Social messaging: de juridische beperkingen én mogelijkheden

Even een appje sturen. Of als je een update op Facebook voorbij ziet komen, een FB message sturen, omdat je nog iets af wilde afspreken met die persoon of dat bedrijf. Of op Twitter via een DM een samenwerking afspreken, of via Instagram DM vragen of je die afbeelding mag gebruiken. We doen het allemaal, maar wat zijn de juridische beperkingen en mogelijkheden waar we tijdens het dagelijks gebruik niet aan denken?

Social messaging is schriftelijk

In sommige gevallen vereist de wet dat iets schriftelijk gedaan wordt. Een papieren overeenkomst is nog steeds verplicht bij een koopcontract voor een huis (en ander onroerend goed), bij borg staan of andere (persoonlijke) garanties geven en uiteraard alles waar een notaris bij betrokken is, zoals een testament. Dan is social messaging niet genoeg, omdat ermee gesjoemeld kan worden. ‘Schriftelijk’ betekent in dat geval nog steeds ‘op papier’.

Maar: je mag wel afspreken dat bijvoorbeeld een bericht via WhatsApp, ook onder schriftelijk valt. Sterker nog, lagere rechtspraak merkt e-mail en WhatsApp als schriftelijk aan, alsbijvoorbeeld in een overeenkomst is opgenomen dat iets schriftelijk moet gebeuren, zonder dat schriftelijk verder is gedefinieerd. Dit geldt ook voor bijvoorbeeld Facebook Messenger en DM’s.

Afspraak is afspraak

Maar hoe zit het dan met gesprekken tussen organisaties en klanten via social messaging? Mag iemand van een webcareteam afspraken maken via social messaging? En zijn zowel het bedrijf als de consument daaraan gebonden?

Ja. Een afspraak is een afspraak. Net zoals een mondelinge afspraak rechtsgeldig is, is die via social messaging dat ook. Er bestaat immers geen verplichting om de afspraak op een andere manier te maken. Dus ook als die afspraak gemaakt wordt via social messaging, is het rechtsgeldig. Webcare vertegenwoordigt gewoon het bedrijf, en een afspraak is in dat geval hetzelfde als een overeenkomst.

Let wel op dat je als bedrijf niet altijd social messaging kunt gebruiken om klantgegevens uit te wisselen, in verband met privacy. Je moet daarvoor een bewerkersovereenkomst hebben met het social messaging-platform, om de gegevens voldoende te beveiligen. Zo’n bewerkersovereenkomst kun je met de meeste social media niet eens sluiten.

Toestemming vragen

Wil je content van een ander hergebruiken? In de meeste gevallen heb je daar toestemming voor nodig. Het kan lastig zijn om contactgegevens te achterhalen. Gelukkig kun je toestemming ook gewoon via social messaging vragen. Heb je een foto gezien op Instagram, stuur dan gewoon een DM. Ben je een goede blogpost tegengekomen via Facebook, stuur dan een bericht. Het is de makkelijkste én snelste manier om toestemming te vragen. Bovendien heb je meteen de toestemming op schrift staan. Handig als bewijs!

Bewijs

Berichten die verstuurd werden via WhatsApp werden al eerder geaccepteerd als bewijs. Is het sterk bewijs? Nee, dat niet. Maar laten we wel wezen; alles is beter dan niets. Het is beter dan een mondelinge afspraak of een mondeling gesprek dat je helemaal niet kunt onderbouwen.

Zo werd een WhatsApp gesprek al eens gebruikt om aan te tonen dat een werknemer wist dat de arbeidsovereenkomst niet verlengd zou worden.

Een huurovereenkomst moet vaak per brief beëindigd worden. Een huurster deed dat niet, maar er was wel een WhatsApp gesprek tussen verhuurder en huurster. Daaruit bleek dat verhuurder het prima vond dat de huur werd opgezegd. Er was dus overeenstemming over de opzegging. De WhatsApp-berichten dienden als bewijs bij de rechter.

Openbare belediging via WhatsApp

Is WhatsApp privé? Je bepaalt zelf met wie je iets deelt, toch? Met een persoon of met een beperkte groep personen. De rechtbank oordeelde dat een foto, waarop te zien is dat een meisje bij een jongen seksuele handelingen verricht, die gedeeld werd via WhatsApp met maar één andere persoon, toch een openbare belediging is. De verzender wist namelijk dat de ontvanger in een kroeg stond en dat hij waarschijnlijk de afbeeldingen zou laten zien aan de anderen die daar aanwezig zouden zijn. Je zou dus kunnen zeggen dat als je weet dat de kans groot is dat iets dat je via WhatsApp verzend nog verspreid zal worden, je dit eigenlijk openbaar hebt gemaakt.

Ongevraagde DM’s zijn spam

Gelukkig komt het steeds minder voor, maar zeker in de begintijd van Twitter was het heel normaal om geautomatiseerde DM’s te sturen, als iemand je volgde. Werd meestal niet zo op prijs gesteld, omdat het a) onpersoonlijk was en b) ongevraagd. Het automatisch versturen van een ongevraagde (commerciële) boodschap is niet toegestaan. Voor dit soort berichten is toestemming nodig, net zoals de opt-in bij e-mail. Een persoonlijke DM is dus niet zo’n probleem.

Social messaging: een kans en gevaar tegelijk

Social messaging is dus in meerdere opzichten meer sociaal en ‘openbaar’ dan andere vormen van communicatie. Dit geldt zowel voor privé als voor zakelijk contact via social messaging: het is een algemene rechtsregel. Social messaging heeft zo zijn voordelen, omdat het makkelijker is om op deze manier contact te leggen bijvoorbeeld. Het is sneller ook, de lijntjes zijn korter. Aan de andere kant moeten we er kennelijk rekening mee houden dat social messaging minder privé is dan bijvoorbeeld een e-mail. Denk dus twee keer na voor je iets deelt via WhatsApp of bijvoorbeeld Facebook Messenger, al helemaal wanneer je dat in een groep doet. Vergeet bovendien de privacy-aspecten niet.