Tieneraccounts op Instagram: schijnveiligheid of een goed idee?

Onlangs heeft Instagram tieneraccounts gelanceerd in Nederland. Deze accounts zijn bedoeld voor tieners tussen de 13 en 16 jaar. Met een tieneraccount hebben tieners meer privacy, zijn ze beter beschermd tegen ongepaste content en is het ouderlijk toezicht groter volgens Meta, het moederbedrijf van Instagram.

De tienerfunctie komt na jaren van discussie over de impact van social media op jongeren, en groeiende kritiek op platformen als Instagram. Verschillende onderzoeken hebben social media in verband gebracht met hogere niveaus van depressie, angst en leerstoornissen, vooral bij jonge gebruikers.

Meta, TikTok en YouTube moesten zich al verdedigen in honderden rechtszaken over de verslavende aard van social media. In 2023 klaagden meerdere Amerikaanse staten Meta aan omdat het bedrijf de mentale gezondheid van jongeren zou schaden met verslavende functies.

Wat houdt zo’n tieneraccount in?

Wat gaat Instagram nu doen met de accounts van jongeren? In tegenstelling tot traditionele Instagram-accounts krijgen tieneraccounts automatisch meer beschermende veiligheidsinstellingen.

Onderstaande beveiligingen worden automatisch ingeschakeld voor gebruikers jonger dan 16 jaar.

• Meer privacy: een Instagram tieneraccount staat standaard op privé. Dit houdt in dat alleen goedgekeurde volgers de posts en verhalen kunnen zien.
• Contentbeperkingen: tieneraccounts hebben strenge filters die schadelijke en ongepaste content blokkeren.
• Ouderlijk toezicht: ouders kunnen de activiteiten van hun kinderen op Instagram volgen en tijdslimieten instellen om te voorkomen dat kinderen uren achter elkaar scrollen op Instagram. Dit kunnen de tieners ook zelf instellen.
• Beperkingen voor interactie: tieners kunnen alleen berichten sturen naar accounts die ze volgen. Ook kunnen ze geen berichten ontvangen van mensen die ze niet volgen. Deze instelling beschermt tieners tegen ongewenst contact met vreemden en cyberpesten.
• Slaapmodus: tieneraccounts hebben een zogenoemde ‘slaapmodus’ (tussen 22.00 en 07.00 uur). Meldingen worden tussen deze tijden gedempt waardoor de trigger om Instagram te openen, kleiner zou moeten worden.
• Beperkingen op advertenties: Instagram toont minder gepersonaliseerde advertenties aan tieners. Er wordt minder gebruik gemaakt van gegevens over hun online gedrag om advertenties op maat te maken.
• Meldingen van risicovolle interacties: als een tiener een ongewenst bericht plaatst of iets doet dat risico’s met zich meebrengt, ontvangt het account waarschuwingen en tips over veilig gebruik.

Volgens Meta zijn tieners met deze maatregelen beter beschermd tegen online risico’s.

En als de tieners niet gediend zijn van deze instellingen? Kunnen zij dan zelf aanpassingen doen? Nee, dat gaat niet. Ze moeten hiervoor toestemming vragen aan een ouder of voogd. Wat de tieners wel zelf kunnen doen: een volwassene toevoegen om te helpen bij het wijzigen van instellingen.

Zitten er nog adders onder het gras?

Waarom voert Instagram deze wijzigingen door? Is het bedrijf van Zuckerberg echt zo begaan met de tieners en hun mentale well-being als ze zeggen? Of speelt er nog iets anders mee?

Instagram presenteert de nieuwe instellingen als een manier om tieners te beschermen. Maar het is ook mogelijk dat ze hiermee hun grip op deze doelgroep willen versterken. Meta heeft namelijk al vaker geprobeerd om de preteen-demografie aan te trekken.

