AI-schaamte vs. AI-aversie: hoe verschillende generaties omgaan met AI in teksten
Wat doet het gebruik van AI in teksten met ons? En bestaat er zoiets als AI-schaamte? In januari dit jaar vroeg ik honderd Nederlanders tussen de 16 en 49 jaar oud of zij bepaalde woorden in teksten vermijden die AI-copywriting-tools veel gebruiken. Het viel mij in het mini-onderzoek op dat er een interessante kloof is tussen generaties en het gebruik van AI.
Tijdens het onderzoek was ik ook nieuwsgierig in hoeverre deze groep bang is om als bedrieger bestempeld te worden bij het gebruik van AI in tekst. De resultaten zijn te lezen in dit eerder geschreven artikel op dit platform.
Waar jongeren AI vaker inzetten als hulpmiddel, zijn oudere generaties voorzichtiger. Uit mijn mini-onderzoek blijkt dat 36% van de Nederlanders tussen de 16 en 29 jaar bang zijn om als bedrieger bestempeld te worden. In de leeftijdsgroep tussen de 30 en 39 jaar is dat slechts 19%, terwijl vervolgens 40% van de 40-49 jarigen zich er weer wél zorgen over maakt. Waarom zijn generaties zo verschillend?
Jongeren (16-29 jaar): tussen acceptatie en onzekerheid
Deze leeftijdsgroep is opgegroeid in een digitale wereld. AI is voor hen geen bedreiging, maar juist een slimme tool die hun productiviteit verhoogt. Tegelijkertijd is meer dan een derde (36%) bang om als bedrieger gezien te worden wanneer hij AI inzet bij het schrijven van teksten.
Dit spanningsveld is ook terug te zien in het feit dat ruim de helft (54%) bewust ‘AI-woorden’ vermijdt, zodat ze kunnen bewijzen dat AI de tekst niet heeft geschreven. Deze groep wil graag authentiek overkomen, maar zet AI wel subtiel in zonder geloofwaardigheid te verliezen.
Dertigers (30-39 jaar): pragmatisch en doelgericht
De Nederlanders tussen de 30 en 39 jaar zijn opgegroeid met de overgang van offline naar online. Het mini-onderzoek laat zien dat zij het minst last hebben van ‘AI-schaamte’ in teksten. Slechts 19% is bang om als bedrieger bestempeld te worden en driekwart van deze groep (75%) vermijdt geen AI-gerelateerde woorden. De dertigers lijken zich vooral te focussen op efficiëntie en het gebruik van AI in praktische zin. Zorgen om authenticiteit zijn in deze groep het minst aanwezig. Het gebruik van AI is een volkomen logische volgende stap in de digitale vooruitgang en voor deze groep een middel om sneller en slimmer te werken.
Veertigers (40-49 jaar): wantrouwen en voorzichtigheid
Opvallend is dat in deze groep 40% zich zorgen maakt over hun geloofwaardigheid bij het gebruik van AI in teksten. En daarbij past een derde hun woordkeuze structureel aan. Dit kan erop wijzen dat deze groep zich niet comfortabel voelt om copywriting tools als ChatGPT of Claude te gebruiken. De inzet van AI voelt wellicht als iets dat afbreuk doet aan expertise en authenticiteit. Dit laat zien dat deze groep meer waarde hecht aan traditionele schrijfnormen.
Authenticiteit blijft de sleutel
Het is niet nieuw dat de adoptie van nieuwe technologieën samenhangt met de tijd waarin een generatie opgroeit, maar het is niet vanzelfsprekend dat de jongste generatie klakkeloos AI inzet. Dit mini-onderzoek laat bijvoorbeeld zien dat, ondanks de inzet van AI bij jongeren een tweede natuur is, de behoefte om authentiek te blijven sterk is. Dertigers hebben daar minder last van en zetten AI graag, zonder gêne, in om efficiënt te schrijven. Bij de laatste groep uit dit mini-onderzoek zijn waarden als authenticiteit en betrouwbaarheid zijn heel belangrijk. Zijn zij dan wat meer AI-avers?
Of er nou sprake is van AI-schaamte of AI-aversie, als je het mij vraag is er één ding heel belangrijk: je hebt zelf de regie. En voor mij als naar efficiëntie strevende dertiger is AI een prima hulpmiddel. Maar om de doelgroep écht in het hart te raken, gaat authenticiteit boven efficiëntie. Het is de kunst om de kracht van AI in te zetten zónder de menselijke factor te verliezen. Want wees nou eerlijk, alleen de persoonlijke verhalen, de echte connecties en de authentieke boodschappen blijven hangen, toch?
Over de auteur
