarden van het delen onder gelijken en het particulier ondernemen botsen vaak, maar dit zorgt ook voor de meeste innovatie.

Innoveren vandaag de dag

Het is prachtig om te lezen hoe we vandaag de dag voortbouwen op het werk en ervaring van eerdere innovators. Werkend in een scrumteam ben ik als vrouw bij Jungle Minds bezig met een website voor 3D-printers. Hierbij zitten we in één ruimte samen met verschillende disciplines. De strijd om patenten in de 3D-printwereld is in volle gang en zo ook het spanningsveld tussen open- en closed source software en -hardware.

Wat staat ons te wachten in de digitale revolutie? Daar geeft het boek geen duidelijke visie op. Maar, voortbouwend op de genieën, zal de digitale revolutie zich nog veel sneller en verder ontwikkelen dan we ons nu kunnen voorstellen. Deze revolutie wordt vooral versneld door het kunnen samenwerken en voortbouwen op elkaars creativiteit, gefaciliteerd door de ontwikkeling van de computer en het internet.

Over het boek

Titel: De uitvinders – Hoe een groep hackers, genieen en nerds de digitale revolutie ontketende
Auteur: Walter Isaacson
Uitgever: Spectrum
Jaar: 2014
Nummer: 9789000343072
Prijs paperback: € 25,00
Bestellen via: Managementboek (aff.)

Foto intro met dank aan Fotolia.