Iedereen een eigen (ver)korte URL

URL shortening, het verkorten van URLs, is de laatste jaren steeds populairder geworden, grotendeels dankzij Twitter. Door de limitatie van 140 tekens per tweet ontkom je er bijna niet aan om een URL-shortener te gebruiken. Hoe werkt het opzetten van een eigen URL-shortener precies? Wat zijn de voordelen en wat zijn de valkuilen?

De eerste URL-shortener, TinyURL, zag al in 2002 het licht. Toch is URL shortening, het verkorten van (lange) URLs, pas de laatste jaren bij het grote publiek bekend geraakt. Grotendeels dankzij Twitter. Door de limitatie van 140 tekens per tweet ontkom je er bijna niet aan om een URL-shortener te gebruiken.

Hoewel er veel aanbieders zijn van publieke URL-shorteners kiezen steeds meer organisaties ervoor om zelf een URL-shortener op te zetten. Bekende voorbeelden zijn The New York Times (nyti.ms), FourSquare (4sq.com) en Pepsi (pep.si). Maar hoe werkt het opzetten van een URL-shortener precies? Wat zijn de voordelen en wat zijn de valkuilen?

Hoe werkt een URL-shortener?

Een URL-shortener omvat feitelijk niet meer dan een korte domeinnaam en een database. Deze database bevat een vertaaltabel die voor elke lange URL een verkorte versie opslaat. Wanneer een verkorte URL geraadpleegd wordt zoekt de URL-shortener de oorspronkelijke lange URL op in de database en stuurt de bezoeker door, meestal via een 301 redirect.

Uiteraard zijn er ook organisaties met van nature een korte URL. Voorbeelden daarvan zijn nu.nl, nos.nl en fd.nl. Toch gebruik zij ook redirection om de bezoeker door te verwijzen naar specifieke diepergelegen pagina’s. Vaak doen ze dat middels een subdomein (https://op.nu.nl/q3CNjP) of subdirectory (https://at5.nl/s/gY1). Overigens is het opvallend dat nrc.nl ondanks de korte domeinnaam toch nog een externe URL-shortener (zowel j.mp als goo.gl) gebruikt.

Wat zijn de voordelen van een korte URL?

URL-shortening wordt met name toegepast in communicatie media met een beperkte karakterlengte, zoals Twitter en SMS. Doordat een gemiddelde URL al snel 60 karakters lang is blijft er maar weinig ruimte over voor de boodschap zelf. Door URL-shortening te gebruiken blijft er meer ruimte over voor de reguliere inhoud van het bericht. Ook in QR codes bieden korte URLs een uitkomst. Hoe korter de inhoud van het bericht (de URL), hoe leesbaarder de QR code.

Korte URLs kunnen ook nuttig zijn in print media. Denk bijvoorbeeld aan het verwijzen naar specifieke webshop producten vanuit een catalogus of aan het verwijzen naar individuele vacatures in je recruitment advertenties. Hoe korter de URL, hoe eenvoudiger deze over te nemen is.
Tot slot bieden URL-shorteners een hele eenvoudige manier om verkeer te meten. Veel URL-shorteners bieden statistieken aan over de redirects. Daarnaast is het eenvoudig om Google Analytics campagne tags aan de lange doel URL toe te voegen, deze worden ook verkort door de URL-shortener.

Wat zijn de nadelen?

Helaas kleven er ook enkele nadelen aan URL-shortening.

