Verdieping

Bitcoin is dood. Lange leve Bitcoin!

0

In de week van 10 februari stortte de koers van Bitcoin opnieuw in als een kaartenhuis. Een ontwerpfout in de software, die sinds 2011 bekend is, werd misbruikt door kwaadwillenden om het netwerk te overspoelen met vervalste transacties. Het in Tokyo gevestigde bedrijf Mt Gox, een van de allereerste online wisselkantoren voor het verhandelen van de cryptomunt Bitcoin, vroeg zijn faillissement aan.

Uit een gelekt document blijkt dat criminelen erin zijn geslaagd om dankzij deze softwarefout grote hoeveelheden bitcoins aan het bedrijf te ontfutselen. In totaal zijn 744.408 bitcoins verdwenen die een koerswaarde vertegenwoordigen van zo’n 360 miljoen dollar. Mensen die hun geld toevertrouwden aan deze tussenhandelaar kunnen dus naar hun geld fluiten.

Bitcoin is slecht

Economen hebben voor bovenstaand scenario meerdere malen gewaarschuwd. Geen enkele centrale instantie staat immers garant voor deze virtuele munt. In de uiterst volatiele bitcoin investeren staat hiermee gelijk aan pure speculatie. Het is de nieuwe Tulpenmanie. Sterker nog, het is een nieuw pyramidespel waar alleen de oprichters beter van worden.

Tot slot is de munt ook nog eens ontdekt door het criminele circuit en wordt het op grote schaal gebruikt om geld wit te wassen. Bitcoin is hiermee puur “slecht”, zoals Paul Krugman, voormalig Nobelprijswinnaar in de economie, recentelijk verkondigde. Zo slecht, dat Senator Joe Manchin in de V.S. in een open brief aan de federale regelgevers heeft gevraagd om de munt te verbieden.

Een munt met twee gezichten

Het verhaal rondom Bitcoin is complex. Wie het verhaal goed uitlegt, vertelt twee verhalen. Jammer genoeg trekt het verhaal rondom de munt de grootste aandacht, terwijl dit slechts het topje van de ijsberg is. Het andere verhaal, het veel grotere verhaal, gaat over de onderliggende software waarop de Bitcoin-valuta draait.

Het onderliggende algoritme maakt namelijk in een klap allerlei centrale instanties, zoals banken, notarissen, makelaars en zelfs overheden overbodig. In plaats van dat de macht bij de elite ligt, komt deze dankzij het Bitcoin-protocol in handen van de massa terecht. Bitcoin betekent de democratisering van geld en financiele dienstverlening. Het is de demonipolisering van het slijk der aarde.

Het netwerk is de vertrouwde partij

Bitcoin heeft namelijk een oud wiskundig probleem opgelost. In een decentrale wereld is het onmogelijk om te weten wie wel of niet vertrouwd kan worden. Satoshi Nakamoto, de vermoedelijke maker van het Bitcoin-protocol, heeft dit vraagstuk opgelost. Bitcoin is een compleet nieuwe manier om informatie vast te leggen en over te dragen in de aanwezigheid van onbetrouwbare partijen.

Eenieder die bovenstaand gedachtegoed op zich in laat werken, begrijpt direct de enorme waarde van het Bitcoin-protocol. Voor het eerst in de geschiedenis van de economie is het mogelijk om eigendom en eigendomsrechten van digitale activa (zoals aandelen, certificaten, digitaal geld, enzovoorts) over te dragen op een snelle, transparante en niet-fraudeerbare manier zonder de tussenkomst van een centrale instantie zoals de overheid, een notaris of een bank. In dit ecosysteem stromen eigendomsrechten dus net zo rijkelijk over het internet als webpagina’s, e-mail, video en muziek.

De toekomst is gedecentraliseerd

Het Bitcoin-protocol past hiermee binnen een veel grotere trend, die van de machtsverschuiving van grote, gecentraliseerde bureaucratische hiërarchieën naar door technologie gedreven gedistribueerde, bottom-up netwerken die bestaan uit individuen en communities. Platformen als Airbnb, Uber, Kickstarter, TaskRabbit en Coursera zijn het voorland van deze ontwikkeling. Deze initiatieven laten zien wat het betekent wanneer digitale netwerken worden uitgerold in de fysieke wereld. De menigte is het nieuwe bedrijf. De consument is het hotel, het taxibedrijf, de startup, het uitzendbureau en de leraar.

Taskrabbit maakt het mogelijk je taken (zoals het doen van boodschappen of de was strijken) uit te besteden aan mensen in de buurt.

Taskrabbit maakt het mogelijk je taken (zoals het doen van boodschappen of de was strijken) uit te besteden aan mensen in de buurt.

Het betekent een aardverschuiving in de manier waarop we leven, werken, spelen, reizen, maken, leren, bankieren en consumeren. En dit is een boodschap die de burger als muziek in de oren klinkt, maar de gevestigde orde absoluut niet. Deze probeert namelijk het probleem in stand te houden waarvoor ze zelf ooit de oplossing waren. Wie wil immers zijn eigen businessmodel kannibaliseren en daarmee zichzelf per definitie overbodig maken?

Twee weken gelden werd Whatsapp door Facebook overgenomen voor een bedrag van 19 miljard dollar. Vorige week maakte Whatsapp bekend dat ze volgend jaar gratis bellen gaan aanbieden. Voelen de telecombedrijven al nattigheid?

Digitaal Darwinisme

De Bitcoin-munt zal hoogstwaarschijnlijk nooit tot volwassenheid komen, maar gegeven het feit dat het onderliggende protocol open source is, zullen nieuwe soortgelijke initiatieven hierop voortborduren en wel degelijk de eindstreep halen. Virtueel geld is dankzij Bitcoin definitief het stadium van Monopoly-geld ontstegen. Het laat duidelijk zien dat een decentrale, bottom-upsamenleving mogelijk is.

Dankzij het Bitcoin-protocol zullen in de nabije toekomst talloze financiële innovaties het levenslicht zien en bestaande systemen nog meer onder druk worden gezet. Het is Digitaal Darwinisme. Het is eten of gegeten worden. Als ik aan het hoofd stond van een bedrijf, zou ik alvast een hapje van mezelf nemen.

Dit artikel verscheen eerder als opinieartikel in dagblad Trouw. Foto intro met dank aan Fotolia.