Wat is Mastodon en waarom stappen twitteraars massaal over?

Dat Elon Musk Twitter heeft gekocht, weten we inmiddels wel. Maar nu hij echt de touwtjes in handen heeft, lijkt het platform bij sommige twitteraars ineens minder in trek. Waarom zoeken Twitter-gebruikers naar alternatieve platformen? En waarom is Mastodon ineens zo populair?

Wat is Mastodon?

Het socialmediaplatform Mastodon bestaat al sinds 2016. Eugen Rochko heeft dit platform toentertijd opgezet met het idee een ‘schonere variant’ van Twitter te maken. Het is een open source microblog-platform dat naast met Twitter ook wel met Tumblr wordt vergeleken. De eerste gebruikers van dit platform waren op zoek naar een online omgeving, onafhankelijk van grote techgiganten en censuur. Maar echt populair is het platform nooit geworden.

Mastodon omschrijft zichzelf niet als een social platform. “There is no such thing as a social network called Mastodon! Instead there are thousands of independent social networks called Mastodon Instances.” Dit doet mij denken aan het platform Discord, dat ‘zichzelf’ ook geen social platform noemt. Mastodon hanteert net zoals Discord geen algoritme. Iets wat deze kanalen allebei omschrijven als ‘de basis van socialmediakanalen’.

A good way to describe the network is by saying that Mastodon is a ‘galaxy of interconnected social networks based on a common platform’.

Waarom stappen twitteraars over naar Mastodon?

Na het officiële overname-moment van Elon Musk, zag Rochko zijn platform groeien met bijna 71.000 nieuwe gebruikers. Dat zijn behoorlijk wat nieuwe gebruikers binnen een korte tijd. Ook wij, bij Frankwatching, zagen op ons Twitter-kanaal verschillende twitteraars afscheid nemen van het platform.

Een van de doelen van Elon Musk is om met Twitter meer te gaan focussen op vrijheid van meningsuiting. Als een platform vrijer wordt, met minder regels en toezicht, is de kans groot dat het aantal haatberichten en de verspreiding van nepnieuws of onzin toeneemt. Onder andere om deze reden stappen veel gebruikers over.

Ook bedrijven zetten een eerste voorzichtige stap op dit platform. Zo heeft bijvoorbeeld Trouw gisteren een eerste bericht geplaatst.

Hoe start je een Mastodon-account?

Via de browser of de app kun je een nieuw account aanmaken. De eerste keuze die je moet maken, is bij welke server je je aansluit. Dit was voor mij totaal onduidelijk. Er is namelijk (nog) niet veel keuze, en de meeste servers zijn niet-Nederlands. Maar voordat je verder kunt, moet je kiezen. ‘Kies een gemeenschap gebaseerd op jouw interesses, regio of een algemeen doel.’ Tip: 2 Nederlandse servers zijn Mastodon.nl en Mstdn.social.

Dit is meteen het grootste verschil tussen Twitter en Mastodon: dit platform bestaat uit een netwerk van servers waar je je als lid bij kunt aanmelden. Naast de officiële Mastodon.social-server (deze is het meest populair), kun je je ook aanmelden voor een server die over een bepaald onderwerp gaat. Bijvoorbeeld een server over Amazon. Deze keuze beperkt je niet tot het volgen van mensen op deze server. Alle servers/instances zijn met elkaar gelinkt.

Server-keuze

In het voorbeeld heb ik gekozen voor de categorie ‘technologie’ en vervolgens ‘awscommunity.social’. Een kleine server met 491 gebruikers. Mede omdat ik op het moment van aanmaken nog niet wist dat mastodon.social-server de standaard was.

Vervolgens krijg je de basisregels van de gekozen server te zien. In mijn voorbeeld zijn dit er 7. Om een voorbeeld te geven: ‘You will not attempt to receive benefits that you are not entitled to at AWS events and across AWS blogs, online forums, and social media platforms.’ Houd je aan deze regels. Moderators van de servers kunnen heel makkelijk een complete server ‘blocken’ als gebruikers stennis schoppen en zich niet aan de regels houden.

De stap hierna is het daadwerkelijk aanmaken van je account. Afbeelding, weergavenaam, gebruikersnaam (xxx@awscommunity.social), je e-mailadres en wachtwoord. Vervolgens wordt je gevraagd om je account te verifiëren via je mail.

Je kunt, als je dat wil, overstappen naar een andere server. Je zit dus niet vast aan je eerste keuze. Wil je meer informatie over het opzetten van je account? Kijk dan op deze hulp-site van Mastodon.

De overeenkomsten tussen Mastodon en Twitter

Qua uiterlijk lijken deze twee socialmediaplatformen op het eerste gezicht best wel op elkaar. Zoals je hieronder in het screenshot ziet, bestaat de desktopversie van Mastodon net zoals bij Twitter uit 3 stroken. Met in het midden het meest herkenbare deel: de feed.

Ook de werking van de platformen lijkt op elkaar. Bij Twitter hebben we het alleen over tweets (als het over berichten gaat) en bij Mastodon zijn dit ‘toots’. En de retweets die we van Twitter kennen, heet op dit platform een ‘boost’.

Wil je de berichten van iemand op je tijdlijn zien? Dan kun je deze persoon/dit account volgen. Deze accounts kunnen jou uiteraard ook terug volgen.

De verschillen tussen Mastodon en Twitter

Zoals ik hierboven al aangaf, kan iedereen op Mastodon zelf een server maken en beheren. Een groot voordeel hiervan is, volgens gebruikers, dat je gegevens hierdoor niet in handen zijn van één grote techgigant. Daarnaast is Mastodon een decentraal platform. Dit wil zeggen dat niemand echt de eigenaar is. iPhoned noemt het ook wel ‘de open-source variant van Twitter’.

Daarnaast heeft Mastodon bewust een aantal Twitter-functies niét ‘overgenomen’. Zo zie je op Twitter bijvoorbeeld direct onder een Tweet hoeveel likes, shares en reacties de Tweet heeft. Op Mastodon kun je deze statistieken pas zien als je doorklikt op het bericht. Op die manier boordeel je een ‘toot’ in eerste instantie op de inhoud, en niet meteen op de populariteit.

De kanalen zijn wat betreft het aantal gebruikers en de dagelijkse activiteit nog lang niet met elkaar te vergelijken. Mastodon heeft 380.000 gebruikers per maand, bij Twitter gaat het om 238 miljoen per dag. De kans dat dit platform, net zoals Clubhouse, alweer snel ten onder gaat is aanwezig. Maar wie weet…

Bron header: Koshiro K / Shutterstock.com