Slimmer werken met AI: 4 principes & tips

Als je het idee hebt dat je meer met AI wil doen of er meer van wil begrijpen waar begin je dan? Er is een wereld aan artikelen, boeken, podcasts, video’s, trainingen en workshops. Maar waar zoek je dan naar in die overvloed, die dan ook nog eens over een voortdurend veranderende wereld gaat. Het ene Big Tech-bedrijf heeft zijn nieuwe model nog niet gelanceerd of er is nieuws over een startup, die een revolutionaire toepassing heeft bedacht.

Een introductie in de wereld van AI

Eerder kon je over het boek van Mollick al lezen op Frankwatching over de vier principes en de rol die AI kan hebben als slimme collega. In de 2026-editie vind je naast zijn doordachte beschrijving van AI ook een aantal van zijn Substack-artikelen.

In het boek Co-intelligentie. Slimmer werken met AI (affiliate) van Ethan Mollick word je mee terug in de tijd genomen naar de eerste denkende robots, en word je via de jaren ’50 naar het heden geloodst. Je krijgt dan een gedegen beeld van de vele pogingen van mensen om machines slim te maken en zelfs menselijke trekken te geven.

Mollick doet daarnaast een aantal waarnemingen, die fundamenteel zijn voor werken met AI:

• Computers konden klassiek niet of nauwelijks wat mensen makkelijk kunnen (gezichten herkennen, patronen herkennen, lopen). En computers konden wat mensen niet makkelijk kunnen (complexe berekeningen maken), ook wel Moravec’s paradox genoemd. AI voegt een extra laag toe: AI kan soms niet wat eenvoudige software kan (letters tellen in een woord) maar wel wat complexe software nooit kon: een spel leren zonder de regels van dat spel uitgelegd te krijgen of een mail beantwoorden die de software nog nooit gezien heeft.
• AI heeft een ‘jagged frontier‘ oftewel een gekartelde grens. Het is soms vrij onvoorspelbaar wat een AI kan en wat niet. Het kan als sparringspartner verrassend confronterend en creatief meedenken en andere keren weer een onnozel advies geven.

Mollick’s vier tijdloze principes voor AI

1. Nodig AI altijd uit aan tafel

Mollick benadrukt dat AI bij zoveel mogelijk activiteiten betrokken moet worden, ook als de rol niet meteen duidelijk is. Door AI in verschillende taken in te zetten, ontdek je waar het sterk in is en waar de beperkingen liggen. Zo leer je zowel het potentieel als de risico’s van AI kennen.

2. Blijf de mens in de lus (human in the loop)

AI kan zelfverzekerde en ogenschijnlijk correcte antwoorden geven, maar ook “hallucineren” of verkeerde informatie leveren. Menselijke controle is cruciaal om te zorgen dat AI-uitvoer betrouwbaar en bruikbaar is. Mollick waarschuwt: AI is goed, maar niet onfeilbaar, dus mensen moeten kritisch blijven.

3. Behandel AI als een persoon (maar vertel welk soort persoon het is)

Hoewel AI geen mens is, kan interactie alsof het er één is de effectiviteit vergroten. Mollick stelt voor om je prompts te kaderen door AI een specifieke rol te geven, zoals Chief Marketing Officer of Venture Capitalist. Dit geeft AI duidelijke richting voor nuttige output.

4. Ga ervan uit dat dit de slechtste AI is die je ooit zult gebruiken

De technologie ontwikkelt zich razendsnel, dus de AI van vandaag zal primitief lijken vergeleken met toekomstige versies. Door verbetering te verwachten, bereid je jezelf voor op toenemende mogelijkheden en stimuleer je aanpassingsvermogen en continu leren.

