Samenwerken

De kunst van confrontatie op de werkvloer

0

Column – Ik realiseerde me laatst iets over confrontaties op de werkvloer: we timen ze vaak verkeerd. En als jij dat ook weleens doet, dan denk ik dat je hier wat aan hebt.

Opeens zei ik het: “Ja eh, als ik het denk kan ik het maar beter zeggen, toch?” Gebracht op een toon alsof ik het vaker zeg. Doe ik ook. God wat meende ik het vanuit m’n tenen. Fuck die opgehemelde bescheidenheid in de naam der professioneel politiek gedrag. Fuck het uit de weg gaan van de confrontatie. Ik zou wel even zeggen waar het op staat!

Het was een discussie tussen een directe collega en mij. Als interimmer voelde ik de dringende deadline. Het moest beter. Resultaat boeken. We waren flink op weg, maar die collega droeg niet bij aan het tempo. Een hele slimme, getalenteerde en gewaardeerde collega overigens. Ik had me al een paar keer ingehouden, maar nu ging ik het toch gewoon zeggen. Tijd drong. Het moest.

Conflictmijdend of ‘conflictminnend’?

De eerste stap was aan mij, want de collega is conflictmijdend. Ik ‘conflictminnend’. Zo heet dat. Rare termen als je het mij vraagt. Alsof ik de hele dag op de loer lig om ruzie te kunnen maken. Maar goed, ik heb wel de neiging om spanning in de lucht te doorbreken. Met een air van ‘let’s get this over with’ wil ik die spanning als een zeepbel doen spatten. Ik denk dat ik er zelfs een beetje van geniet als de spanning daarna zakt en we weer vooruitgaan. Mijn collega is meer van de ‘ja, mwoah, niet meer woorden dan noodzakelijk.’ Valt ook wat voor te zeggen.

Ik ben een conflictminner, jij misschien een conflictmijder. In beide gevallen geldt: je doet het vaak uit een reflex. Het al dan niet aangaan van de confrontatie is een lastig ding om je écht bewust van te zijn. En toch raad ik je aan om je wél bewust te worden van je aanpak. Ik denk dat iedereen iets weleens fout heeft zien gaan door het wel/niet aangaan van een confrontatie.

De timing van de confrontatie

Dan de rest de vraag: wanneer wel en wanneer niet? Daar heb ik veel over nagedacht. En volgens mij is er een belangrijk onderscheid tussen de vroege en late confrontaties. Is het vroeg, dan is het meestal goed. Is het laat, dan meestal niet. En wel hierom: vroeg in het proces, project of zelfs vroeg in een meeting, is confrontatie van toegevoegde waarde. Vroege confrontatie helpt met het zetten van de eerste stappen in de juiste richting. Het scherpt aan. Biedt inzichten waar we nu nog wel iets mee kunnen.

En laten we eerlijk zijn: als de deadline nog niet in je nek hijgt, is het een stuk makkelijker om wél wat te doen met feedback. Late confrontatie daarentegen, is niet je vriend. In je laatste slopende sprint richting de finish heb je geen bijdehante opmerkingen nodig over je looptechniek, toch? Of iemand nou gelijk heeft of niet, je kunt dan niets meer met feedback. Je focus is productiviteit. Er komen. De keuzes zijn al gemaakt.

In je laatste slopende sprint richting de finish heb je geen bijdehante opmerkingen nodig over je looptechniek, toch?

De vrede bewaren

Het klinkt logisch. En toch – realiseer ik me nu – doe ik het zelf niet altijd goed. Het timen van confrontatie is niet zo makkelijk als het lijkt. Omdat mijn gevoel vaak de verkeerde kant op wijst. In het begin van een project kijken we elkaar in de blauwe ogen en zegt ons gevoel ‘hou deze mensen te vriend, je gaat ze nog nodig hebben’. Dan ga je toch niet gelijk lopen eikelen en muggenziften? Je gevoel zegt je dat je de vrede moet bewaren op het moment dat je eigenlijk juist wél de confrontatie zou moeten zoeken.

Andersom werkt het ook zo. Want als de deadline nadert, heb je eerder de neiging om er nog snel even iets in te willen fietsen. Je gevoel zegt ‘it’s now or never’ en je komt in actie. Je wilt niet de kans missen dat jouw input, jouw mening en jouw ervaring niet meegenomen zijn in het geheel. En het is toch nog niet af, dus het kan wel, toch?

Je gevoel voor confrontatie werkt vaak contraproductief. Dus ik ga het eens anders aanpakken. Over het budget beginnen bij de kennismaking. Mijn twijfels uitspreken bij de kick-off. En niet mijn reflex de overhand laten krijgen vlak voor de deadline. En doe ik dat wel en je bent erbij? Confronteer me daar dan maar mee.