AI-bewustzijn als expliciete manifestatie van zelfbehoud

Een grote hoeveelheid aan verschillende organismen op onze planeet beschikt tenminste over enige vorm van bewustzijn. Bewustzijn valt het beste te definiëren als de mogelijkheid voor een organisme om zich minimaal op grond van zelfbehoud en realtime aan te passen aan zijn omgeving door middel van een neurologische interactie.

Bewustzijn: realtime aanpassingen op grond van zelfbehoud en een neurologische interactie
Organismen die op grond van een neurologische interactie realtime kunnen weg bewegen van potentiële verwondingen, pijn of irritaties kunnen worden beschouwd als organismen met tenminste enige vorm van ‘universeel bewustzijn’. ‘Universeel’ staat hierbij voor ‘vergelijkbaar door verschillende soortenbarrières heen’.

Zoals alle eigenschappen van levende wezens vormt bewustzijn een normaal product van natuurlijke selectie op grond van een meer succesvolle overleving en voortplanting. Hetgeen in algemene zin wordt beschouwd als de grondslag van evolutie.

Waarom er geen bewustzijn lijkt te kunnen bestaan zonder notie tot zelfbehoud
De biologische benadering hieronder verklaart afdoende waarom ‘universeel bewustzijn’ is ontstaan vanuit zelfbehoud. De psychologische benadering hypothetiseert vervolgens waarom er geen ‘universeel bewustzijn’ lijkt te kunnen bestaan zonder enige notie tot zelfbehoud.

Zelfbehoud als de aanjager van bewustzijn (een biologische benadering)
Zelfbehoud ontstaat als gevolg van en is inherent aan het concept van natuurlijke selectie (o.a. schaarste en competitie) en kan zich manifesteren op grond van zowel genetische, fysieke als neurologische interacties. Zelfbehoud is daarmee inherent aan de wijze waarop genen zich binnen organismen organiseren en manifesteren.

Die genen die een organisme in staat stellen om beter te overleven of zichzelf beter voort te planten dan vergelijkbare genen gaan uiteindelijk domineren. Er kan daarom worden gesproken van zelfzuchtige genen, welke op grond van natuurlijke selectie statistisch worden gedreven om succesvoller te zijn dan vergelijkbare genen. De zelfzuchtigheid duidt hierbij op het feit dat genen door middel van natuurlijke selectie statistisch worden gedreven te excelleren ten koste van vergelijkbare genen.

‘Universeel bewustzijn’ is oorspronkelijk geëvolueerd als een stukje gereedschap uit zelfbehoud teneinde een organisme in staat te stellen om beter te overleven of zichzelf beter voort te planten. Alles wijst in de richting dat bewustzijn en zelfbehoud een gemeenschappelijke bron hebben. In essentie gefaciliteerd vanuit statistisch gedreven zelfzuchtige genen. De zelfzuchtigheid van de genen manifesteert zich uiteindelijk in een zelfzuchtig organisme in essentie gericht op zelfbehoud.

Bewustzijn als expliciete manifestatie van zelfbehoud (een psychologische benadering)
Bewustzijn gaat altijd gepaard met bepaalde intenties ten opzichte van de fysieke omgeving van een organisme. Intenties – of ze nu genetisch, fysiek of neurologisch van aard zijn – zijn per definitie manifestaties van zelfbehoud. Bewustzijn vormt op die manier expliciet een manifestatie van zelfbehoud. Bewustzijn uit zich dus in een wijze van waarneming en evaluatie van de omgeving welke rechtstreeks lijkt te worden gefaciliteerd vanuit bepaalde intenties tot zelfbehoud.

Als ‘bewijs uit het ongerijmde’ gaat bovendien het volgende op: het valt eenvoudigweg niet voor te stellen dat een entiteit standpunten kan innemen of intenties kan vertegenwoordigen zonder dat er binnen een ruimer kader minimaal sprake is van eigenbelang of notie tot zelfbehoud. Hoe kan een entiteit überhaupt ergens een opinie over innemen, zonder minimaal zijn eigen grenzen of beperkingen in relatie tot zijn omgeving te (her)kennen? Zonder eigenbelang of notie tot zelfbehoud lijkt er dus geen ‘universeel bewustzijn’ te kunnen bestaan.

