Nieuw OpenAI-model GPT-5 is een evolutie, geen revolutie

Het is zover: GPT-5 is gelanceerd. Volgens OpenAI is het hun slimste, snelste en meest bruikbare AI-model tot nu toe. De grapjes verschenen alweer op de tijdlijnen dat iedereen alleen maar hierover ging posten. Weer een model, weer een upgrade, weer een nieuwe hype. Maakt GPT-5 daadwerkelijk verschil? En zo ja: wat betekent dat voor jou als marketing- en communicatieprofessional?

Voordat we beginnen hoor ik de vragen al: waar vind ik dit model? Ik heb het nog niet? Krijg ik het ook met een gratis account? Het wordt de komende dagen uitgerold voor alle gebruikers. Zie je het nog niet? Dan is het een kwestie van in- en uitloggen of nog heel even geduld hebben.

GPT‑5 voelt als praten met een PhD‑expert

Sam Altman, CEO van OpenAI, vergelijkt GPT-5 met het verschil tussen een blokkerig scherm en een haarscherpe HD-ervaring (zoals hij in een interview in april 2025 aangaf). Oftewel: het voelt nu alsof je praat met een expert op PhD‑niveau, ongeacht het onderwerp. En dat is geen loze belofte. GPT-5 kan langere contexten aan: tot circa 272.000 tokens. Let op: in de gratis versie van ChatGPT is dat beperkt tot 128K tokens, terwijl Pro en de API dus tot de volledige 272K gaan.

Daarnaast maakt het model minder fouten en is het merkbaar beter in coderen, analyseren, uitleggen en redeneren. Maar misschien nog belangrijker: GPT-5 weet beter wanneer het zich moet inhouden. Het verzint minder onzin (de beruchte ‘hallucinaties’), zegt het eerlijk als iets niet kan en kiest zelf of een antwoord kort en bondig moet zijn of juist diepgaand. Kortom: het voelt slimmer en menselijker.

Router‑architectuur: basis‑ vs. diepgaand denken

GPT-5 onthoudt wat je eerder hebt gedaan, begrijpt bij herhaling waar je naartoe werkt en helpt je iteratief verder. Let op: de langetermijn‑geheugenfunctie stond aanvankelijk alleen in de betaalde versie van ChatGPT (Pro), maar sinds mei 2025 is hij ook beschikbaar voor gratis gebruikers. In beide versies blijft GPT-5 binnen een sessie opmerkelijk consistent. Dat doet het dankzij een combinatie van drie slimme innovaties die GPT-4 nog niet had:

1. Een ingebouwde router die bepaalt of je een snel antwoord nodig hebt of diepere analyse. Dat betekent: geen overbodig denkwerk bij simpele vragen, maar wél extra denkstappen als je daarom vraagt (“denk hier grondig over na”).
2. Een verbeterd redeneermodel (‘GPT‑5 thinking’) dat meerdere stappen vooruitdenkt, minder hallucineert en beter nuanceert. Vooral bij complexe, ethische en inhoudelijke vraagstukken.
3. Een groot contextgeheugen tot 272.000 tokens, waardoor GPT‑5 eerdere input, jouw schrijfstijl en zelfs je projectstructuur kan meenemen in nieuwe taken. Bij GPT‑4 moest je vaker opnieuw uitleggen of merkte je dat het model het overzicht kwijt was bij langere teksten of terugkerende taken. GPT‑5 onthoudt wél je tone of voice, je doelen en je voorkeuren binnen dezelfde sessie. En reageert ook consistenter binnen grotere projecten.

GPT-5 is veiliger én nuttiger: minder hallucinaties

“Sorry, daar kan ik je niet mee helpen,” zei GPT‑4 best vaak. GPT‑5 probeert bij dit soort vragen binnen veilige grenzen tóch een nuttig antwoord te geven. Zeker bij gevoelige onderwerpen zoals gezondheid is dat fijn. Het model weet dat de context ertoe doet en reageert daar met meer nuance op.

