Het nieuwe consumeren draagt bij aan verduurzaming

Column – We hebben allemaal weleens een aankoop gedaan die achteraf toch niet aan onze verwachting voldeed. Wat deed je er daarna mee? De aankoop kwam waarschijnlijk op de afvalberg terecht. Hoe ideaal zou het zijn als onze consumptiedrift vanaf nu zou bijdragen aan verduurzaming?

Als je vroeger een auto wilde hebben, ging je ervoor sparen en ‘m dan kopen. Dan begint het pas. Volgens een spreekwoord is het bezit van de zaak, het einde van het vermaak. Nu moet je die auto onderhouden en verzekeren. Je krijgt ook te maken met belastingen en kosten bij eventuele schade. Kortom, elke keer kost dat opnieuw geld. Zo geldt dat ook voor een nieuwe wasmachine, vaatwasser, cv-ketel, koffiemachine: noem het maar op.

Dit kan ik net zo goed vertalen naar mijn branche – de IT. Die ene switch of firewall begeeft het, die ene server houdt er mee op. Allemaal kosten die je in één keer moet maken. Van oudsher komt ons driftige spaargedrag daar volgens mij vandaan. Hoewel dat verandert. Zo blijkt uit onderzoek van Rabobank onder ruim duizend 20- tot 45-jarigen dat deze groep juist minder spaart. Kortom grote aankopen betalen wordt dan lastiger.

Van eigendom naar gebruik

Dezelfde groep vindt het in eigendom hebben van producten minder belangrijk. We zitten midden in een transitie van eigendom naar gebruik. Er zijn steeds meer voorbeelden dat we producten en diensten gaan consumeren op het moment dat we het nodig hebben. Er zijn nu initiatieven dat je je wasmachine per wasbeurt kan afrekenen en je koffiezetapparaat per het kopje koffie. Dus je hoeft niet zelf die machines meer te kopen en je hebt de kosten voor het onderhoud niet meer. Ideaal toch? Toch moeten organisaties (en mensen) nog wennen aan dit concept. Het afrekenen naar gebruik zou onvoorspelbaar worden of onoverzichtelijk. Terwijl we gas, water en licht al jaren afrekenen op deze manier.

Ook bij de auto zie je de transitie van eigendom naar gebruik. Al 150.000 gebruikers leasen privé een auto. Wel het genot van een nieuwe auto, niet de last van alle onverwachte en hoge uitgaven. Deze trend naar gebruik gaat nog verder. Denk eens aan de initiatieven MyWheels en SnappCar. Hier kun jij je auto delen met anderen (die daar dan voor betalen). Er zouden volgens SnappCar nu al zo’n 500.000 gebruikers op die manier gebruikmaken van auto’s die anders stilstaan.

De transitie naar gebruik wordt ook gedreven doordat we met z’n allen ongeduldiger worden én banen steeds flexibeler worden. Vandaag lijkt het steeds sneller te moeten. Voorbeelden genoeg. Zo besloot de marketingafdeling van een groot Nederlands biermerk dat de wereldwijde marketingactie via de interne IT-afdeling erg kostbaar was. De benodigde websitecapaciteit was niet bekend, terwijl websites voor dergelijke campagnes natuurlijk altijd bereikbaar moeten zijn. Deze bierbrouwer heeft toen gekozen voor een cloud-model, waarbij zij betalen naar gebruik. De kosten daalden en nog belangrijker, de websites zijn altijd beschikbaar en de marketeers kunnen met hun creativiteit de innovatiefste campagnes opzetten.

Het consumeren draagt bij aan verduurzaming

Het consumeren van producten en diensten op deze nieuwe manier heeft voordelen. Je hoeft niet meer vooruit te investeren en je hebt vaak de kosten voor onderhoud en defecten niet meer. Je kunt je geld dus gebruiken voor andere zaken. Zakelijk gezien kun je investeren in verdere groei en thuis kun je bijvoorbeeld je huis verder verbeteren (of vaker op vakantie 😊). En mochten om welke reden dan ook je inkomsten wijzigen, dan pas je je abonnementen gewoon aan. Een ander voordeel is dat het consumeren van producten zo mooi bijdraagt aan de circulaire economie. De vraag naar allerlei grondstoffen neemt wereldwijd sterk toe. Hoe voorkomen we met zijn allen dat deze na een bepaalde periode weer op de afvalberg belanden of simpelweg uitgeput raken? In Nederland werken de overheden daarom samen met het bedrijfsleven om enerzijds zuiniger en slimmer met deze grondstoffen om te gaan.

Het vraagt van het bedrijfsleven om niet langer wegwerpproducten te maken, maar artikelen die veel langer meegaan. Als je de hiervoor gebruikte grondstoffen vervolgens continu kunt blijven inzetten, draagt dat bij aan de populaire onderwerpen van vandaag: groeiende wereldbevolking, handelsconflicten, CO2-reductie, stikstof-problematiek en de meest recente ‘winstwaarschuwing’ uit de troonrede. Je hebt immers minder nieuwe grondstoffen nodig.

Verduurzamen en de voordelen hand in hand

Ik geloof dat het gebruik van producten veel voordelen heeft ten opzichte van eigendom. Je hebt minder weg te gooien, minder onderhoudskosten en je zegt je abonnement op als je het product niet meer nodig hebt. Bovendien draag ik zo een klein beetje bij aan duurzaamheid, zonder te overdrijven. Een belangrijk aspect van de verduurzaming is dat we minder gaan weggooien. Want wist je dat jaarlijks 1 miljoen apparaten weggooien. Eén miljoen, dat is een voetbalstadion vol. Terwijl het idee achter de circulaire economie is dat we makkelijker te repareren apparaten maken.