Verdieping

Ook het IKEA-effect? Zo start je vandaag nog met co-creatie

0

Af en toe staat het in het rijtje buzz-woorden: het woord ‘co-creatie’, zo tussen ‘Big Data’ en ‘contentmarketing’. Als je mensen vraagt wat co-creatie is, komen ze vaak niet verder dan ‘iets met samenwerken’. In dit artikel wordt beschreven wat het is, hoe je je klanten betrekt en hoe je de eerste stappen naar co-creatie kunt zetten.

Als je mensen betrekt bij het oplossen van problemen, zijn ze eerder geneigd om ook daadwerkelijk de volgende stap te zetten. Klinkt ongeloofwaardig? Alles wat ik vraag is om je vertrouwen niet in mij te leggen, maar in de mening van Daniel Ariely, Mark Ghoulston en Shawn Achor. Allen bekende psychologen en schrijvers die een publiek van honderden miljoenen mensen hebben bereikt.

Zonder vaktermen, wat is co-creatie?

Co-creatie is samen met jouw doelgroep een product of dienst ontwerpen en produceren. Als je regelmatig aan je klanten en betrokkenen om ideeën vraagt, heb je de eerste stap naar co-creatie al gezet.

Dus ik doe al aan co-creatie?

Ja, waarschijnlijk wel. Als je ooit vragen stelt aan gebruikers (en er naar luistert), heb je de eerste stap richting co-creatie al gemaakt. Maar er is veel meer mee te doen, co-creatie is in feite aan je klant/doelgroep/gebruiker vragen wat jij voor ze kunt doen, om het vervolgens samen met hen gaan doen. Er is enorme potentie in co-creatie met je doelgroep. Als je dit negeert, is het alsof je alleen maar foto’s maakt met je iPhone, en negeert dat je er ook mee kunt bellen.

Waarom in vredesnaam zou ik tijd, geld en moeite willen steken in co-creatie?

Denk je dat klanten snel overstappen naar een ander bedrijf als jij hun probleem oplost, ze het gevoel hebben dat je naar ze luistert (en ze begrijpt) en ze met je samenwerken om het probleem op te lossen?Samenwerken

Het doel van co-creatie is om mensen dit gevoel te geven. Als participant in bijvoorbeeld een maatschappelijk initiatief, voel je dat je echt invloed kunt hebben op je leefomgeving. Je draagt bij aan de oplossing. Met co-creatie creëer je loyale, betrokken klanten en/of participanten. Je bent niet zomaar een leverancier voor deze mensen, je bent een partner met wie ze problemen oplossen.

Je wilt dat de klant zijn eigen probleem oplost? Dat klinkt idioot!

Misschien, maar overweeg het volgende: wanneer ben je het meest gelukkig? Het is wanneer je je inzet voor iets dat je belangrijk vindt, en waarvan je voelt dat het impact heeft. Mark Ghoulston, psycholoog en schrijven van het boek ‘Just Listen’ zei hierover het volgende:

These people work hard and do their best, because they want the world to acknowledge that they’re intelligent, valuable, and creative.

Shawn Anchor, schrijver van ‘The happiness advantage’ vult deze stelling aan:

Happiness is not the belief that we don’t need to change; it’s the realization that we can.

Met andere woorden: mensen zijn gemotiveerd niet omdat ze moeten, maar omdat ze willen en omdat ze een verandering kunnen maken.

Hoe kan ik er mee beginnen?

Heel simpel, de volgende keer dat je met een gebruiker praat stel je de volgende vraag: ‘wat mist er aan ons product/dienst/service’?

Het is verleidelijk om de vorige zin te lezen en naast je neer te leggen. Op het moment dat je dit leest denk je misschien dat het te simpel is. Dat is het niet. De volgende keer dat je met een (goede) klant praat stel de vraag ‘wat mist er aan X’? Vraag het niet via de telefoon, via skype of via een enquête, delegeer de taak niet naar een stagiair. Vraag het zelf. En als men zijn of haar ongezouten mening geeft, ga er niet tegenin.

En dan?

Het is gemakkelijk om een half uur te praten met je doelgroep en daarna jezelf op de schouders te kloppen omdat je zo goed luistert. Het is niet genoeg om informatie te winnen, je moet er ook iets mee doen. En hier ligt de kracht van co-creatie. Nadat je de problemen hebt vastgesteld, kun je samen met je klant over oplossingen gaan nadenken. Hoe zou het anders kunnen?

Nadat je tot een oplossing bent gekomen die de klant én jou bevalt, kun je gaan veranderen. Vraag jezelf af wat de klant kan bijdragen aan deze oplossing.

Een klein gedeelte van het probleem oplossen

Vraag aan je klant of ze een klein gedeelte van het probleem willen oplossen. Dit kan in de vorm van feedback zijn, het verlenen van informatie of het beschikbaar stellen van kapitaal. LEGO laat mensen hun eigen producten maken, sportclubs vragen om vrijwilligers en de politie zet burgers in om informatie te winnen. Co-creatie is niet een nieuw begrip, men is er gewoon niet bewust van.

Co-creatie is niet een nieuw begrip, men is er gewoon niet bewust van.

Neem Threadless, een online kledingwinkel. Op Threadless kun je als artist je eigen t-shirt ontwikkelen. Daarna kunnen klanten stemmen op welk t-shirt ze willen laten maken. Zodra het in voorraad is krijgen gebruikers een bericht dat het t-shirt waarop ze stemde in voorraad is. De artiesten krijgen een royalty per verkocht t-shirt. Iedereen gelukkig en een verhoogde omzet. De reden dat klanten eerder een shirt kopen? Hint: het heeft met IKEA te maken.

Daniel Ariely, een toppsycholoog, ontdekte dat als je veel moeite stopt in het maken van iets, je eraan gehecht raakt. Het zogenaamde IKEA-effect. Het is de reden dat er kubieke meters aan speelgoed in ieder huis te vinden zijn. Als je investeert in de oplossing, raak je eraan gehecht. Dus als je klant moeite en tijd steekt in het produceren van zijn eigen product, zal hij snel geneigd zijn om er aan deel te nemen. En het te kopen.

Hoe kan ik er vandaag mee beginnen?

  1. Vraag aan je klanten wat ze missen aan je bedrijf/organisatie.
  2. Bedenk samen met je klant een oplossing waar jullie beiden tevreden mee zijn.
  3. Betrek de klant in de creatie van het product.

Heb je dit gedaan? Gefeliciteerd, je hebt zojuist de eerste stappen naar co-creatie gezet!

Afbeeldingen met dank aan 123RF.