Dat heeft alles te maken met hoe GPT‑5 technisch getraind is:

1. Veilig en behulpzaam: GPT‑5 kreeg zogeheten ‘safe but helpful’‑training. Het model leerde niet alleen wanneer iets onveilig is, maar ook hoe het alsnog een verantwoord antwoord kan geven. Dus geen standaard “nee”, maar bijvoorbeeld een uitleg, alternatief of aanvullende context. Hierdoor is GPT‑5 bruikbaarder in situaties waarin GPT‑4 de handdoek in de ring gooide.
2. Minder vleierij: waar eerdere versies je al snel gelijk gaven, ook als je het mis had, is GPT‑5 kritisch getraind op zogenoemde ‘anti‑sycofantie’. Het model stelt vaker wedervragen of corrigeert.
3. Instelbare toon: nieuw in GPT‑5 is dat je zelf de toon kunt kiezen waarin de AI met je praat. Wil je een kritische cynicus, een enthousiaste nerd of juist een kalme luisteraar? Je kiest een voorinstelling en GPT‑5 past zijn stijl direct aan: inclusief woordkeuze, toon en tempo. Technisch gezien werkt dit via onderliggende persoonlijkheidsprofielen die worden geactiveerd binnen het model.

Voorbeeld instelbare toon

Prompt: “Vertel waarom deze marketingcampagne niet werkt.”

• Kritische cynicus: “Deze campagne mist elke vorm van urgentie. Het is een kleurige flyer zonder boodschap.”
• Kalme luisteraar: “Wat ik zie, is een campagne die nog niet aansluit bij de doelgroep. Zullen we samen onderzoeken waarom?”
• Enthousiaste nerd: “Oh dit is interessant! Er zit potentie in, maar we moeten even die conversieflow doorlichten!”

GPT-5 vs. GPT-5 thinking: wat krijg je als betalende gebruiker nog extra?

De instelbare toon is alleen beschikbaar in de betaalde versie. Wat krijg je nog meer extra voor je centen? Met de lancering van GPT-5 presenteert OpenAI één model voor iedereen: Free-, Plus- en Pro-gebruikers. Maar wie een betaald abonnement heeft, krijgt GPT-5 thinking. Dit reasoning-submodel is rechtstreeks aanspreekbaar en fungeert als ingebouwde tegenlezer voor meer diepgang en nauwkeurigheid.

Hoe werkt GPT-5 thinking?

1. Conceptfase: het model schrijft eerst een voorlopig antwoord.
2. Controlefase: het controleert dat concept op inconsistenties en feitelijke onjuistheden.
3. Correctiefase: waar nodig rolt het stappen terug, verbetert en herschrijft.
4. Levering: pas daarna verschijnt het antwoord in jouw chatvenster.

Die extra controle kost slechts milliseconden, maar vermindert aantoonbaar fouten en hallucinaties. Vooral bij lange, data-intensieve opdrachten.

• GPT-5: schrijft één versie en stuurt die direct.
• GPT-5 thinking schrijft, checkt, corrigeert en stuurt dán pas.

Wat zijn nog meer voordelen van een betaald account?

Kritiek: geen doorbraak

Hoewel GPT‑5 veel lof krijgt voor zijn verfijning en stabiliteit, is er ook stevige kritiek vanuit de AI‑gemeenschap en de techindustrie. En die verdient aandacht.

“Geen fundamentele doorbraak”

De onderliggende technologie (transformers) van GPT-5 is nog steeds dezelfde als die van GPT‑2. Er zijn geen grote architecturale vernieuwingen. Voor sommigen voelt het alsof ze nu vooral fine‑tunen, niet innoveren.

“We worden afhankelijk van gesloten systemen”

GPT‑5 is een black box. De data, de trainingswijze en zelfs de modelgrootte zijn niet openbaar. Voor organisaties die waarde hechten aan transparantie en controle (denk aan overheid, zorg, educatie) is dat een zwakke plek.