• Linkrot
  Een populaire URL-shortener kan al snel tienduizenden links bevatten en miljoenen bezoekers verwijzen. Wanneer een URL-shortener ophoudt te bestaan, of de verwijzingen worden aangepast, resulteert dit in een grote aantal dode of invalide links.
• Onbekend target
  In tegenstelling tot een volledige domeinnaam vertelt de korte URL over het algemeen niets over de doel URL. Voor een gebruiker is het altijd weer de vraag waar hij terecht zal komt. Dit kan leiden tot wantrouwen bij de gebruiker. Organisaties kunnen dit grotendeels oplossen door zelf een URL-shortener op het eigen, of een gerelateerd, domein te lanceren (lees verder!).
• Invloed op Search Engine Optimization
  Hoewel Matt Cutts van Google heeft aangegeven dat URL-shorteners geen beperking voor je rankings opleveren, ben je wel afhankelijk van het voortbestaan van de koppeling tussen de korte URL en de doel URL. Natuurlijk wordt de doel URL geïndexeerd door Google (mits de URL-shortener een 301 redirect gebruikt), toch moet je er maar op vertrouwen dat de korte URL altijd naar de oorspronkelijke doel URL blijft verwijzen. Zorg er in ieder geval voor dat de URL-shortener die je gebruikt een 301 redirect hanteert, zodat de waarde van de link doorstroomt naar de doel URL.
• Vertraging in het surf proces
  Van nature leveren URL-shorteners een vertraging op. Je browser stuurt eerst een verzoek naar de URL-shortener en kan dan pas het verzoek naar de doel-URL (jouw website) sturen.
• Blokkades van short-URL diensten
  Wanneer je een publiek toegankelijke URL-shortener gebruikt ben je afhankelijk van het gedrag van je ‘buren’. Wanneer er door anderen verwezen wordt naar ongewenste content is het mogelijk dat de volledige URL-shortener geblokkeerd wordt door een provider of organisatie. In oktober 2010 werd de URL-shortener vb.ly door de Libische overheid gesloten vanwege het linken naar pornografisch materiaal.

Websites met een korte eigen domeinnaam zijn hierbij duidelijk in het voordeel: veel van de genoemde nadelen gaan voor hen niet op.

Waarom een eigen URL-shortener?

Waarom zou je voor een eigen URL-shortener kiezen in plaats van een verkorter zoals bit.ly of goo.gl?

• Branding
  Door een relevante korte domeinnaam te kiezen kan je jouw merk verder uitdragen.
• Het scheppen van vertrouwen in de URL
  Wanneer je merknaam herkenbaar terug te vinden is in de domeinnaam van je URL-shortener kan dit vertrouwen scheppen, in tegenstelling tot een niet-beschrijvende domeinnaam zoals ‘bit.ly’.
• Meer controle over de content
  Het staat je volledig vrij te linken naar elke vorm van content (binnen het legale uiteraard), mits je je eigen URL-shortener draait.
• Meer controle over het meten van verkeer
  Je hebt volledig toegang tot de statistieken van de URL-shortener, mits je je eigen URL-shortener draait
• Meer controle over de redirect
  Hiermee is het onder andere mogelijk om automatisch Google Analytics tagging toe te voegen. Denk bijvoorbeeld aan het automatisch toevoegen van een Twitter campagne tag voor links die gedeeld worden op Twitter.
• Je hebt de continuïteit zelf in handen (wat overigens ook een groot nadeel kan zijn.
  Je bent zelf verantwoordelijk voor het operationeel houden van de URL-shortener. Dit is een behoorlijke verantwoordelijkheid, maar je hebt er wel zelf controle over.

Waar moet je op letten?

Hoewel een eigen URL-shortener redelijk eenvoudig te realiseren is, zijn er wel wat voorwaarden waar je rekening mee moet houden:

