How to

UX design: duidelijkheid over dit verwarrende containerbegrip

0

UX design wordt vaak als containerbegrip gebruikt, waar de verschillende facetten van dit spectrum onder vallen. Zo is de functie UX designer in iedere organisatie net anders ingevuld. Er zitten zelfs verschillen tussen de UX designers in hetzelfde team bij hetzelfde bedrijf. Dit terwijl zij toch allemaal dezelfde titel ‘UX designer’ dragen. Waar komt dit toch vandaan?

Wat is een UX designer?

Om te beginnen is er geen eenduidige definitie van de functie UX designer. Experts in de markt proberen vaak in hun titel richting te geven over hun kwaliteiten. We komen titels als UX Designer, UX/UI designer, Interaction designer, UX strateeg, UX consultant, UX/visual designer en nog veel meer functienamen tegen. Allemaal in elkaars vaarwater, maar toch ook net niet.

De stereotype designer is arrogant. Hij weet de oplossing. Geen keuze kan gemaakt worden zonder dat daar onderzoek naar gedaan is. Elke vraag beantwoord hij met ‘dat ligt eraan’. Nu is het in de praktijk natuurlijk niet zo zwart-wit als we hier schetsen. Het is alleen goed om je hier bewust van te zijn. Designers weten dat ze soms de neiging hebben om bovengenoemde trekjes te vertonen. Een goede UX designer weet echter dat hij niet alles bepalend is.

We realiseren ons steeds meer dat het werk van een UX designer zich vooral buiten de verschillende design tools om afspeelt. Een UX designer is vaak meer bezig met onderzoeken en ‘dingen regelen’ dan met iets tekenen in Sketch of Axure. Het uittekenen van je werk is pas de laatste stap. Om de kleurplaat in te kleuren, moet je wel eerst weten wat de kleurplaat is.

Kortom, werkgevers verwachten vaak van UX-designers dat ze allrounders zijn. En dat ze de diverse stadia van het proces kunnen doorlopen. In de praktijk is dit ook zo. Een UX designer is vaak een designer in de breedste zin van het woord. Van begeleiding tijdens business development tot en met het genereren van het (visual) design. Dat het UX design genoemd wordt, is vaak alleen maar omdat UX de design-hype van deze eeuw is.

Bovendien is de UX designer bij uitstek de spokesperson voor customer experience en daarmee de linking pin tussen de tussen verschillende facetten van design en anderzijds tussen de business en klant. Hoe zorg je ervoor dat het commerciële aanbod van de organisatie optimaal en met de juiste emotie aan het voetlicht wordt gebracht bij de klant? Geen wonder dat UX design als containerbegrip wordt beschouwd.

UX design bij de klant

Oke, dus we hebben gesignaleerd dat er onder de UX designers ook verschillen kunnen zijn. Hoe zit dat met de bedrijven waar UX design wordt toegepast? Hoe kijken die naar deze expertise? We merken dat de vacaturetekst voor een UX designer vaak globaal is. Hieruit zijn de behoeftes van de organisatie niet goed af te lezen. Dat kan met tal van factoren te maken hebben:

  • laag kennisniveau
  • een duizendpoot zoeken
  • niet teveel prijs willen geven over het specifiek product
  • geen duidelijke missie voor ogen hebben,

Belangrijk is dan ook dat je als UX designer goed uitvraagt waar precies behoefte aan is.

Doe gebruikersonderzoek

Een kennismakingsgesprek is als een gebruikersonderzoek. Het ophalen van inzichten tijdens gesprekken is iets wat je als UX designer moet kunnen. Het maakt eigenlijk niet uit of je spreekt met een stakeholder of een gebruiker van je applicatie.

Door de jaren heen hebben we veel van dit soort gesprekken gehad. Een eerste kennismakingsgesprek is soms meer vraag-en-antwoord dan een echt gesprek. Door schade en schande ondervindt men dat je dan in situaties terechtkomt waar je niet in terecht wil komen. Door ervaring met dergelijke gesprekken krijg je het vertrouwen om echt een dialoog van zo’n kennismaking te kunnen maken. Oefening baart kunst. Dat komt met de tijd. Hier volgen drie belangrijke tips:

1. Weet wat je (niet) kunt

Er vanuit gaande dat UX inderdaad een containerbegrip is, moet je wel van jezelf weten waar jouw expertise binnen dit brede begrip zit. Ben je meer gericht op UI design of zit je juist in de research- of strategiehoek? Dat wil overigens niet zeggen dat dat het enige is wat je kunt. Dat je in de breedte kunt werken is een kracht. Het is echter goed om focus te hebben en te weten wat je kunt en wil. Daar scoor je punten mee. Bedrijven zoeken designers met een duidelijke visie.

2. Ontwikkel jezelf

Ah, die eeuwige specialist-vs-generalist discussie. Daar is ‘ie weer! Wij geloven in de veelzijdigheid van designers. Het helpt met het zien van het grote geheel. Dat maakt je design uiteindelijk beter. Om dat voor elkaar te krijgen, kun je je bijvoorbeeld verdiepen in storytelling, typografie of art directing. Zo’n extra skill draagt enorm bij aan jouw toegevoegde waarde als designer en de kwaliteit van je werk. Dat wil trouwens niet zeggen dat je nooit een opdracht hebt waarin je als specialist ergens aan werkt. De kans dat dat gebeurt is alleen groter wanneer je jezelf breed ontwikkelt. Het zorgt voor afwisseling in je werkt. Dat is goed voor je ontwikkeling en wat ons betreft nog leuk om te doen ook.

3. Netwerk! Ook als je denkt dat het nu niet hoeft

Weer zo’n recruiter in je mail. ‘Super irritant!’ horen we je helaas denken. We zeggen helaas, want die mails die je ontvangt zijn voor jou een mogelijkheid om te netwerken. Dat netwerk gaat je van pas komen, ook al heb je het nu naar je zin op je werk.

Dit kan bijvoorbeeld goed uitkomen wanneer je buiten je macht om weg moet bij een vorige werkgever. Want connecties kunnen je weer op weg helpen naar een nieuwe werkgever. Kandidaten geven aan dat binnen de connecties die ze dan inzetten, vaak een flink aantal recruiters zit. Maak daar ook vooral gebruik van, maar kies partijen uit die bij jou passen. Daarbij is het belangrijk dat ze inhoudelijk begrijpen wat je doet en wie jij bent als persoon. Daarnaast hebben zij een netwerk dat vele malen groter is dan je eigen netwerk. Nog een keer reageren op hun mail is dus niet het einde van de wereld. Het zou je enorm van pas kunnen komen op een moment dat je het eigenlijk niet verwacht.

Is UX een containerbegrip?

Een UX designer is heel breed georiënteerd. Wat dat betreft is het zeker een containerbegrip. Ondanks dat heeft elke UX designer zijn eigen expertise binnen dit vakgebied. De een is meer een onderzoeker, de ander is vooral strategisch inzetbaar en weer een ander haalt juist het meeste plezier uit het designen zelf.

Is dit uniek binnen de wereld van UX? Nee, iemand met wie we dit laatst besproken, kwam met een mooie vergelijking. “Een arts kan en specialiteit hebben, bijvoorbeeld cardioloog of oncoloog. In de praktijk zal hij zichzelf cardioloog noemen. Maar dat maakt hem alleen niet minder arts”. Containerbegrip of niet, zorg voor de juiste mensen op de juist plek.