Psychologische veiligheid op de werkvloer als prioriteit

Een paar weken geleden stond de Week van de Werkstress in het teken van het ontwikkelen van werkplekken waar psychologische en sociale veiligheid prioriteit hebben. Maar hoe zit het met de rest van het jaar? En wat betekent dit eigenlijk?

Verschil tussen psychologische en sociale veiligheid

Psychologische veiligheid vormt de basis voor een gezonde, productieve werkomgeving waar iedereen zich gehoord en gezien voelt. Het is een omgeving waar medewerkers veilig ideeën, zorgen en feedback kunnen delen. Het draait om de persoonlijke dynamiek tussen individuen binnen een team of groep, op een face-to-face niveau. Werknemers moeten zich absoluut veilig voelen onder elkaar.

Sociale veiligheid gaat over bredere organisatorische factoren die het mentale welzijn en de algehele psychologische gezondheid van medewerkers beïnvloeden. Deze factoren kunnen onder andere bestaan uit inclusief leiderschap, duidelijke communicatie van verwachtingen en beleid dat een goede werk-privébalans bevordert.

Beide zijn essentieel voor het creëren van een gezonde, productieve werkplek. Hier bevorder je samenwerking en verminder je werkstress. Daarom zouden ze het hele jaar door een prioriteit moeten zijn.

We zitten nu in het vierde kwartaal van het jaar, een periode waarin werkstress traditioneel toeneemt door jaarlijkse doelstellingen, eindejaarsafsluitingen en de feestdagen. Dit is dan ook het ideale moment om psychologische en sociale veiligheid op de werkvloer onder de loep te nemen. En extra ondersteuning te bieden, zodat medewerkers hun doelen kunnen bereiken ondanks de toenemende druk.

Psychologische veiligheid is een belangrijk onderdeel van sociale veiligheid

In stressvolle tijden is het belangrijk dat teams zich veilig genoeg voelen om zich uit te spreken. Uit recent onderzoek van Lucid Software blijkt dat 41 procent van de mensen in een zakelijke omgeving dagelijks of wekelijks te maken heeft met miscommunicatie. Dit kan leiden tot frustratie en zelfs een gebrek aan vertrouwen binnen teams. Hier komt psychologische veiligheid in beeld.

Je wil een cultuur waarin mensen zich veilig voelen om:

• nieuwsgierig te zijn
• feedback te geven
• fouten toe te geven
• in dialoog te gaan

Leidinggevenden spelen hierin een doorslaggevende rol. Door open te staan voor feedback en te leren van kleine fouten, creëren zij een omgeving waarin mensen zich gesteund voelen. Dit versterkt niet alleen de sociale veiligheid, maar ook de teamgeest, zelfs tijdens de drukke eindejaarsperiode.

Bijvoorbeeld, tijdens een teamvergadering onderbreekt een manager onbedoeld een collega. Wanneer een ander teamlid dit later aankaart, erkent hij de feedback en biedt excuses aan. In de volgende vergadering is hij attenter en zorgt ervoor dat iedereen de ruimte krijgt om te spreken, een mooi signaal dat hij zichzelf wil verbeteren en wil groeien.

Transparantie en afstemming versterken sociale verbindingen

Sociale veiligheid gaat verder dan alleen het gevoel van psychologische veiligheid. Het draait ook om transparantie en afstemming binnen teams. Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat 88 procent van de managers denkt dat de plannen van hun team goed aansluiten op de bedrijfsdoelen, terwijl slechts 77 procent van de teamleden datzelfde gevoel heeft. Deze discrepantie kan leiden tot onzekerheid en verwarring over de verwachtingen.

Zet transparantie dus bovenaan de agenda. Leidinggevenden kunnen samenwerkingstools inzetten om doelen en voortgang helder te communiceren zodat het werk wordt gestroomlijnd en de teams op elkaar aansluiten. Dit zorgt ervoor dat iedereen in het team continu op de hoogte is en samen kan werken aan het behalen van de doelen. In stressvolle tijden, zoals het vierde kwartaal, bouwt dit vertrouwen op en het vermindert werkstress.

Stel realistische verwachtingen

Naarmate het jaar vordert, kunnen eerder gestelde doelen onrealistisch worden. Het is belangrijk dat teams samen de doelen bijstellen wanneer dat nodig is. Iedereen moet het gevoel hebben dat ze invloed kunnen uitoefenen op de doelen die ze proberen te bereiken. Anders voelen medewerkers zich slechts uitvoerders. Het gezamenlijke proces van het herzien van doelen versterkt niet alleen de psychologische en sociale veiligheid, maar zorgt er ook voor dat iedereen zich gesteund voelt. Zelfs als blijkt dat de oorspronkelijke doelen onhaalbaar waren of dat prioriteiten moesten worden verschoven.

De werkplek als veilige en ondersteunende omgeving

De Week van de Werkstress was een uitstekend moment om stil te staan bij het belang van psychologische en sociale veiligheid op de werkvloer. Door te zorgen voor psychologische veiligheid, transparantie te bevorderen en doelen samen te herzien, kun je een omgeving creëren waarin iedereen zich gesteund voelt en zijn of haar beste werk kan leveren, zelfs in stressvolle tijden.

Als eerste stap in het nieuwe jaar kunnen leidinggevenden regelmatige check-ins en feedbacksessies inplannen waarin werknemers hun input en eventuele zorgen kunnen delen. Daarnaast zouden ze een inclusieve cultuur moeten bevorderen, duidelijke verwachtingen rondom taken moeten stellen en grenzen moeten definiëren. Leidinggevenden kunnen de voortgang meten via enquêtes en feedbackkanalen. Door deze inzichten actief te gebruiken en te reageren op feedback van werknemers, kun je met je organisatie de psychologische en sociale veiligheid verbeteren.

Laten we samen bouwen aan een toekomst waarin psychologische veiligheid vanzelfsprekend is, zodat iedereen zich gehoord, gezien en empowered voelt om zijn of haar volledige potentieel te benutten. Zo geven we prioriteit aan het verminderen van werkstress en het verbeteren van het welzijn op de werkvloer.