Waarom de slimme thermostaat toch niet zo’n succes is

0

De slimme thermostaat wordt gepromoot als een apparaat dat extra inzicht, comfort en gemak geeft. Het is niet alleen een thermostaat, maar het centrale onderdeel van de domotica-oplossing voor het hele huis geworden. Toegegeven, zowel met de huidige generatie slimme thermostaten als de betere domotica-oplossingen kun je die voordelen bereiken. Maar de technische ontwikkelingen en de nadelen van huidige generatie slimme thermostaten wordt naar mijn mening onderbelicht.

Nadelen van de slimme thermostaat

Het belangrijkste nadeel van de slimme thermostaat en van vele andere domotica-oplossingen, is dat het centrale onderdeel lokaal in het gebouw aanwezig moet zijn. Het moet dicht bij de sensoren en schakelaars staan die uitgelezen en bediend worden. Hierdoor moet de centrale console bijgewerkt zijn met de laatste versie van de software waarin alle beveiligingslekken zijn aanpakt en nieuwe mogelijkheden toegepast kunnen worden. Bij de hoeveelheid aan centrale consoles die momenteel in gebruik zijn, betekent dit dat een automatisch updateproces moet plaatsvinden.

Verhoogde kosten

Dit updateproces kan mislukken zonder medeweten van de gebruiker (foutmeldingen worden stelselmatig genegeerd omdat het apparaat gewoon werkt). De kans op het mislukken van een update is bij decentrale apparaten groter, omdat er verschillende versies van de hardware-oplossing in gebruik zijn. Voor de leverancier betekent dit dat support naar de eindgebruiker geboden moet worden om het update-proces correct te laten verlopen. Dit verhoogt de kosten en zorgt indirect voor een hogere prijs van de producten.

Het achterwege blijven van nieuwe functionaliteiten heeft voor de meeste gebruikers geen nadelige gevolgen. De huidige functionaliteit (die meestal al werkt) blijft gehandhaafd en het apparaat blijft functioneren. Bij het dichten van beveiligingslekken is dat een ander verhaal. Doordat de beveiliging van het apparaat niet op het laatste niveau staat, kan dit grote risico’s met zich mee brengen.

Inbrekers nieuwe stijl

Als met de slimme thermostaat of met de domotica-oplossing sloten op deuren en ramen bediend worden, is dit een serieus gevaar. Stel je voor dat een inbreker met een tablet door de straat loopt en automatisch connectie kan maken met de slimme thermostaat of domotica-oplossing, doordat de beveiliging niet in orde is… Wat is er dan mooier om meteen maar even alle sloten open te maken, zodat je gewoon naar binnen kunt lopen!?

hacking

Risico’s

Behalve het risico op diefstal en geweld, is het ook de vraag wat de inboedelverzekering zal zeggen als blijkt dat niet alle beveiliging-updates toegepast zijn. Waarschijnlijk zal de verzekering de schade niet dekken of een juridisch gevecht aangaan met als gevolg dat je de schade niet of heel laat betaald krijgt. En ondertussen moet je zelf de financiële middelen zien te krijgen voor vervanging van gestolen spullen.

Als je geen sloten met de slimme thermostaat of domotica-oplossing bedient, dan is er nog steeds het risico dat onbevoegden de verwarming of andere apparaten kunnen bedienen. Ook kunnen ze zien of er op dat moment iemand thuis is.

Vervanging van een defecte slimme thermostaat

Naast de risico’s in de beveiliging, moet je je realiseren wat de levensduur van de slimme thermostaat of domotica-oplossing is. Als de centrale component defect raakt, kan dezelfde oplossing en inrichting dan opnieuw gedaan worden? Is ergens beschreven hoe deze is ingericht of is er een back-up gemaakt? Als je het hele huis geautomatiseerd hebt met tien sensoren en twintig schakelaars, dan wordt het lastig om de identieke inrichting opnieuw te realiseren. Wellicht is de centrale component niet meer te verkrijgen en betekent dit ook dat een aantal sensoren of schakelaars niet meer kunnen functioneren.

Domotica nieuwe stijl

Met de mogelijkheden die de techniek ons biedt, is het mogelijk om een aantal van deze tekortkomingen te omzeilen. Met de opkomst van het ‘Internet of Things‘ worden er steeds meer apparaten rechtstreeks verbonden met Internet. Dit zijn zowel sensoren die iets meten, als schakelaars waarmee je iets kunt bedienen. Dit opent ook de deur naar mogelijkheden om de centrale component van een domotica-oplossing af te nemen via een cloudoplossing.