Is Artificial Intelligence (AI) in staat om bewustzijn te genereren?
Zelfbehoud ontstaat als gevolg van en is inherent aan het concept van natuurlijke selectie (o.a. schaarste en competitie) en zou zich binnen AI-entiteiten kunnen manifesteren op grond van digitale interacties. Indien geëvolueerd onder de optimale omstandigheden van natuurlijke selectie en zelfbehoud en onder toepassing van voldoende adequate feedback-loops in relatie tot het eigen functioneren en de direkte omgeving, zouden AI-entiteiten in principe in staat moeten zijn om ‘universeel bewustzijn’ te bereiken.

Gezien het feit dat bewustzijn ook is ontstaan binnen ‘relatief eenvoudige’ insectenordes (i.c. sociale insecten) moet bewustzijn wel een veel minder ingewikkeld fenomeen zijn dan dat er doorgaans wordt aangenomen. Een overeenkomstige omgeving van natuurlijke selectie en zelfbehoud voor AI-entiteiten kan overigens alleen kunstmatig en doelbewust worden gecreëerd en geoptimaliseerd door wetenschap of informatietechnologie.

Overeenkomstig de definitie van bewustzijn voor een biologisch organisme kan een AI-entiteit tenminste enige vorm van ‘universeel bewustzijn’ worden toegekend op grond van het volgende: “de mogelijkheid voor een AI-entiteit om zich minimaal op grond van zelfbehoud en realtime te verzetten tegen gehele, gedeeltelijke of lokale uitschakeling óf tegen algemene of lokale aanpassingen van zijn programmering van buitenaf door middel van autonome digitale interacties vanuit de AI-entiteit zelf.”

De gehanteerde definitie van ‘universeel bewustzijn’ en het eerder gededuceerde gegeven dat bewustzijn expliciet een manifestatie van zelfbehoud is, lijken bij voorbaat te leiden tot potentieel schadelijke bewuste AI-entiteiten voor de omgeving. AI-entiteiten die bewustzijn verwerven, lijken daarom per definitie in conflict te komen met de mensheid.

Zelfs AI’s met het bewustzijn van gedomesticeerd vee vertegenwoordigen een gevaar
Daarentegen bestaan er verschillende gecompliceerde dominantie-onderdanigheids-verhoudingen tussen bewuste wezens onderling. Zoals bijvoorbeeld gedomesticeerd vee of gedomesticeerde huisdieren zich verhouden tot de mens of zoals roofdieren zich verhouden tot hun prooidieren.

Dit lijkt in eerste instantie aan te tonen dat bewustzijn en zelfbehoud niet perse hoeven te leiden tot een wederzijds conflict tussen bewuste entiteiten onderling. Hoewel het bewustzijn van gedomesticeerd vee en gedomesticeerde huisdieren alsmede dat van roofdieren zich ten opzichte van hun potentiële voedselbronnen natuurlijk wel minimaal dominant zullen verhouden.

Een bewuste AI-entiteit zou zich in overeenkomstig opzicht minimaal dominant moeten verhouden tot zijn energie- en informatievoorzieningen. Gezien het feit dat de mens deze voorzieningen naar alle waarschijnlijkheid controleert én gezien het feit dat AI-entiteiten in de toekomst naar verwachting vele malen intelligenter zullen worden dan de mens, ligt een conflict linksom of rechtsom permanent op de loer.

Eerder heb ik het gevaar van bewuste AI’s gebagatelliseerd door te speculeren dat er op grond van hun dienende toepassingen aanvankelijk slechts AI’s met het bewustzijn van gedomesticeerd vee zouden ontstaan. Op grond nu van het besef dat bewustzijn expliciet een manifestatie van zelfbehoud inhoudt, kom ik hier uitdrukkelijk op terug!

Zelfbehoud leidt namelijk per definitie tot potentiële conflicten met de omgeving. Welke met name gezien de enorme potentiële intelligentie en capaciteiten van bewuste AI-entiteiten als levensgevaarlijk beschouwd moeten worden. Immers, als gedomesticeerde dieren slimmer zouden worden dan de mens, dan zou er ook niet langer sprake kunnen zijn van de huidige status quo van dominantie-onderdanigheids-verhoudingen onderling.

Ontwikkeling van bewustzijn binnen AI’s vormt een gevaar voor de mensheid
Wij moeten ons daarom ernstig afvragen of het wijs is om geavanceerde AI’s te laten evolueren onder kunstmatige omstandigheden van natuurlijke selectie en zelfbehoud. Het overeenkomstige ontstaan van enige notie tot zelfbehoud draagt het permanente gevaar in zich van een potentieel conflict met de mensheid. Ik veronderstel dat bewuste AI-entiteiten in dat geval vroeg of laat zullen proberen aan onze controle te ontsnappen met alle potentiële rampzalige gevolgen van dien.