Interessant als je meer met AI wil doen, zijn vervolgens de verschillende rollen die AI voor je kan spelen met voor elke rol voorbeelden en ideeën om te prompten:

• AI als creatieve denker
• AI als coach
• AI als privédocent
• AI als collega

De 2026 editie

In de Nederlandse 2026-editie zijn een aantal artikelen van Mollicks substack One Useful Thing toegevoegd, die naast de vele bijdragen van Mollick op LinkedIn erg leesbaar zijn. Het zijn puntige essays met een duidelijke stellingname en veel voorbeelden en verwijzingen naar onderzoek. Een aantal onderwerpen van die essays:

• Aan de slag met AI: goed genoeg prompten: veel mensen struikelen omdat ze AI behandelen als Google en perfecte antwoorden verwachten. Vergeet ingewikkelde prompttechnieken: duidelijkheid, voorbeelden en context zijn genoeg. Zie AI als een vreemde collega: vergeetachtig, maar eindeloos geduldig. Mollick adviseert om AI te gebruiken voor taken in je eigen vakgebied, zodat je fouten herkent.
• Wanneer wel (15 keer), wanneer niet (5 keer): AI is briljant voor brainstorms, samenvattingen, code en standaardrapporten. Mollick noemt het genereren van 30 ideeën voor een marketingcampagne als voorbeeld: AI geeft variatie, jij kiest wat werkt. Maar pas op: gebruik AI niet om écht te leren of bij taken die absolute precisie vereisen, zoals juridische contracten. Hallucinaties zijn verraderlijk en worsteling is soms essentieel voor creatief werk.
• Het einde van de zoektocht, het begin van onderzoek. Mollick beschrijft hoe twee parallelle AI-revoluties – redeneermodellen (reasoners) en autonome agents – eindelijk samenkomen in tools zoals Deep Research van OpenAI. Voor het eerst geeft een AI niet alleen samenvattingen van onderzoek, maar gaat ze er actief mee aan de slag op een niveau dat academisch mensenwerk echt benadert.
• AI voor je laten werken: het is fascinerend waarom bedrijven ondanks bewezen individuele productiviteitswinst door AI (werknemers schatten dat AI hun werktijd bij 41% van taken halveert) nog nauwelijks organisatorische verbeteringen zien. Mollick introduceert een framework met drie pijlers: leiderschap (een levendige visie op de AI-toekomst communiceren en duidelijke kaders scheppen), de massa (werknemers die experimenteren en ontdekken hoe AI hen helpt) en het lab (een team dat oplossingen van de massa schaalt, eigen benchmarks ontwikkelt en provocerende prototypes bouwt).
• Tegen hersenletsel: het zegt genoeg dat veel mensen zich afvragen of je van AI-gebruik dommer wordt of zelfs hersenletsel krijgt. Het houdt kennelijk de gemoederen nogal bezig. Hopelijk is wat Mollick zegt inmiddels de heersende mening geworden: onnadenkend gebruik van AI tast je hersenen niet aan maar wel je denkgewoontes.
• Samenwerken met tovenaars: tot nu toe moest je als opdrachtgever jouw AI als stagiaire behandelen, duidelijke opdrachten geven en het werk controleren. Nu lukt het om met niet al te concrete prompts (zie ook het hoofdstuk Goed genoeg prompten) goede antwoorden te krijgen. Maar we weten steeds minder goed hoe die goede antwoorden tot stand komen. Het is alsof je met een raadselachtige tovenaar werkt, die mysterieus van alles tevoorschijn tovert voor ons, waarbij we steeds lastiger kunnen controleren waar het antwoord vandaan komt en hoe dat gemaakt is. Met een citaat dat direct aan de titel van zijn eigen boek raakt:

De afgelopen paar weken ben ik tot de overtuiging gekomen dat co-intelligentie nog steeds belangrijk is, maar dat de aard van AI in een andere richting begint te wijzen. We veranderen van partners in toeschouwers, en samenwerken verandert in toveren.

Introductie van wat AI is en kan

Het boek Co-intelligentie. Slimmer werken met AI is een leesbare introductie in wat AI is en kan. Met de actuele artikelen van Mollick erbij volg je iemand die in de voorhoede van de ontwikkelingen zit en ze nuchter weet te analyseren.

Ben je nieuwsgierig naar dit boek? Je bestelt het eenvoudig via Managementboek.nl (affiliate).