Tijd voor een anti-hufterbeleid: de strijd voor respect & gelijkheid op de werkvloer

In de nasleep van recente gebeurtenissen die de heersende mate van grensoverschrijdend gedrag op het werk in Nederland benadrukken, is de behoefte aan een anti-hufterbeleid nog nooit zo dringend geweest.

Onderzoek van de NPO naar ongewenst gedrag op het werk, het Een Vandaag-onderzoek, het rapport van de Rijksoverheid over discriminatie in de zorg en sport en de jaarlijkse publieksmonitor van Ipsos, in opdracht van het Nationaal Actieprogramma Aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld (NAP), laten een verontrustende trend zien. Meer dan vier op de tien Nederlanders (43%) rapporteren persoonlijke ervaringen met seksueel grensoverschrijdend gedrag. Meer dan de helft is getuige is van dergelijk gedrag tegenover anderen. De noodzaak voor actie is dus duidelijk.

Vertrouwenspersoon is een must

Deze verontrustende realiteit werd verder erkend in mei 2023. De Tweede Kamer nam een wetsvoorstel aan van GroenLinks-PvdA. Het voorstel verplicht werkgevers om een vertrouwenspersoon aan te stellen voor seksuele intimidatie. Sinds 1 januari 2024 zijn alle werkgevers met meer dan 10 werknemers verplicht om een interne of externe vertrouwenspersoon voor seksuele intimidatie aan te stellen.

Deze persoon heeft als taak om werknemers op te vangen, te begeleiden en te adviseren, en indien nodig door te verwijzen naar professionele hulpverlening. Daarnaast is de vertrouwenspersoon verantwoordelijk voor het signaleren van knelpunten in het uitvoeren van het beleid en het geven van advies aan de werkgever, ondernemingsraad, of personeelsvertegenwoordiging.

De kosten van niets doen

Het niet aanpakken en beperken van deze vormen van discriminatie en grensoverschrijdend gedrag schaadt individuele werknemers en heeft verstrekkende gevolgen voor werkgevers. Uit onderzoek blijkt dat psychosociale arbeidsbelasting een grote financiële last legt op Nederlandse werkgevers. Dit omvat onder andere discriminatie, pesten en grensoverschrijdend gedrag. Jaarlijks bedraagt deze last ongeveer 3 miljard euro. Deze economische impact onderstreept de dringende behoefte aan proactieve maatregelen om deze problemen aan te pakken. Het benadrukt de tol die dit eist voor het menselijk welzijn en de financiële stabiliteit.

Het belang van anti-hufterbeleid

Het implementeren van anti-hufterbeleid is cruciaal om negatieve resultaten te voorkomen. Het speelt ook een rol in het cultiveren van een inclusieve werkcultuur die gebaseerd is op respect, steun en het principe van aanpassing. Dit beleid gaat verder dan alleen het vermijden van conflicten; het bevordert actief een omgeving die de tevredenheid en productiviteit van werknemers stimuleert. Organisaties kunnen het moreel en de efficiëntie verbeteren door een veilige en ondersteunende omgeving te creëren, waarin iedereen zich gerespecteerd en gehoord voelt.

Vijf bruikbare tips voor Nederlandse organisaties

1. Stel duidelijke definities en grenzen vast. Definieer duidelijk wat ongepast gedrag op de werkplek inhoudt, zoals discriminatie op basis van geslacht, afkomst, leeftijd of religie, intimidatie, waaronder verbale, fysieke of digitale vormen, en pesten, waarbij sprake kan zijn van intimidatie of uitsluiting.
2. Vertrouwenspersonen aanstellen. Naar aanleiding van het wetsvoorstel is het aan te raden om getrainde vertrouwenspersonen aan te stellen binnen je organisatie. Deze adviseurs spelen een grote rol bij het bieden van ondersteuning, begeleiding en een veilige ruimte voor werknemers die te maken hebben met pesterijen op de werkplek. Door toegewijde personen beschikbaar te hebben om dergelijke kwesties aan te pakken, kunnen organisaties een cultuur van respect bevorderen en het welzijn van hun medewerkers garanderen.
3. Implementeer uitgebreide trainingsprogramma’s. Het houden van regelmatige trainingssessies voor alle medewerkers, inclusief het management, is belangrijk om hen te voorzien van de nodige vaardigheden om ongepast gedrag op de werkplek te herkennen, te voorkomen en er effectief op te reageren. Door een cultuur van bewustzijn en verantwoordelijkheid te stimuleren, kunnen organisaties een veilige en respectvolle omgeving creëren voor alle teamleden.
4. Creëer veilige meldingsmechanismen. Het opzetten van vertrouwelijke en gemakkelijk toegankelijke kanalen is cruciaal om werknemers in staat te stellen incidenten te melden, zonder bang te hoeven zijn voor vergelding. Een dergelijke ondersteunende omgeving bevordert een cultuur van vertrouwen en veiligheid binnen de organisatie.
5. Koester een inclusieve cultuur. Stimuleer diversiteit en inclusie binnen je organisatie door teambuildingactiviteiten, zinvolle discussies en interactieve workshops. Vier de unieke verschillen tussen teamleden. Bevorder een omgeving van empathie, begrip en wederzijds respect waarin verschillende perspectieven en achtergronden gewaardeerd worden.

Een call-to-action

Het is nu tijd voor Nederlandse organisaties om in actie te komen. Ze moeten snel anti-hufterbeleid implementeren. Dit beleid is niet alleen een wettelijke of ethische verplichting; het is een strategische noodzaak die het welzijn van werknemers aanzienlijk kan vergroten, de prestaties van organisaties kan verbeteren en een gelijkwaardiger en respectvolle samenleving kan bevorderen.

Wachten op een nieuw rapport, waarin de kosten van niets doen worden benadrukt, is geen optie. Door vandaag proactieve stappen te nemen, kun je van je werkplek een veiligere, meer ondersteunende en meer inschikkelijke omgeving maken. Deze proactieve aanpak zal je werknemers ten goede komen. Op de lange termijn zal het een positief effect hebben op je bedrijfsresultaten.