Verdieping

De 25-urige werkweek is eigenlijk best logisch

0

De 25-urige werkweek, er wordt mee gewerkt en geëxperimenteerd. Welke bedrijven doen dit en wat zijn hun ervaringen? En hoe moet dat nou, 25 uur per week werken?

Even een terugblik. Toen de industrialisatie haar beslag nam, eind 18de eeuw, moest er 24/7 gewerkt worden om de machines maximaal te laten produceren. Werkdagen van 10 en zelfs 16 uur waren niet ongebruikelijk. Het zal duidelijk zijn dat dat geen goed idee was, en al gauw startte er een beweging die een dag bestaande uit acht uur werk, acht uur ontspanning en acht uur rust propageerde.

Dit werd in de praktijk gebracht door Henry Ford in 1914. Hij verkortte niet alleen de werkdag, hij verdubbelde ook de salarissen voor zijn arbeiders die aan de lopende band auto’s maakten. Op den duur werden er meer Ford T’s geproduceerd dan voorheen en ging de winst van de Fordfabrieken omhoog. Dat bleef natuurlijk niet onopgemerkt en spoedig volgde men wereldwijd Ford’s revolutionaire idee. De 8-urige werkdag werd de standaard in de industriële wereld. En daar hebben we een interessant punt.

En waar zijn we nu?

Want velen van ons werken helemaal niet meer in grote gestandaardiseerde processen. Hoe, waar en wanneer we werken is daarbij helemaal niet meer interessant, het gaat immers om de output. Het is zelfs zeer waarschijnlijk dat we beter gaan presteren als we minder gaan werken.

Het Max Planck Onderzoekscentrum in Denemarken staat een 25-urige werkweek voor, die overigens niet stopt op de nu geldende pensioenleeftijd. Het instituut ziet voordelen in een betere balans in werk en privé, met alle gezondheidsvoordelen van dien. En wie wil en kan, hoeft daarbij niet gedwongen duimen te gaan draaien achter de sanseveria’s.

to do lijst

Hoe moet dat nou?

25 uur werken per week… Je hoort nu al de sceptische reacties. “Het kan niet, je moet immers bereikbaar zijn.” Of: “Dat kan wel, maar niet bij ons bedrijf!” En hoe prop je al dat werk nu ineens in 25 uur? Voorstanders van de verkorte werkweek voeren aan dat je echt productief bent in slechts korte tijd, zo’n 20 procent van de werkdag.

Voor een maximaal rendement van de werkuren wordt er in de 25-urige werkweek dan ook afscheid genomen van veel zaken die tijd verspillen: lange vergaderingen, gezellige babbels en andere werkonderbrekingen. Vooral op dat gebied valt nog veel winst te behalen. Zeker nu we werken in kantoortuinen of schouder aan schouder aan lange werktafels. Na een onderbreking kost het veel tijd om weer in de werkflow te komen, en in sommige gevallen weten we helemaal niet meer waar we nou eigenlijk mee bezig waren.

De nieuwe aanpak

In de nieuwe, kortere werkweek wordt zeer geconcentreerd en efficiënt gewerkt, anders kan het niet. Wie wil, kan na werktijd blijven en lunchen met de dan nog aanwezige collega’s. Zo kom je toch nog aan wat kantoorgezelligheid toe, want die is verbannen van de werkvloer.

Cyril Parkinson heeft een interessante wet ontwikkeld:

Work expands to fill the time available for its completion.

De tijd die we krijgen om een taak te volbrengen, die gebruiken we helemaal op. Net op tijd klaar, denken we dan. Maar als we voor dezelfde taak minder tijd hadden gekregen, hadden we het hoogstwaarschijnlijk binnen die tijd gered. Bedrijven die de 25-urige werkweek hebben ingevoerd, merkten dat ook.

Wie doen dit?

Ik werk als headhunter in de communicatie, en pikte het verhaal op van een reclamebureau in Duitsland dat de 25-urige werkweek instelde. Om daarna te ontdekken dat het in Amerika allang succesvol ingevoerd is bij een aantal slimme bedrijven. Hét grote voorbeeld is paddleboard-producent Stephan Aarstol uit Amerika. In 2014 voerde hij de 5-urige werkdag in, werken van 8:00 tot 13:00 uur, zonder lunchtijd. Hij bouwde er in dat jaar het snelst groeiende bedrijf in Amerika mee op.

Ook de bekende multimiljardair Carlos Slim is een voorstander van een kortere werkweek. Hij ziet een 3-daagse werkweek als antwoord op een aantal werkgerelateerde problemen: werkloosheid, kennisvernietiging (door pensionering) en de almaar stijgende pensioenlasten. In de vrijgekomen tijd kunnen mensen hun kennis verdiepen of op reis gaan, sporten of welke activiteit dan ook beoefenen die Slim ziet als een stimulans voor de economie. In de bedrijven van Slim wordt werknemers aangeboden om kortere werkweken te hebben, op voorwaarde dat ze later met pensioen gaan. Bijna de helft gaat hier op in.

Maar niet alleen in Amerika steekt de kortere werkdag de kop op, ook in Zweden, België en hier in Nederland wordt erover nagedacht. Zelf wissel ik al jaren mijn kortere en langere dagen af. Soms heb ik zeer productieve dagen, waarop ik vroeg start en waar de opbrengst van de dag ook relatief vroeg bereikt is. Dan stop ik en ga ik het bos in om te rennen. Tijdens het sporten en in een natuurlijke omgeving merk ik dat de ontspanning kan leiden tot nieuwe inzichten en gedachten over het werk. Nieuwe ideeën krijgen ruim baan. Zo vindt er menig doorbraak plaats, in het hoofd maar buiten het kantoor.

Magneet op de arbeidsmarkt

Bedenk eens wat een magneet je op de arbeidsmarkt hebt als je een marktconform salaris betaalt maar een veel kortere werkweek hebt. In de losgebarsten war for talent is dit wel een heel krachtig wapen.

Als je het bovenstaande gelezen hebt, is een 25-urige werkweek eigenlijk best logisch. Of juist niet? Ik ben benieuwd naar je mening!