Nederlanders wantrouwen AI nog steeds: tijd voor meer regelgeving & educatie [onderzoek]

Van chatbots en tekstgeneratoren tot besluitvormingssoftware en data-analyse: AI is al diep doorgedrongen in ons dagelijks leven en werk. Toch blijft het vertrouwen van Nederlanders in deze technologie opvallend laag.

Slechts een derde van de Nederlandse bevolking (33%) geeft aan AI te vertrouwen, zo blijkt uit grootschalig onderzoek van de Universiteit van Melbourne in samenwerking met KPMG.

Zorgen domineren het debat

Hoewel 58% van de Nederlanders AI persoonlijk of professioneel gebruikt, overheersen de zorgen. Maar liefst 85% noemt negatieve effecten als grootste zorg. Denk aan onnauwkeurige resultaten, verlies van controle, schending van privacy en het risico op desinformatie. Zo geeft 72% van de respondenten aan niet meer zeker te weten of online informatie betrouwbaar is, een direct gevolg van AI-toepassingen zoals deepfakes en automatisch gegenereerde content.

Een veelgehoord signaal uit het onderzoek: Nederlanders willen grip op AI. Ruim acht op de tien (82%) zegt meer vertrouwen te hebben in AI als er betere regelgeving is. Nog opvallender: 85% pleit actief voor wetgeving en handhaving tegen AI-gegenereerde desinformatie. Toch kent bijna niemand de bestaande wet- en regelgeving. Slechts 11% van de respondenten is zich bewust van het feit dat er überhaupt regels zijn. Dat is een zorgwekkend gegeven. De Europese AI Act is een belangrijke stap richting regulering, maar zonder bewustzijn en toepassing in de praktijk zal de impact beperkt blijven.

Werkvloer vraagt om richtlijnen én training

Ook binnen organisaties zien we een mismatch. Meer dan de helft van de Nederlandse beroepsbevolking maakt gebruik van AI op de werkvloer, vaak zonder duidelijke richtlijnen. 69% zegt dat hun werkgever geen beleid heeft voor het gebruik van generatieve AI, en nog geen kwart heeft hiervoor training gekregen. Dat gebrek aan kaders leidt tot risico’s: 66% vertrouwt blind op AI-uitkomsten, 56% heeft fouten gemaakt door AI-gebruik en bijna de helft heeft AI wel eens ingezet op een manier die niet in lijn is met het bedrijfsbeleid. Het laat zien dat AI-geletterdheid en ethisch gebruik nú aandacht nodig hebben.

Nederlanders zijn duidelijk over de rol van AI in besluitvorming: ondersteunend, zeker niet leidend. Zelfs als AI een waardevolle bijdrage levert aan besluitvorming wil 77% dat mensen altijd eindverantwoordelijk blijven. Daarmee benadrukken zij het belang van menselijke controle en ethische kaders.

Nederland loopt achter: urgentie is hoog

Vergeleken met andere landen scoort Nederland laag op het vertrouwen, gebruik en de educatie van AI. Waar wereldwijd 66% AI regelmatig gebruikt, is dat in Nederland slechts 58%.

De cijfers maken duidelijk: als we willen dat AI op een verantwoorde manier bijdraagt aan onze samenleving en economie, dan moeten we nu investeren in drie dingen: bewustwording, educatie en regelgeving.

Home < Nederlanders wantrouwen AI nog steeds: tijd voor meer regelgeving & educatie [onderzoek]