NFT’s: zo maak je ze zelf & 4 knelpunten voor de toekomst

Gucci-schoenen, kipnuggets, chips en bier. Het kunnen ingrediënten zijn voor een stapavond van hoe wij die nog kennen voor corona. Het zijn ook allemaal producten, waarvan een Non Fungible Token (NFT) is gemaakt. In dit artikel ga ik dieper in op de nieuwste ontwikkelingen op gebied van NFT’s en hoe je er zelf een kunt maken.

Het zijn niet alleen maar een paar innovatieve creatievelingen die een NFT op de markt hebben gebracht. Ook beroemdheden als Snoop Dog, Paris Hilton en Edward Snowden, en bedrijven als McDonald’s, Pringles en Lego stappen erin. Er zijn op moment van schrijven meer dan 3 miljoen items te koop en de verkopen stegen wereldwijd in de afgelopen twee maanden met 2882%. De marktplaatsen waar je een NFT kunt maken, schieten als virtuele paddenstoelen uit de grond en haalden meer dan $750 miljoen aan investeringen op in het afgelopen kwartaal. Prachtige ontwikkelingen allemaal, maar ik zie wel 4 knelpunten.

1. Tragedie van de meent

De makers die in 2014 met het oorspronkelijke idee van NFT’s kwamen, deden dit vanuit een ideologie dat technologie artiesten de controle zou moeten geven over hun eigen werk. Zo zou het makkelijker te verkopen zijn en kunnen ze hun werk beschermen tegen misbruik van anderen. Dit is in mijn optiek ook nog steeds het basisprincipe waarom veel creatievelingen hun werk op de blockchain zetten, met een NFT.

Ik vind het daarom heel gaaf om te zien hoe dj’s als Don Diablo door NFT’s nu geld verdienen door een uniek nummer te verkopen. Of hoe Nigeriaanse kunstenaars ineens een wereldwijde markt kunnen bedienen. Maar zaken als bier of het geluid van een scheet geven in mijn optiek het concept geen goede naam. Om over de rode pixel, die momenteel voor $900.000 wordt aangeboden, nog maar niet te spreken.

De waarschuwingen vliegen ons dan ook aan alle kanten om de oren van verschillende experts. En dan niet alleen met de algemene financiële waarschuwingen voor scherpe koersdalingen en daarmee verlies van inleg. NFT’s worden vastgelegd op de blockchain. Ook al is deze technologie op veel vlakken al mooi doorontwikkeld in de afgelopen jaren, NFT’s zijn nog betrekkelijk nieuw.

Garrett Hardin omschreef dit zo mooi als ‘tragedy of the commons’. Als er een gemeenschappelijke bron is waarvan iedereen een individuele prikkel heeft om deze te uit te baten, dan zal deze uiteindelijk opdrogen bij gebrek aan regelgeving of gemeenschappelijke normen. Dit zie ik nu gebeuren in NFT-land en dat maakt het vinden van het gouden ei vrijwel onmogelijk.

2. 404! Kunstwerk niet gevonden

Het aantal gevallen van mensen die ineens hun NFT kwijt zijn en een 404-melding daarvoor in de plaats krijgen, is zeer sterk toegenomen. Je bent hier als eigenaar van een NFT ook echt afhankelijk van het platform waar je de NFT hebt gekocht. Er is, net als voor cryptovaluta, nog geen duidelijke wet- en regelgeving die aangeeft wat jouw rechten zijn. Je kunt dus bij geen instantie aankloppen als een platform eruit ligt of als je zelf een fout maakt bij het digitaal opslaan van jouw NFT.

Je hoeft als digitale dief niet meer met een breekijzer in de tas naar een museum. Je kunt lekker vanuit huis een digitaal museum leegroven. Met de gekte die wereldwijd momenteel plaatsvindt op gebied van NFT’s, is het aantal meldingen van digitale roven en oplichterijen dan ook sterk toegenomen.

3. Not your keys, not your art

Net als bij cryptovaluta, wordt een NFT beheerd door een zogenaamde ‘private key’. Dit is een cryptografische sleutel van cijfers en letters. Je kunt deze sleutel, net als bij cryptovaluta, op een eigen digitale of fysieke wallet opslaan, of op laten slaan op de beurs waar je hem gekocht hebt. Bij dat laatste houdt het platform de private key in handen. Bij een recente hack van een NFT-beurs Nifty werden allemaal sleutels gestolen en naar de wallets van de hackers verplaatst. Daarmee waren de oorspronkelijke eigenaren hun NFT dan ook kwijt. De private key van de wallets van de hackers hebben de hackers alleen zelf. Deze zijn, vanwege de cryptografische achtergrond, vrijwel niet te kraken.

Het credo ‘not your keys, not your wallet’, of in deze context ‘not your art’, is hier dan ook zeer relevant. Een eigen wallet inrichten voor jouw NFT’s is echt aan te raden. Online met een browser-plugin als Metamask of offline met bijvoorbeeld een Ledger. Op de website Checkmynft kun je checken of jouw NFT veilig is opgeslagen.

