Effectieve interne communicatie? Pas toe wat je ook in je privéleven belangrijk vindt

In ons privéleven nemen we de tijd voor écht contact, luisteren we aandachtig en zijn we nieuwsgierig. Op het werk gaat dat vaak anders: snelheid, targets en efficiëntie domineren. Toch zijn juist die ‘privéwaarden’ – verbinding, nieuwsgierigheid en tijd nemen – essentieel om organisaties beter te laten functioneren. Communicatieantropologie laat ons zien dat communicatie niet alleen gaat om informatie-uitwisseling, maar vooral om relaties, gedeelde betekenis en cultuur.

Verbinding: de basis van een sterke werkcultuur

Organisaties zijn kleine culturen met hun eigen gewoontes, normen en omgangsvormen. Verbinding – het gevoel dat je erbij hoort en vertrouwen hebt – is cruciaal voor samenwerking en betrokkenheid. Dit vraagt om tijd en aandacht, iets wat in de drukte van alledag vaak ontbreekt.

Daarom loont het om betekenisvolle rituelen in te bouwen. Denk aan een promotie: vaak wordt die zakelijk en snel afgedaan, terwijl juist een ritueel erkenning kan geven en de verbinding binnen een team kan versterken. In september zagen we daar een prachtig voorbeeld van in Japan: de overgangsceremonie van Prins Hisahito, de zoon van de keizer, waarin hij officieel de volwassen leeftijd bereikte. Een zorgvuldig vormgegeven ritueel dat niet alleen hem, maar ook de gemeenschap bevestigt in hun onderlinge banden. Als we bij promoties in organisaties meer stilstaan bij dit soort momenten, worden ze méér dan een formaliteit: ze worden bronnen van trots, motivatie en cultuur.

Nieuwsgierigheid als motor voor innovatie

Nieuwsgierigheid helpt om voorbij routines en aannames te kijken. Het stimuleert het stellen van vragen die tot nieuwe inzichten leiden.

Een concreet voorbeeld: in organisaties hebben we nauwelijks rituelen bij conflicten. Vaak stoppen we een conflict in een doofpot, escaleren het of vechten het uit via e-mail met talloze mensen in de CC. Terwijl we al op de kleuterschool leren dat je na een ruzie elkaar de hand geeft en “sorry” zegt om vervolgens weer verder te spelen. Dat eenvoudige ritueel doorbreekt spanning en creëert ruimte voor een nieuwe start. Ook in organisaties kunnen vergelijkbare rituelen helpen om spanningen te verminderen, nieuwsgierigheid te stimuleren en herstel mogelijk te maken.

Tijd nemen: investeren in kwaliteit en begrip

Observeren en tijd nemen zijn essentieel om diepere betekenissen te begrijpen. In organisaties betekent dit: bewust momenten inplannen voor reflectie en overleg zonder tijdsdruk.

Bijvoorbeeld bij de start van een nieuwe strategie. Vaak presenteren we plannen via memo’s en PowerPoints. Maar wat als we dat moment benaderen zoals een voetbalteam dat een yell inzet voor de wedstrijd? Daarmee laten we voelen dat iedereen onderdeel is van hetzelfde doel en dat we samen willen winnen.

Waarom kijken als een communicatieantropoloog nu belangrijk is

Het terugbrengen van privéwaarden zoals verbinding, nieuwsgierigheid en tijd nemen creëert een werkcultuur waarin mensen zich gezien en gehoord voelen. Dat vergroot betrokkenheid en versterkt samenwerking.

Zoals Emeritus hoogleraar Betteke van Ruler op Logeion (het platform voor alle communicatieprofessionals in Nederland) schrijft: “De toekomst van ons vak wordt vandaag bedacht.” Het is aan ons, communicatieprofessionals, om nú het voortouw te nemen en deze waarden actief terug te brengen in organisaties.

Verbondenheid en plezier

Met communicatieantropologie maken we communicatie menselijker, betekenisvoller en effectiever – en bouwen we organisaties waarin mensen zich verbonden voelen en met plezier bijdragen.

• Verbinding krijgt kracht door rituelen die erkenning geven en cultuur versterken.
• Nieuwsgierigheid opent nieuwe perspectieven en doorbreekt patronen.
• Tijd nemen zorgt voor empathie, draagvlak en kwaliteit.

Home < Effectieve interne communicatie? Pas toe wat je ook in je privéleven belangrijk vindt