Software-oplossing

Sensoren rapporteren rechtstreeks naar de cloudoplossing en schakelaars kunnen via dezelfde cloudoplossing bediend worden. De centrale oplossing is hiermee verworden tot een software-oplossing waarbij in huis geen centraal kastje meer nodig is. Ondersteuning van oudere apparaten en het maken van back-ups is hiermee simpel en centraal te regelen. Met de huidige cloudoplossingen kan een welhaast onbeperkte opslag van gegevens ervoor zorgen dat je de temperatuur, het stroomverbruik en andere gegevens tot jaren geleden terug kunt oproepen.

Dit betekent ook dat de gebruiker zich niet meer druk hoeft te maken over updates en beveiliging. Dat is het domein geworden van de centrale oplossing. De bediening werkt via smartphone of tablet, zoals velen vaak bij een slimme thermostaat of domotica-oplossing al gewend waren. Dit is zoals de gebruikers van social media en clouddiensten al jaren gewend zijn en als erg prettig hebben ervaren.

Gescheiden LoRaWAN-netwerk

De afhankelijkheid van de eigen stroom en Internetvoorziening kan beperkt worden door gebruik te maken van sensoren en schakelaars die communiceren via een LoRaWAN-oplossing.

Door gebruik te maken van de LoRaWAN-technologie is het mogelijk om sensors en andere apparatuur te laten communiceren zonder dat er een bekabelde, wifi of 3G-verbinding voor nodig is. LoRaWAN is een technologie speciaal voor communicatie voor ‘Internet of Things’. Met een reikwijdte van 3 tot 15 kilometer reikt het verder dan wifi en door het lage energieverbruik kunnen apparaten wel drie jaar op één batterij functioneren. Tevens is er geen mobiel abonnement nodig om gebruik te kunnen maken van het LoRaWAN-netwerk. De hiervoor benodigde communicatie behelst korte berichten die weinig bandbreedte vergen van een verbinding.

Nieuwe mogelijkheden

Doordat de gegevens in een cloud-toepassing staan, is het mogelijk om ook andere functionaliteiten te ontwikkelen. Het is bijvoorbeeld mogelijk om de gegevens van de brandmelder niet alleen zelf te zien of via de app over gealarmeerd te worden. Deze gegevens kunnen ook meteen doorgestuurd worden naar de brandweer. Hiermee is de brandweer in staat om meteen te zien welke luchtwaarden (bijvoorbeeld temperatuur, vochtigheid, koolstofdioxide, stikstofoxide) te hoog zijn en hiermee beter de brand te diagnosticeren en sneller te kunnen reageren. Automatisch kan dan via de domotica-oplossing de stroom al uitgeschakeld zijn in huis om de schade zoveel mogelijk te beperken.

Deze oplossing zorgt voor het sneller en beter kunnen reageren door de brandweer, maar ook voor lagere kosten voor de brandweer.

Update 30-11-2015

Naar aanleiding van een aantal slimme reacties na de publicatie van dit artikel wil ik een aantal punten verduidelijken.

Enkele reacties gaven aan dat het nog niet mogelijk is om met bestaande sensoren het verschil te maken tussen een echte brand en een loos alarm. Er zijn al wel goede sensoren op de markt die dit kunnen. Nog niet kant en klaar voor brandmelding, maar dit zal snel veranderen. Daarnaast is het niet alleen een momentopname, maar wordt ook de stijging van bepaalde waardes binnen een tijd meegenomen.

Een volgende reactie gaf aan dat het updaten van software voor thermostaten alleen problemen kan geven voor domotica-systemen, maar niet voor slimme thermostaten. Ook voor thermostaten zijn verschillende hardwareversies in omloop, al is het maar door veroudering. Iedere hardware-versie heeft zijn eigen nukken bij het updaten van software, dat is identiek voor een domotica-controller.

Tot slot kwam er een reactie op het risico om de gehele inrichting opnieuw te moeten realiseren. Dit is hooguit een risico als je niet werkt met standaarden als Z-Wave of Zigbee. Je kunt de uiteindelijke inrichting dan wel voor elkaar krijgen, maar het is wel erg lastig en tijdrovend. Alle instellingen moeten handmatig opnieuw gemaakt worden bij een nieuwe domotica controller. Dit in tegenstelling tot de cloud-oplossing, waarbij de centrale controller actief blijft.

Afbeeldingen met dank aan Fotolia.