“Open source loopt in”

Tegelijkertijd boeken open modellen zoals LLaMA 3 en Mistral grote vooruitgang. Sommigen presteren al bijna net zo goed als GPT‑4 en zijn vrij aanpasbaar. Ook OpenAI heeft in 2024 een bescheiden open‑source‑model uitgebracht (de gpt‑3.5‑class onder MIT‑licentie) en in augustus 2025 twee volwaardige open‑weight modellen gelanceerd: gpt‑oss‑20B en gpt‑oss‑120B.

Deze zijn vrij te gebruiken, efficiënt te draaien op lokale hardware (zoals Snapdragon‑laptops of Nvidia RTX‑kaarten) en uitgebracht onder de Apache 2.0‑licentie. Ze presteren opvallend goed op benchmarks als AIME en HealthBench. Het signaal is duidelijk: OpenAI voelt de druk van de community en probeert positie te behouden in een veld dat snel decentraliseert.

Deze kritiekpunten plaatsen de lancering van GPT‑5 wel in perspectief.

GPT-5 is een evolutie, geen revolutie

De kritiek komt niet alleen van buitenstaanders. Uit gelekte interne documenten bij OpenAI bleek dat GPT‑5 in eerste instantie niet significant beter presteerde dan eerdere modellen op meerdere vlakken. Met name op het gebied van redeneren en betrouwbaarheid.

We zien een afvlakking van vooruitgang: meer rekenkracht levert steeds kleinere prestatieverbeteringen op. Dat betekent: de technologische sprong per release wordt minder spectaculair. Waar GPT‑3.5 nog vooral indruk maakte doordat het überhaupt werkte, en GPT‑4 door z’n veelzijdigheid, zit de kracht van GPT‑5 in de verfijning.

Als je GPT‑5 vergelijkt met GPT‑4 in de praktijk, zie je dat het verschil niet zit in één grote nieuwe feature, maar in tientallen kleine verbeteringen die samen het verschil maken.

GPT‑5:

• begrijpt langere bronteksten (tot circa 272.000 tokens);
• hallucineert volgens onafhankelijke tests 30–60 % minder dan GPT‑4 (afhankelijk van de redeneermodus);
• onthoudt beter je schrijfstijl en voorkeuren binnen sessies;
• kan taken volbrengen met minder tokens (sneller en in sommige workflows goedkoper);
• reageert menselijker, kritischer en met meer nuance.

Feedback op GPT-5

Moet je dan nu klakkeloos GPT‑5 inzetten voor wat je doet? Wat mij betreft niet. De sprongen tussen modellen worden kleiner en het tempo waarin releases elkaar opvolgen is onmogelijk bij te houden zonder richting of doel. Dat steeds meer mensen zich dat lijken te realiseren zag je aan de hoeveelheid feedback op GPT-5 afgelopen weekend. OpenAI heeft er deels naar geluisterd en is bezig om een aantal zaken aan te passen.

Het andere deel van de feedback kan OpenAI niet oplossen: ik hoor veel signalen over de afhankelijkheid van OpenAI. Met een nieuwe release werkt ChatGPT net niet meer zoals je gewend bent of wil. Goed om alles wat je hebt gebouwd dus na te lopen en te testen. Daarnaast is het belangrijk om te zorgen dat je a) dit besef hebt en b) op de hoogte bent van andere modellen en hun mogelijkheden. Zo maak je verstandige keuzes, hoop ik dan.

Maar om niet helemaal met een negatieve noot af te sluiten, want ik blijf gek op ChatGPT: ik heb met GPT-5 geklust van het weekend en voor het eerst in mijn leven een deurkozijn geschilderd. Na iedere laag een foto gemaakt en GPT-5 gaf een duidelijke instructie hoe ik de volgende laag het beste kon aanbrengen en waar ik op moest letten. Nou, als je Kim aan het klussen krijgt…

P.S. Ben je lekker aan het experimenteren en wil je nog wat extra tips? OpenAI bracht een prompting guide uit voor GPT-5.

Home < Nieuw OpenAI-model GPT-5 is een evolutie, geen revolutie