4. Copyright confusion

Het werk van verschillende bekende artiesten, zoals Shakespeare, Beethoven en Charles Dickens, is na hun dood cultureel erfgoed geworden. Dit is voor iedereen vrij om te gebruiken. Ruzie tussen Duitsland en Italië over het gebruik van de opera La Bohème zorgde voor een algemene Europese richtlijn. Dit maakt van het werk van de auteur, 70 jaar na overlijden, een publiek goed. Iets wat de eigenaren van Disney en Superman lang hebben tegengehouden in de Verenigde Staten.

Bij de nieuwe, NFT-manier van het maken, verkopen en verspreiden van kunst, komt dan ook automatisch de copyright-vraag naar boven drijven. Van het digitale kunstwerk van Beeple, dat voor $69 miljoen werd verkocht, is inmiddels een website gemaakt, waarmee je met een simpele klik op de button, een nieuwe Beeple kunt genereren. Mag dat zomaar?

Ik maakte een rondgang langs verschillende advocaten in Nederland, gespecialiseerd in intellectual property- en technologierecht. Ze wijzen voornamelijk op het feit dat je bij het kopen van een kunstwerk het recht hebt om het voor persoonlijke consumptie te gebruiken of om het door te verkopen. Je koopt het eigenaarschap van het item, niet gelijk het copyright. Een NFT is niets meer dan een digitaal bewijs, een bonnetje, waarmee je de echtheid kunt bewijzen en kunt aantonen dat jij de eigenaar bent. Dat bonnetje staat op de blockchain en is daardoor niet aan te passen en transparant voor iedereen.

In principe kan de kunstenaar oneindig veel kopieën maken van het digitale kunstwerk en verkopen, met een unieke NFT eraan gekoppeld. Als koper is het dan ook echt aan te bevelen om goede due dilligence te doen bij de kunstenaar, voordat je een kunstwerk koopt. Is het een uniek werk of een kopie?

Hoe maak je zelf een NFT?

Veel creatievelingen die ik spreek en hierover pols, zijn enthousiast. Het zorgt met een paar muisklikken voor een wereldwijde afzetmarkt. En vanwege het weghalen van allerlei tussenpersonen zorgt het ook voor een grotere opbrengst voor de creatieveling zelf. Het zelf maken en te koop zetten van een NFT is daarnaast ook eenvoudig. Ik zet de stappen hieronder op een rij, en kijk ook de video voor meer uitleg.

Stap 1: waarom wil je een NFT maken?

Voordat je begint, raad ik aan om je eerst goed af te vragen waarom je een NFT wil maken. In mijn vorige artikel over NFT’s schreef ik over het obscene energieverbruik, wat nodig is om een NFT te maken. Dat raakt wereldwijd heel wat gevoelige snaren. Doe je het voor de lol? Of ook echt omdat je een serieuze creatie hebt die je zou willen verkopen?

Stap 2: werk het juridische kader uit

Werk ook goed het juridische kader uit. Hoe zit het nu met eigendom bij verkoop? Op het gebied van copyright, intellectueel eigendom en mogelijke royalties. Kijk goed naar de voorwaarden van het platform waar je je uploadt. Waar ga je allemaal mee akkoord?

Stap 3: kies een verkoopplatform

Het grootste verkoopplatform van NFT’s is OpenSea. Dit is gelijk ook het makkelijkst om te gebruiken, dus dat zal ik in de vervolgstappen hanteren. Je hebt hiervoor een digitale wallet nodig, waarvan Metamask de meest gebruikte is en makkelijk is toe te voegen als plugin in bijvoorbeeld Chrome of op de iPhone.

Stap 4: Koppel je wallet

Rechts bovenin op de site van OpenSea klik je op Create > Submit NFTs. Daarna koppel je jouw MetaMask-account aan OpenSea in de volgende stap.

Stap 5: Upload je kunstwerk

Als MetaMask gekoppeld is, dan krijg je het scherm My Collections te zien. Daar staat ook een grote blauwe button met Create, waarmee je net zo gemakkelijk jouw digitale kunstwerk kunt uploaden als dat je dit met een video op YouTube doet. Kwestie van het bestand uploaden, de juiste titel, beschrijving en keywords ingeven en de NFT is klaar!

Stap 6: Verifieer het werk

Je moet de NFT enkel nog verifiëren. Dat kun je doen door nogmaals op de Create-knop te klikken en in het automatisch geopende venster van MetaMask op authorize te klikken. Daarna staat de NFT live op het platform.

Het gebruik van een platform als OpenSea is gratis, dus je kunt dit proces zo vaak herhalen als je wil.

Tulpenbollen en bubbels

Tientallen miljarden basketbalkaarten werden er gedrukt in de jaren 80 in de Verenigde Staten, nadat gerespecteerde media als de Wall Street Journal en de New York Times ze als inflation hedges hadden bestempeld en miljoenen Amerikanen ze kochten als investering. Net als de internetbubbel die het decennia erna ontstond en de eerdere cryptovaluta-bubbel in 2017, knapten ze allemaal uiteindelijk door het overaanbod.

De huidige gekte zal nog wel even zo doorzetten. Gerespecteerde analisten verwachten dat de markt aan het eind van dit jaar vele miljarden waard is geworden. Inmiddels wordt er hard gewerkt aan milieuvriendelijke NFT’s en zijn er NFT-musea geopend in China, Rusland en de Verenigde Staten. De sector ontwikkelt zich zo snel, dat er elke week wel weer nieuwe ontwikkelingen zijn. Ik houd ze vol enthousiasme in de gaten.