Doorbraak in Wiki-technologie: iedereen kan straks systemen bouwen

Wiki’s, websites die gebruikers zelf kunnen wijzigen, beperken zich niet tot ’s werelds grootste encyclopedie Wikipedia. Overal zijn ze te vinden. In organisaties of zelf gevormde community’s op internet. Maar, wat gaat ons beeld van Wiki -’as we know it’- nou  echt veranderen? Op de wikiSym 2008, het internationale Symposium over Wiki’s, werd hier door wetenschap en praktijk over gepraat. Met Applicatie-Wiki’s, Wiki-mashups en grafische Wiki’s gaan we een volgende fase in. Een overzicht van de laatste innovaties op het gebied van Wiki.

Geen tijd voor slappe koffie

De aftrap van het symposium werd gegeven door historicus George P. Landow (Brown University), die zijn open encyclopedie over de Victoriaanse tijd positioneerde als de Alma Mater van Wikipedia. Op het ‘Victorian Web’ werken wetenschappers al 20 jaar online samen aan encyclopedische artikelen. Wikipedia is dus eigenlijk oude koek!

De afgelopen jaren zijn Wiki’s natuurlijk wel verbeterd. Ondersteuning van audio, video en rich text editing, statistieken, personalisatie, templates voor organisaties en integratie met bestaande systemen, om maar wat te noemen.

Het gebruik van de meeste Wiki’s is echter nog steeds hetzelfde als de eerste versies van het ‘Victoriaanse web’. Het is niet meer en niet minder dan pagina’s met tekst en beeld. Weg met ‘The chatter and puffery about Web 2.0’ zoals Landow het symposium opende. Tijd voor echte innovatie.

Applicatie wiki’s

Op de WikiSym werd duidelijk dat Applicatie Wiki’s een nieuwe doorbraak gaat betekenen. Applicatie Wiki’s zijn Wiki-pagina’s die een (werk)proces kunnen ondersteunen. Je wil bijvoorbeeld vakantiedata van medewerkers verzamelen, snel de interesse polsen in een bepaalde training of bijhouden wie welke auto of parkeerplaats in gebruik heeft.

Een Applicatie Wiki bevat een webformulier en een Wiki-pagina die een overzicht geeft van alle toegevoegde informatie. De Applicatie Wiki zorgt ervoor dat informatie automatisch op de overzichtspagina verschijnt als iemand de pagina invult. Op deze manier kunnen gebruikers hun eigen kleine Wiki-systeempjes bouwen.

Twiki ondersteunt dit al enkele jaren. Gebruikers moeten hiervoor wel enkele regels code programmeren. Nieuw is dat bij producten als Tikiwiki en Xwiki programmeren niet langer meer nodig is. Je klikt op de ‘Wiki-applicatie’ knop en via invoervelden geef je aan wat voor een programma er moet staan.

Mashup wiki’s

Een tweede doorbraak is de mogelijkheid om Wiki’s te koppelen aan andere systemen. Oftewel: mashups maken. Bijvoorbeeld door een link naar een externe database te maken, via je Wiki door de data heen te surfen en dynamisch grafieken te maken.

Stel gebruikers in staat eigen informatie toe te voegen en Business Intelligence 2.0 is geboren! Martin Seibert van Seibert media liet zien hoe in zijn Wiki medewerkers hun eigen uren performance kunnen bekijken, afwijkingen kunnen toelichten en forecasts kunnen uitwerken.

Geen verrassing dat SAP  aangekondigd heeft haar Business Intelligence-lijn te gaan versterken met geïntegreerde Wiki’s. Het meest ver met mashups is IBM. Stewart Nickolas (IBM) presenteerde de QEDWiki, die gebruikers in staat stelt om informatie uit verschillende bronnen te organiseren.

Voor verschillende Wiki-producten komen er steeds meer plugins beschikbaar die gebruikers in staat stellen bronnen als Flickr en GoogleMaps te koppelen aan de informatie in de Wiki-pagina. Producten als Confluence en DekiWiki worden zelfs standaard geleverd met dit soort plugins.

Grafische interfaces

Tenslotte zijn er nieuwe interfaces in opkomst. Als je niet langer afhankelijk bent van het concept ‘pagina’  kan er andere, rijkere kennis en ervaring uitgewisseld en gedeeld worden.

Dan Ingalls van Sun Microsystems Laboratories liet  op de WikiSym de Lively Kernel Wiki zien. Deze doet denken aan The Incredible Machine, een computerspelletje uit de jaren ‘90, maar dan serieus:-) en op het open web.

Met de Lively kernel Wiki kan je zelf nieuwe grafische opstellingen en programma’s maken en delen met anderen (zie ook YouTube). Minder ver qua technologie, maar een stap verder in gebruikersadoptie is de grafischische Wiki PikiPages, een plugin voor Facebook.

Begin van een end-user tijdperk?

Met Applicatie-Wiki’s, Wiki-mashups en grafische Wiki’s ziet de toekomst voor Wiki-concepten er veelbelovend uit. Iedereen kan een programmeur zijn en de behoefte aan IT-specialismen zal geleidelijk aan gaan afnemen. Ontwikkelaars en IT-afdelingen zijn niet langer monopolist van technische innovatie.

Misschien luiden deze ontwikkelingen zelfs het begin van een ‘end-user programming’ tijdperk in. Een tijdperk waarin iedereen zelf kan innoveren en creativiteit en inzicht de enige begrenzing vormen.

Lex Slaghuis adviseert, begeleidt en realiseert trajecten met een wiki-component. Hij blogt op wikiup.nl, met name over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van wiki’s.