Niet als bedrieger overkomen met AI? Zo behoud je authenticiteit in teksten

Niet als bedrieger overkomen met AI? Zo behoud je authenticiteit in teksten

Afgelopen week scrolde ik door mijn LinkedIn-feed en kwam de zoveelste door AI gegenereerde tekst voorbij. Het is bizar hoe duidelijk het is als een door ChatGPT gegenereerde tekst lukraak wordt ‘gecopy-paste’ en online wordt gezet. Deze teksten vallen op door onnatuurlijke perfectie, formele structuren en een gebrek aan emotie.

Een collega van mij vertelde datzelfde moment dat ze bepaalde woorden of zinsopbouwen structureel vermijdt, omdat er een kans bestaat dat de lezer denkt dat ChatGPT de tekst heeft geschreven. Dit had ik nooit eerder gehoord, maar ik was benieuwd of meer mensen er zo over denken. Ik vroeg daarom honderd Nederlanders tussen de 16 en 49 jaar oud of zij inderdaad bepaalde woorden vermijden in teksten. En daarnaast was ik ook nieuwsgierig of ze bang waren om als bedrieger te worden bestempeld als ChatGPT (of een van zijn concullega’s) ingezet wordt voor een stuk tekst.

In dit artikel neem ik je heel graag mee in de resultaten van dit mini-onderzoek en mijn visie op het gebruik van AI in teksten. Ik ga op onderzoek uit naar waarom we ons soms ongemakkelijk voelen bij deze technologie en natuurlijk hoe we ChatGPT kunnen (blijven) gebruiken. Want begrijp me niet verkeerd, ik vind het een hele fijne tool.

Imposter syndrome

Uit het mini-onderzoek blijkt dat maar liefst één op de drie Nederlanders (32%) bang is om als bedrieger bestempeld te worden als er met ChatGPT wordt gewerkt. De angst om als bedrieger gezien te worden, of het gevoel hebben dat je door de mand kunt vallen, wordt ook wel het imposter syndrome genoemd (oftewel: het bedriegerssyndroom). Mensen die hier (weleens) mee te maken hebben, voelen zich onzeker over hun capaciteiten of over hun authenticiteit. En dat is precies wat tools als ChatGPT los kunnen maken.

Met de inzet van ChatGPT, ontstaat het gevoel dat het werk dat je creëert niet meer eigen is en daardoor dus niet meer authentiek. Authentieke teksten worden geassocieerd met oprechtheid, betrouwbaarheid en emotionele verbinding, terwijl niet-authentieke teksten ervoor zorgen dat de lezer niet kan connecten. Dit heeft allemaal te maken met hoe ons brein is ingesteld. We zoeken instinctief naar authentieke signalen en als deze ontbreken, zijn we geneigd de tekst links te laten liggen.

Ingewikkelde zinsconstructies en dure woorden

Niet-authentieke teksten bevatten daarnaast ook vaak zinconstructies of woorden die niet natuurlijk overkomen. Het brein moet dan extra hard werken om de tekst in één keer goed te begrijpen. En ChatGPT (of een van zijn concullega’s) is er goed in om ingewikkelde zinnen te creëren en dure of ouderwetse woorden te gebruiken. AI-teksten zijn vaak super correct, wat natuurlijk taalkundig klopt, maar wat wij als onnatuurlijk ervaren.

Wij als mensen zouden bijvoorbeeld schrijven: ‘Dit is echt belangrijk om te onthouden.
ChatGPT zegt dan eerder: ‘Het is essentieel om dit in gedachten te houden.’

Uit het mini-onderzoek blijkt ook dat twee op de vijf Nederlanders (38%) woorden die ChatGPT vaak gebruikt in eigen teksten vermijden. Denk aan woorden als: essentieel, derhalve, zodoende, aldus of betreffende. Op deze manier kunnen zij tegenover de lezer ‘bewijzen’ dat ze geen AI hebben gebruikt om de tekst te schrijven. Maar of dat altijd klopt, is de vraag. Volgens het CBS gebruikte 34 procent van de Nederlanders met een afgeronde hbo- of wo-opleiding in 2024 ChatGPT. De kans dat je een tekst leest waar wat hulp van een AI is ingeschakeld, is dus aanzienlijk. Maar is dat erg?

Drie tips voor een authentieke tekst, mét hulp van AI

Technologie speelt in het creëren van tekstproducties al veel langer een rol. Denk bijvoorbeeld aan de introductie van de spellingscontrole. Destijds vroegen mensen zich af of hiermee hun taalkennis en -vaardigheid niet ondermijnd werden. Maar inmiddels weten we allemaal beter. De spellingchecker is een onmisbaar verlengstuk geworden van fanatieke schrijvers. En als het aan mij ligt, gaat dat met ChatGPT/AI ook zo zijn.

1. Gebruik AI als assistent, niet als auteur

Ideeën genereren, teksten structureren of details opzoeken. Dit zijn allemaal legitieme redenen om ChatGPT in te zetten. Zorg er daarnaast wel voor dat jouw eigen boodschap overeind blijft. Personaliseer de tekst, verwerk emotie (zoals persoonlijke ervaringen) en voeg metaforen toe.

2. Combineer jouw eigen ervaring met de kracht van AI

Persoonlijke anekdotes, unieke inzichten en emoties zijn dingen die AI niet kan nabootsen. Zet AI in om achter feiten en cijfers te komen (vraag naar de bron en controleer deze ook!), maar voeg jouw eigen ervaringen toe om tot een authentieke en geloofwaardige tekst te komen.

3. Wees kritisch op zinsconstructies en woordkeuzes

Niet voor niets dat 38% van de Nederlanders bepaalde woorden standaard vermijden, omdat AI ze intensief gebruikt. Wees dus kritisch op de tekst die ChatGPT genereert en gebruik woorden die je normaal gesproken ook zou gebruiken in jouw eigen authentieke tekst.

ChatGPT kan een geweldige partner zijn, maar realiseer je dat jouw menselijke invloed onvervangbaar is!

Blog