Digital detox: 4 onmisbare inzichten voor minder digitale prikkels

Waarschijnlijk behoor jij, net als ikzelf, tot de 86% die dagelijks op het internet te vinden is. Gemiddeld brengen we 6 uur per dag online door. Die tijd besteden we niet altijd even effectief. Als jij je online begeeft, krijg je onwijs veel prikkels te verduren die je afleiden en niets opleveren. Je kunt die afleiding jezelf kwalijk nemen, maar er is meer aan de hand dan een gebrek aan discipline.

Inmiddels worden we er meer bewust van gemaakt dat veel bedrijven gebruik maken van de natuurlijke zwakke punten van ons brein om onze aandacht te trekken en vast te houden. Dat willen we uiteraard vermijden. In mijn werk als UX-strateeg adviseer ik onze klanten dan ook om hun doelgroep op een andere manier te benaderen en te activeren. Ik richt me hiervoor op inzichten uit neuropsychologie en gedragswetenschap.

Het kind met het badwater naar buiten

Door de behoeften en motivaties van de doelgroep te onderzoeken kun je een interactie met de organisatie op gang brengen op basis van gedeelde belangen. Zo help je je klanten een relatie met hun doelgroep op te bouwen, in plaats van het pushen voor een eenmalige transactie door ze om de tuin te leiden met sluwe prikkels. Helaas hanteert niet iedereen deze principes en is het zaak dat je jezelf hiertegen beschermt.

De verhalen en adviezen over dopamine kicks, notificaties op stil en een telefoonverbod in de slaapkamer om prikkels te vermijden ken je vast wel. Die zullen zeker wel werken, maar hiermee mis je al snel de mogelijkheden van digitale middelen die je leven wél verrijken. Wat kun je dan doen om jezelf minder te overladen met (nutteloze) informatie en prikkels? In dit blog geef ik tips over hoe je zorgt dat je niet digitaal overprikkeld wordt. Zonder het kind met het badwater naar buiten te gooien.

Welk deel van je social media doet nu echt iets voor je?

Het checken van nieuwe berichten zoals nieuws, e-mails en social media kost veel tijd. Alleen al om alle nuttige zaken tussen de ruis te filteren. Soms zit er wat leuks tussen, maar het is tegenwoordig zoeken naar een naald in een hooiberg. Stel jezelf dus kritisch de vraag: welk deel van je social media doet nu echt iets voor je? Neurowetenschapper David Perlmutter schrijft hierover in zijn boek ‘Brain wash‘ (affiliate):

Zoals we weten, is hunkerig-gerelateerd gedrag niet altijd gunstig. Als we 24/7 bezig zijn met het zoeken naar vermaak, directe bevrediging najagen en op chemische knoppen blijven drukken, versterken we neurale paden die ervoor zorgen dat we constante cravings hebben en de prefrontale cortex het zwijgen wordt opgelegd, door zijn vermogen om controle uit te oefenen over het onderste limbische brein te verzwakken. Dit komt onder meer tot uiting in internetten, scrollen met smartphones, winkelen met één klik, calorierijk voedsel opslokken en socialmedia-posts checken.

Hier komt de term ‘digiminderen’ om de hoek kijken. De Van Dale kent het woord nog niet, maar dat de term in opmars is zegt genoeg over onze behoefte aan minder prikkels. Toch blijkt offline leven makkelijker gezegd dan gedaan. Platformen als Facebook en Instagram bevredigen namelijk onze behoefte aan informatievoorziening en houden ons in contact met de mensen die wij waarderen.

Productiever én meer rust in je dagelijks leven

Het venijn zit hem in de manier waarop wij informatie voorgeschoteld krijgen. Platformen baseren zich op het (naïeve) idee dat onze connecties delen wat wij ook interessant vinden. Waar we vroeger bewust ons leesvoer kozen, wordt dit nu algoritmisch berekend. Zodra onze aandacht eenmaal getrokken is, wordt er alles aan gedaan om deze vast te houden. Zo kunnen advertenties voor een langere tijd aan ons getoond worden, en dat levert geld op.

Gelukkig zijn er oplossingen om de regie weer in eigen handen te krijgen. Onderstaande tech-tips zullen je daarbij helpen.

Inzicht 1: Kill the newsletter

Onze inboxen stromen vaak vol met nieuwsbrieven. Dat kan best irritant zijn, want je hebt het idee dat je het niet kunt bijhouden. Het gevoel van een volle inbox voelt alsof je achter de feiten aanloopt. Wel eens gehoord van Email Apnea? Om je voor alle nieuwsberichten uit te schrijven is best rigoureus, want er zit vaak wel iets leuks tussen.

Kill the newsletter biedt hier een oplossing voor, door nieuwsbrieven te scheiden van andere inkomende berichten. Zo creëer je één mailbox voor echt belangrijke communicatie die je vragen om reactie. En een plek waar je op de door jouw gekozen momenten kunt kijken naar nieuwsbrieven voor inspiratie en vermaak. Zo raak je niet afgeleid door al die prikkels als je je belangrijke e-mails wil beantwoorden.

Inzicht 2: Ad-free nieuws met RSS Feeds

De oldskool-lover kent het waarschijnlijk nog wel: RSS (Really Simple Syndication). Met RSS bepaal je zelf welke bronnen je wil volgen. Zonder ruis en reclame. RSS is een comeback aan het maken onder de privacy- en tijdsbewuste internetgebruikers.

Voor diegene die Facebook enkel gebruiken om nieuws te lezen of om organisaties te volgen is dit dus een goed alternatief. Het grote voordeel van RSS is dat je niet meer dagelijks je vaste website hoeft te bezoeken om te kijken of er updates zijn. Deze komen namelijk automatisch en op maat naar jou toe.

Het enige dat je nodig hebt is een RSS reader, waarvan gratis versies beschikbaar zijn. Echter zijn er betere readers voor een klein prijsje beschikbaar.

Inzicht 3: Focus met Forest-app

Alle notificaties die we dagelijks binnenkrijgen doen een appèl op ons bewustzijn van onze omgeving. Prikkels in je periferie trekken nou eenmaal je aandacht, omdat dit vroeger het verschil kon zijn tussen leven of dood.

De app Forest kan helpen bij het bewuster worden van de momenten waarop je je laat afleiden. In de app stel je een aantal minuten in waarbinnen je niet gestoord wil worden, en in de tussentijd gaat er een boom groeien. Als je binnen die tijd toch je telefoon gebruikt, gaat de boom langzaam dood. Het voorkomt dat je afleidende dingen gaat doen.

Inzicht 4: Verbreed je horizon met Refind

Als je tóch de behoefte hebt om geïnspireerd of verrast te worden is er Refind. Dit is een platform waar je zelf aangeeft welke bronnen, mensen en organisaties jij interessant vindt. Zij voegen daar vervolgens een transparant algoritme aan toe, wat je zelf kunt sturen, waarna er dagelijks 10 tot 35 berichten voor je worden geselecteerd. Een beperkt aantal, maar genoeg om te inspireren en niet te overprikkelen.

Ons gebruik terugdringen

Zelfs als je vrij bewust kritisch bent over digitaal gebruik, blijft het afkicken. Het continu checken van digitale platformen is inmiddels diep in onze dagelijkse routines geworteld. Daarvoor hoef je jezelf niet op de kop te geven, maar een kritische houding richting je eigen gedrag helpt al een hoop.

Al met al zul je in deze digitale tijd meer prikkels blijven houden dan in de tijd van fax, ratelende modems en telefoon. Dat is natuurlijk wennen, maar met deze vier tips kun je er dus snel en praktisch wat aan doen.