Hieronder vind je redenen waarom de tieneraccounts kunnen bijdragen aan betere targeting door de socialmedia-gigant:

1. Meer gecontroleerde data: door tieners in een aparte categorie te plaatsen, kan Instagram beter analyseren hoe deze groep het platform gebruikt, zonder ‘ruis’ van volwassenen. Dit maakt het algoritme nog effectiever.
2. Advertenties op maat: Instagram beweert dat tieners minder gepersonaliseerde advertenties te zien krijgen. Toch kunnen ze de pubers nog steeds op basis van hun gedrag, interesses en interacties in bredere advertentiegroepen plaatsen. Dit kan adverteerders helpen de tieners op subtiele manieren te benaderen.
3. Langetermijnbinding aan het platform: door een ‘veilige’ en op maat gemaakte omgeving te creëren, kan Instagram ervoor zorgen dat tieners langer op het platform blijven en later als volwassenen blijven hangen. Een strategie om hun gebruikersbestand op de lange termijn te behouden.
4. Voorkomen van regelgeving en negatieve publiciteit: door zelf al proactief maatregelen te nemen, kan Meta voorkomen dat overheden en toezichthouders nog strengere wetten invoeren. Op deze manier houden ze de controle over hoe ze tieners targeten en krijgen ze niets van buitenaf opgelegd.

Wat vinden tieners van tieneraccounts?

Wat zegt de doelgroep van de nieuwe maatregelen? Ik vroeg het twee 15-jarigen, die overigens al jaren een account op Instagram hebben. Het zal je waarschijnlijk niet verbazen: ze zien het nut er niet van in.

Een paar reacties:

“Ik denk niet dat het een goed idee is. De meeste jongeren zijn toch begonnen op Instagram toen ze onder de age limit zaten. Ze hebben gewoon als geboortejaar iets van 1970 gedaan. Dus ze hoeven waarschijnlijk ook niet in te stellen dat ze een tieneraccount hebben.”

“Ik denk niet dat het gaat werken. Ze kunnen het proberen maar zeker jongeren boven de 13/14 gaan daar echt niet naar luisteren. En de meeste jongeren zijn ook echt veel actiever op TikTok dan Instagram. Instagram is meer voor je familie, maar meestal zitten ze op TikTok.”

De tieneraccounts van Instagram hebben wel wat weg van de regels van middelbare scholen voor telefoongebruik. Tijdens de lessen moeten leerlingen hun telefoons in hun kluisje leggen. Maar tijdens de pauze kunnen ze er wel bij en ook als ze bijvoorbeeld naar het toilet gaan. Dus wat gebeurt er?

“Meestal kijk ik even als ik naar het toilet ga, of tijdens de pauze. Dat doet iedereen.”

Het blijft mogelijk om een tieneraccount te omzeilen. Het enige wat je daarvoor hoeft te doen is een valse geboortedatum opgeven. Ook al zegt Instagram dat ze AI gaan inzetten om te checken welke volwassen accounts zich gedragen als jongerenaccounts. Het is maar de vraag hoe effectief dat zal zijn.

De rol van ouders

Het succes van tieneraccounts zal ook afhangen van de rol die ouders spelen in het socialmedia-gebruik van hun kinderen. Hoe streng treden zij op? Er zijn ook experts die kritisch over de tieneraccounts zijn. Zij zien de nieuwe accounts als een bovenmatige vorm van controle, een vorm van schijnveiligheid. Zij vrezen voor het ‘big brother-effect’ en waarschuwen dat het niet goed is om kinderen te veel te monitoren. Jongeren moeten fouten kunnen maken en dingen ontdekken. Ook online.

Gaan de tieneraccounts van Instagram werken?

De nieuwe tieneraccounts van Instagram lijken een stap in de goede richting om jongeren te beschermen tegen de gevaren van social media. Striktere privacy-instellingen, meer ouderlijk toezicht en beperkingen op schadelijke content kunnen helpen om een veiligere online omgeving te creëren.

Toch roepen de nieuwe instellingen ook vragen op. Is Instagram echt bezorgd om het welzijn van tieners, of is dit een slimme strategie? Ook blijft het de vraag hoe effectief de tieneraccounts zijn als jongeren een valse geboortedatum kunnen invoeren om de beperkingen te omzeilen.

Daarnaast ligt er een belangrijke rol bij ouders en opvoeders: hoe vind je de balans tussen toezicht en digitale zelfstandigheid? Praten en het goede voorbeeld geven over mediagebruik blijft belangrijk. Bovendien: hoe weten we dat de beperkingen een positief effect op de tieners zullen hebben? De tijd zal het ons hopelijk leren.

Bron header-afbeelding: Koshiro K / Shutterstock.com

Home < Tieneraccounts op Instagram: schijnveiligheid of een goed idee?