Heb je creatief leidinggevenden in je team? Doe dit dan alsjeblieft niet

Column – Ik wil een lans breken voor de creatief leidinggevende. En tegen iets dat zo consistent fout gaat dat je bijna vermoedt dat het afgesproken werk is. Wat dan? Dat we veel te fucking veel eisen van creatieve disciplines in leidinggevende posities.

Ken je dat gevoel? Dat je begint aan een project of opdracht en je er stiekem een beetje buikpijn van hebt? Dat er zo’n onbehaaglijk gevoel aan je knaagt. Zo’n stem in je hoofd die roept ‘Dit kun jij helemaal niet, sukkel’. Dat akelige gevoel is de nine-to-five van elke creatief. Elke designer, creatief strateeg, schrijver, aan klantzijde, bureauzijde, freelance-zijde, allemaal. Zo onzeker als een kind van 7 met een tekening, hopend dat iemand hem mooi vindt. Nou is ieder mens natuurlijk onzeker. We hebben allemaal behoefte aan bevestiging. Maar er blijft iets ultiem kwetsbaars aan de volwassen persoon die zijn of haar ideeën openlijk deelt met anderen. Die anderen durft te laten oordelen over hun creatie. Hun oplossing.

De hink-stap-hals-over-kop-180 van lead designers

Gelukkig denken veel mensen positief over ‘die gekke creatieven’. De waardering voor wat ze ons kunnen brengen ligt over het algemeen vrij hoog. Vaak gepaard met een gevoel van ‘fijn dat ik het zelf niet hoef te doen’. Maar er gebeurt iets geks met die waardering op het moment dat een creatief een leidinggevende rol krijgt. De Concept Lead, Head of Video, Creative Lead, of de ergste van allemaal: de Creative Director.

De functietitels doen vermoeden dat er niet zo gek veel verandert. Je was al Designer, nu heb je een ere-titel. Een compliment. Een extra button waarmee je op de website pronkt. ‘Want er zijn gewone designers en tja, dan heb je jou!’ Je doet een soort van hetzelfde, maar dan met meer credits.

De werkelijkheid is eerder een hink-stap-hals-over-kop-180 die de Lead Designer – of andere creatief leidinggevende – zelf ook niet aan zag komen. En waardoor ze vaak de handdoek in de ring gooien. Ze willen hun oude baan terug. Of erger nog, een nieuwe werkgever.

Tussen de afgeschermde creatief en de persoon die er leiding aan mag geven ligt een gigantische kloof.

Creatievelingen groeien op in beschermde wereld

Waarom? Om dat goed te begrijpen moet je je verplaatsen in het hoofd van de creatief. In de start van je carrière sta je, nou ja, toch vooral aan de start van die carrière. Wat je maakt is leuk, maar je moet nog groeien. Dat ziet iedereen ook, want een cv kun je oppoetsen, een portfolio niet. Frustrerend, maar oké, je leert. Je ploegt je door die onzekerheid heen en gaat steeds beter werk maken.

Ondertussen ben je ook gewend geraakt aan schakelen met projectmanagers, traffic managers, product owners, je baas, of wie er ook maar voor moet zorgen dat jij je vooral kunt richten op het ‘creatieve vraagstuk’. Je leeft in een wereld waarin je na je de koffie ‘s ochtends op de planning kijkt naar wat je vandaag gaat doen. Want niemand verwacht van jou als ‘gekke creatief’ dat je weet hoe je een agenda moet beheren. Belt de klant? Daar hebben we iemand voor. Is dit de juiste oplossing? Dat bepaalt een ander wel. You have one job: be creative. En als er iets is dat je kunt, dan is dat het wel, toch?

En dan. Ineens zit je in een gesprek met iemand hoger in de boom. Dat er groei is in het team. En dat jij zo goed aan meerdere projecten tegelijk werkt. Dat mensen tegen je opkijken. En dat men vindt dat jij misschien wel een wat andere rol zou kunnen aannemen. Of je dat leuk zou vinden? Tegen meer salaris natuurlijk. Tja, daar zeg je geen nee tegen. Tegen meer eer, meer geld, meer uitdaging. Meer bevestiging. Tuurlijk doe je het!

Opeens sta je aan de andere kant

Dus je vertelt vrienden en familie trots over je nieuwe rol, past je LinkedIn-profiel aan en: begint. Anderen helpen met hún creativiteit. En dan blijkt ineens dat je voor deze rol een stuk meer moet kunnen. Een team motiveren. Je agenda beheren. Budgetten inschatten. Ander contact met de klant/product owner. Je eigen ideeën uitleggen aan een ander, dat ging prima. Maar hoe leg je iemand anders uit wat er goed is aan hún idee? Of erger: wat er slecht aan is? Hoe geef je sturing aan creatieve mensen wiens werk het is om de grens op te zoeken? Zonder op de ziel van die gekke creatieven te staan natuurlijk, haha! Dat kan natuurlijk niet.

Die creatieven moeten we met rust laten. Ja, het staat er echt: we. Ineens behoor jij tot een andere groep mensen. Je bent gegaan van de ‘one job-persoon’ naar de alle-ballen-hooghoud-collega. Jouw succes ligt ineens langs een andere meetlat, want jij bent toch de lead? Je moet doen wat je deed én wat die mensen om je heen altijd voor je deden. En gaat het fout in een project? Dan mag je het niet wegpakken van de creatieven en zelf gaan oplossen. Dat is hún baan. Ook al is dat hoe jij de problemen altijd hebt opgelost, jammer dan. Hoe dan wel? Nou ja dat weten we ook niet precies. Daar hebben we jou voor!

De kloof tussen creatief en leidinggevende

Het klopt niet. Tussen de afgeschermde creatief en de persoon die er leiding aan mag geven ligt een gigantische kloof. Ik vermoed dat het ook de reden is dat zoveel creatieven die nieuwe rol niet helemaal goed pakken. Hem teruggeven. Of zelfs vertrekken. Het gaat gewoon te vaak fout bij bureaus én in-house agencies. Resultaten vallen tegen, leads worden versleten en de oorzaak wordt te weinig aangepakt: te weinig begeleiding. Te weinig hulp. En te weinig inzicht dat leidinggeven een nogal grote stap is voor een persoon die uit een afgeschermde situatie komt. En bovenal: veel te fucking veel verwachtingen.

Doe het anders!

Dus. Mijn verzoek: stop. Doe het anders. Verwacht minder en help meer. Wees zo behulpzaam als die creatieve leidinggevende ook altijd naar jou is geweest. Vraag wat er nodig is en wees geduldig als er een fout wordt gemaakt. En realiseer je dat zij een bijna onmogelijke brug slaan. Dan zul je vrij snel zien dat die gekke creatieve leidinggevende helemaal zo gek niet is.