Trendwatchers: als je tong er met je brein vandoor gaat

“Van alle zinloze bezigheden is vooruitkijken wel de meest zinloze”. Zo opende Bert Wagendorp zijn gesproken column tijdens de Volkskrant columnistenmarathon, afgelopen zondag in de Rode Hoed. Wagendorp vertelde dat hij vorige week in een radioprogramma tot een voorspelling werd gedwongen.

Om er van af te zijn voorspelde hij dat in juni 2015 het kabinet zou vallen, er een nieuwe regering VVD, D66 en CDA zou komen en dat Edith Schippers de eerste vrouwelijke premier zou worden. “Hierdoor bereikte ik het gevaarlijke punt dat je tong er met je brein vandoor gaat”.

Naast columnisten heb je ook beroepsvoorspellers. Zij zien een trend, meestal gebaseerd op een of meerdere feiten, en knopen daar een voorspelling aan vast. Voorbeeld: vijf cartoonisten van Charlie Hebdo werden op 7 januari in Parijs vermoord (feit) waardoor de PVV bij de komende gemeenteraadsverkiezing meer stemmen wint (voorspelling).

Voorspellen op basis van feiten

Trendwatcher Adjied Bakas noemt als feit: onze kinderen worden 100, 120 jaar oud, zullen nooit een pensioen krijgen, nooit sociale zekerheid, en ze zullen elke 5 of 10 jaar van baan wisselen. De voorspelling: het opleidingssysteem zal grondig veranderen om onze kinderen op deze toekomst voor te bereiden. Maar worden onze kinderen inderdaad 100 tot 120 jaar oud?

Ander door Bakas gepresenteerd feit: “In Amsterdam verdient een loodgieter nu al meer dan een jurist”. Voorspelling: we gaan steeds meer opleiden in technische beroepen. Maar verdienen loodgieters meer dan advocaten?

Nog een Bakas-feit: “Een van de vier Europeanen noemt zich eenzaam, bij Europeanen onder de 24 jaar is dit zelfs een op de drie”. Voorspelling: we gaan elkaar steeds meer opzoeken, “wij is het nieuwe ik”. Maar klopt het feit, welk volksonderzoek was dit?

De betrouwbaarheid van een feit

De waarde van een voorspelling valt of staat met de betrouwbaarheid van het feit. In de Volkskrant van afgelopen dinsdag praat leraar Sanne Kuyt met leerlingen uit groep 8 van de basisschool over de gebeurtenissen in Parijs. Een van de leerlingen denkt dat de aanslag is gespeeld, want anders neem je toch geen legitimatiebewijs mee? Het is allemaal nep, zegt hij. Hij had het thuis gehoord, van zijn ouders, en op internet gelezen. Een heleboel mensen zeiden dat het nep was.

Feiten zijn waar of onwaar, echt gebeurd of verzonnen. Alles is er, op het internet. Voor ieder deel is een tegendeel te vinden. Met als gevolg dat je je werkwijze kunt omdraaien: bij iedere voorspelling zijn onderbouwende feiten te vinden. Eerst is er de voorspelling, dan zoeken we de feiten erbij.

“Het schrijven van columns zal ik pas breken als de dood me haalt”

In de Rode Hoed las afgelopen zondag ook de wijze Remco Campert voor uit eigen werk. Hij had te horen gekregen dat hij de langst schrijvende columnist van de Volkskrant is. Een feit als een huis. Hij had ook een voorspelling. “Mijn visie op 2015 en zelfs op 2016 is dat ik dat blijf”. Gelach, en applaus in de zaal. “Met één oude gewoonte, het schrijven van columns, zal ik pas breken als de dood me haalt”, zei Campert. “De columns houden mij in leven, misschien wel tot in eeuwigheid”.

Zo is het ook met de cartoonisten van Charlie Hebdo. Hun tekeningen houden hen in leven, misschien wel tot in eeuwigheid. Er zijn voorspellingen die altijd waar zijn.

Deze column werd eveneens gepubliceerd in Het Financieele Dagblad.

Foto’s met dank aan Pixabay.