1. Weet waar je aan begint
   Wanneer je straks duizenden URLs redirect heb je een behoorlijke verantwoordelijkheid. Je stopt niet eenvoudig met een (succesvolle) URL-shortener: dat resulteert mogelijk in duizenden gebroken links. Wanneer je er toch genoeg van hebt, houdt dan in ieder geval de domeinnaam en de redirects in leven.
2. Kies de juiste domeinnaam
   De domeinnaam moet zo kort mogelijk zijn, maar tegelijkertijd wel een duidelijke relatie met je merk hebben. Een handige tool om een geschikte domeinnaam te vinden is Domainr.
3. Zorg voor hoge beschikbaar
   Aansluitend op punt 1: wanneer de URL-shortener eenmaal succesvol draait heb je een behoorlijke verantwoordelijkheid. Downtime van je website is vervelend, maar wat dacht je van duizenden links die opeens niet meer werken? Zeer vervelend voor de gebruiker, en dit kan zeker een vervelende associatie met je merk opleveren. Zorg voor een hoge beschikbaarheid en monitor je URL-shortener actief.
4. Bedenk goed wie toegang krijgt
   De meeste organisaties willen zelf de controle houden over de korte URLs. Dat wil zeggen: het publiek kan zelf geen korte URLs met de URL-shortener genereren. Andere organisaties willen juist wel dat hun gebruikers zelf korte URLs kunnen genereren. bit.ly biedt zelfs End-to-end branding (zie verderop: “Aan de slag!”). Denk hier van tevoren over na.
5. Gebruik je URL-shortener waar het nuttig is
   Gebruik je korte URLs enkel waar het nut heeft, bijvoorbeeld op Twitter, in SMS berichten, QR codes en eventueel print media. Reguliere links (zoals binnen je website of op externe websites) kunnen beter naar de oorspronkelijke doel URL verwijzen.
6. Doe onderzoek naar het top-level domein
   Om een goede verkorte URL te genereren is een korte domeinnaam vereist. Vaak wordt hierbij gekozen voor ‘grappige’ namen als j.mp (Noordelijke Marianen), tr.im (Man) en bit.ly (Libië). Deze speciale top-level domeinen zijn vaak land-gebonden en vallen dan ook onder het beheer van dat specifieke land. Ongetwijfeld houdt bit.ly de huidige situatie in Libië nauwlettend in de gaten. Het is aan te raden onderzoek te doen naar de lokale wet- en regelgeving voordat je een dergelijke domeinnaam registreert.
7. Voorkom vervelende korte URLs
   De korte URLs worden meestal oplopend gegeneerd, bestaande uit een combinatie van alfanumeriek en eventueel andere speciale tekens. Het kan voorkomen dat specifieke combinaties van tekens leiden tot vervelende korte URLs. Denk hierover na en sluit vervelende combinaties uit.

Aan de slag!

Het succesvolle bit.ly vond al redelijk snel een manier om haar dienst te vercommercialiseren: het aanbieden van korte URLs op je eigen domeinnaam. Tegenwoordig is deze functionaliteit gratis beschikbaar voor alle gebruikers. Voor wie meer wil, zoals uitgebreide statistieken en end-to-end branding, biedt bit.ly het Enterprise pakket aan. End-to-end branding maakt het mogelijk om mee te liften op bit.ly integratie in bekende Twitter clients zoals Tweetdeck. Wanneer een bezoeker van jouw website een URL verkort via bit.ly wordt deze omzet naar jouw eigen korte URL. Daar betaal je dan ook behoorlijk naar: voor bit.ly Enterprise betaal je $995 USD per maand.

Wie zelf aan de slag wil gaan kan een dienst als YOURLS gebruiken. YOURLS is een open-source pakket waarmee je in korte tijd een eigen URL-shortener kan opzetten. Uiteraard komt hier qua infrastructuur wel wat meer bij kijken: de YOURLS-installatie moet gehost worden en kan op den duur redelijk wat dataverkeer gaan genereren. Uiteindelijk is dit echter de enige manier om echt volledige controle te hebben over je URL-shortener. Kijk ook eens naar de plugin mogelijkheden van YOURLS. Hiermee is het onder andere mogelijk om automatisch Google Analytics campagne tagging toe te voegen aan je URL. Bij dotBlue hebben we om die reden voor deze oplossing gekozen: https://dotb.lu.

Conclusie

Korte URLs zijn een uitkomst in media met beperkte berichtlengte. Voor wie veel gebruikt maakt van URL-shorteners kan het interessant zijn om een eigen URL-shortener te lanceren. Hoewel het technisch niet heel ingewikkeld is, kleven hier wel wat organisatorische bezwaren aan. Met name het operationeel houden van de korte URLs op de lange termijn is een belangrijk punt. Wie de voorwaarden begrijpt en hieraan kan voldoen gaat snel aan de slag met bijvoorbeeld bit.ly of YOURLS.