Maak als leider échte impact met je keynote [5 tips van een TED-coach]

Een totale black-out tijdens een keynote of kotsen voordat je het podium opgaat. Het zijn twee zaken die je niet direct zou verwachten bij de presentaties van Steve Jobs en Mahatma Ghandi. Toch hadden ook deze twee grote leiders in het begin van hun carrière ernstige sprekersangst. Beide heren hebben toegegeven dat zij jarenlang niet op podia hebben gesproken en pas weer ten tonele verschenen na heel veel hulp te hebben gehad en te hebben geoefend. Een goede voorbereiding is dan ook een van de vijf tips.

 It took me 17 years to become an overnight success. – Lionel Messi

Als leidinggevende wil je uiteraard dat jouw verhaal goed overkomt. En nog beter: dat het wordt doorverteld en mensen activeert om actie te ondernemen. Na 200 TEDx-sprekers te hebben gecoacht, zet ik voor jou de top vijf trucjes op een rij die je direct kunt implementeren voor een succesvolle keynote.

1. Vertel een verhaal

Mensen herinneren verhalen, niet cijfers. Nog veel te vaak zie ik toespraken met eindeloze, zaaddodende slides volgestopt met allemaal informatie die het publiek alleen maar in slaap doet vallen. Informatie die je ook prima later kunt lezen in een blog, rapport of ander medium.

Als mensheid vertellen we al duizenden jaren verhalen aan elkaar en bestaat inmiddels 65 procent van onze dagelijkse conversaties uit verhalen. Naast dat het vertellen van een verhaal wetenschappelijk bewezen de spreekstresshormonen in het lichaam sterk verminderd, zorgt het er ook voor dat het verhaal veel beter bij blijft. Volgens onderzoek aan Stanford University onthoud je belangrijke details en cijfers zelfs 22 keer beter, als ze zijn verwerkt in een verhaal. Stem dat verhaal goed af op de wensen van het publiek. Een reguliere spreker geeft informatie, een échte leider inspireert mensen met een verhaal wat perfect aansluit op de reden waarom mensen in de zaal zitten.

A wise man speaks because he has something to say, a fool speaks because he has to say something. – Plato

2. Simplicity is the key

Leuk dat je zo veel moeilijke woorden kent, maar voor het publiek komt het alleen maar arrogant over. Daarnaast maken moeilijke woorden het begrijpen van je verhaal een stuk lastiger. Laat je publiek zich slim voelen als ze naar je keynote luisteren en niet dom. Gebruik woorden die iedereen begrijpt. Aangezien de aandachtsspanne van de millennials korter is dan die van een goudvis, verdient het zeker de aandacht om jouw verhaal puberty proof te maken: to the point, smakelijk en met elke zin prikkelend.

If you can’t explain it to a six year old, you don’t understand it yourself. – Albert Einstein

3. Ga in gesprek

Veel sprekers lijken het credo van televisierechter Frank Visser te volgen: “Dit is mijn uitspraak en daar zult u het mee moeten doen”. Even snel een boodschap zenden en weer wegwezen. Een leider gaat in gesprek met het publiek. Verschuilt zich niet achter een katheder, maar gaat midden op het podium staan. Houdt niet alleen een monoloog, maar stelt ook vragen aan het publiek. Gebruikt zijn gezichtsuitdrukking en armen alsof hij naast de toeschouwer het verhaal staat te vertellen. Je kijkt tijdens je keynote dus niet naar het plafond of de vloer, maar naar de toeschouwers.

Ook al spreekt de toeschouwer niet direct terug in de conversatie die je met hem of haar hebt, de non-verbale communicatie die het publiek geeft door bijvoorbeeld ‘ja’ te knikken, vragend te kijken of emoties te tonen, geven goede feedback op het verhaal. Jouw publiek maakt tijd vrij om naar jou te komen luisteren, dus behandel ze ook met respect. En spreek tegen ze zoals je dat in de kroeg zou doen. Dus niet de rug toekeren om naar een scherm te kijken.

Picture yourself in a living room having a chat with your friends. You would be relaxed and comfortable talking to them, the same applies when public speaking. – Richard Brandson

4. Zet je lichaam strategisch in

Toen Groot-Brittannië de oorlog verklaarde aan Duitsland in 1939, was daar uiteraard een iets inspirerender verhaal voor nodig dan het standaard welkomstwoord van een juf bij aanvang van het nieuwe schooljaar. Wie de film The King’s Speech heeft gezien, heeft waarschijnlijk ook opgemerkt dat het helemaal niet gaat om het verhaal zelf, maar de manier waarop het werd gebracht.

Als je als leider spreekt, moet je naar mijn mening niet alleen klinken als leider, maar ook acteren als leider. Focus op je stem, snelheid, pauzes, maar uiteraard ook op je lichaamstaal, zoals je mimiek en de positie op het podium. De vele onderzoeken wijzen steeds weer uit hoe belangrijk het is om écht aandacht te schenken aan je non-verbale communicatie op het podium. Op zo’n manier je passie over een bepaald onderwerp uitstralen, dat je zonder wat te zeggen het publiek al enthousiasmeert om te luisteren.

5. Wees niet eigenwijs

Excuses, excuses, excuses. Veel werk, kinderen en partner die aandacht nodig hebben, ‘ik heb dit al 100x gedaan dus ik weet het wel’… de redenen om een verhaal niet voor te bereiden of anderen om hulp te vragen ken ik inmiddels uit mijn hoofd. Veel leidinggevenden bereiden hun verhaal vaak nog voor op weg naar de locatie, in plaats van ruim van te voren.

Wat hebben de sprekers van de best bekeken TED talks, invloedrijke CEO’s zoals Tim Cook (Apple), Sundar Pichai (Google) en Ben van Beurden (Shell) gemeen? Ze zien in dat voorbereiding van een keynote een must is en sterk bijdraagt aan het succes. Niet alleen, maar altijd met hulp van collega’s die opbouwende kritiek geven of een coach.

Jobs stond erom bekend dat hij weken voor een belangrijke keynote naar de locatie ging om vele, vele uren te oefenen en zijn verhaal aan te scherpen. Wat uiteindelijk resulteerde in – volgens vele experts – een van de beste presentaties ooit gegeven: de lancering van de iPhone.

Als je op het grote TED-podium mag spreken, word je maandenlang gecoacht. Of je nu een uitvinder bent of Bill Gates heet. Oefenen, oefenen en nog eens oefenen, totdat je het spiekbriefje niet meer nodig hebt. Of zoals Stephen Keague het mooi zegt:

Proper planning and preparation prevents poor performance.