Zo vertaal je de WCAG-verplichtingen naar praktische ontwerpkeuzes voor CRO en UX
Sinds juni 2025 is digitale toegankelijkheid een wettelijke verplichting in Europa. Maar hoe vlieg je dit praktisch aan? Het klinkt waarschijnlijk heel groot, je website of digitale product digitaal toegankelijk maken. Ik deel in dit artikel per toegankelijkheidsprincipe een aantal praktische quick wins die jouw website in no time aanpassen aan de nieuwe richtlijnen, zelfs als jouw website nog niet onder de regeling valt.
De European Accessibility Act (EAA) verplicht organisaties om hun websites, apps en andere digitale diensten toegankelijk te maken voor álle gebruikers, ook mensen met een beperking. Wat vaak nog als een ‘nice to have’ werd gezien, is nu een harde eis. Organisaties die hun websites of digitale diensten niet toegankelijk maken volgens de geldende richtlijnen, riskeren sinds juni 2025 boetes of sancties.
Voor producten die voor juni 2025 zijn aangeschaft, geldt een overgangsperiode van vijf jaar waarin zij nog aan de eerdere regels mogen voldoen. Ben je nog niet begonnen? Dan is dit hét moment om het binnen die vijf jaar goed te regelen
Veel bedrijven zien toegankelijkheid vooral als iets dat ze af moeten vinken, in plaats van als kans. Zonde, want toegankelijk ontwerp versterkt niet alleen je merk en reputatie, maar ook direct je gebruikerservaring én conversie. In de praktijk zie ik dat toegankelijkheid vaak leidt tot slimmere, duidelijkere en consistent ontworpen producten. Kleine aanpassingen kunnen grote impact maken, zonder dat ze het design of de merkidentiteit geweld aan doen.
Intuïtief, gebruiksvriendelijk én inclusief
Toegankelijke digitale producten beginnen bij goed UX-ontwerp. De nieuwe wetgeving rondom digitale toegankelijkheid versterkt waar we als UX-designers al voor staan: digitale ervaringen ontwerpen die intuïtief, gebruiksvriendelijk én inclusief zijn. In onze praktijk betekent dit dat we ontwerpen volgens de principes van de WCAG (Web Content Accessibility Guidelines). Niet alleen om aan de regels te voldoen, maar omdat we willen dat álle gebruikers interfaces kunnen gebruiken. We beseffen dat we daarin niet altijd perfect zijn, maar we streven ernaar om toegankelijkheid structureel mee te nemen in onze ontwerpkeuzes, tests en optimalisaties.
Sterker nog: veel best practices in UX en CRO zijn al een stap richting toegankelijkheid als je ze bewust toepast. Usability en toegankelijkheid zijn twee kanten van dezelfde medaille. Beide gaan over het ontwerpen van digitale interfaces die effectief, efficiënt en prettig te gebruiken zijn voor alle mensen. De richtlijnen voor toegankelijkheid (WCAG) zijn grotendeels gebaseerd op dezelfde standaarden als waar UX-ontwerp op stoelt. Als je al met UX of CRO bezig bent, heb je dus al de juiste mindset.
Maar hoe vertaal je die mindset naar concrete ontwerpkeuzes? In dit artikel laat ik per toegankelijkheidsprincipe zien welke quick wins je als UX-designer of CRO-specialist kunt doorvoeren. Kleine aanpassingen, grote impact voor je gebruikers én op je conversieratio.
1. Waarneembaar: zorg dat informatie voor iedereen toegankelijk is
Dit principe gaat over toegankelijkheid van informatie en UI-elementen. Alles moet zichtbaar en begrijpelijk zijn voor iedereen, ongeacht beperkingen zoals slechtziendheid, kleurenblindheid of het gebruik van een screenreader.
Gebruik voldoende kleurcontrast
Tekst en interactieve elementen moeten goed leesbaar zijn tegen de achtergrond. Dit voorkomt dat belangrijke informatie verloren gaat, zeker bij fel licht of slecht zicht. Denk bijvoorbeeld aan buitengebruik op mobiel — daar is voldoende contrast essentieel.
Tip: gebruik tools zoals de contrast checker of de ingebouwde contrast functie in Figma om direct te toetsen aan de WCAG-richtlijnen (minimaal 4.5:1 voor normale tekst).
Gebruik niet alleen kleur om informatie over te brengen
Ongeveer 1 op de 12 mannen en 1 op de 200 vrouwen heeft een vorm van kleurenblindheid. Vermijd meldingen die alleen via kleur worden aangeduid. Voeg iconen, patronen of tekst toe bij bijvoorbeeld foutmeldingen.
Voorbeeld: een rood kruis + “ongeldig e-mailadres” in plaats van enkel een rood veld.
Voorzie afbeeldingen van beschrijvende alt-tekst
Dit is niet alleen belangrijk voor gebruikers van screenreaders, maar helpt ook bij SEO en fallback scenario’s (bijvoorbeeld als de afbeelding niet laadt). Voor productpagina’s kun je in de alt-tekst bijvoorbeeld benoemen wat het product is, inclusief onderscheidende kenmerken. Het is echt een kleine moeite en maakt ontzettend veel verschil in de gebruiksvriendelijkheid van je site.
Gebruik duidelijke hiërarchie in headings
Headings vormen de basis van je contentstructuur. Ze helpen screenreader gebruikers navigeren om snel door de pagina’s te scannen. Ook voor visuele gebruikers is consistente heading-structuur essentieel voor scanbaarheid. Dit draagt direct bij aan een betere gebruikerservaring én SEO.
Zorg dat tekst schaalbaar is zonder dat de layout breekt
Veel gebruikers vergroten tekst op mobiel of desktop. Een robuust design zorgt ervoor dat de interface dan nog steeds bruikbaar en visueel logisch blijft. De WCAG vereist dat tekst tot 200% vergrootbaar moet zijn zonder verlies van content of functionaliteit.
2. Bedienbaar: maak interactie eenvoudig voor alle gebruikers
Dit principe draait om de bruikbaarheid van je interface voor iedereen, ongeacht of iemand een muis, toetsenbord, spraakbesturing of andere technologie gebruikt.
Maak interactieve elementen groot genoeg
Denk aan knoppen, links en klikbare iconen. Vooral op mobiel moeten deze minimaal 44×44 px zijn voor een comfortabele touch. Dit verbetert de UX voor alle gebruikers, niet alleen mensen met motorische beperkingen.
Zorg voor zichtbare focus-states
Gebruikers die navigeren met een toetsenbord of assistive tech moeten kunnen zien welk element actief is. Bijvoorbeeld via een outline, schaduw of andere visuele hint. Dit is iets wat vaak wordt vergeten, maar essentieel is voor interactie zonder muis.
Laat pop-ups of overlays makkelijk sluiten
Vastzitten in een pop-up zonder duidelijke sluitactie is frustrerend. Zorg voor een goed zichtbare sluitknop en dat deze ook via toetsenbord te bereiken is (bijvoorbeeld met ESC). Gebruik semantische elementen zoals role=dialog en aria-modal=true zodat screenreaders de overlay goed herkennen.
Voorkom automatische bewegende content zonder controle
Content die automatisch beweegt (sliders of carrousels) kan afleidend zijn. Bied altijd de mogelijkheid om te pauzeren, stoppen of overslaan.
Houd rekening met time-outs of sessie-verloop
Zeker bij complexe formulieren: geef waarschuwingen bij bijna verlopen sessies en geef gebruikers de mogelijkheid om te verlengen. Dit voorkomt frustratie en voorkomt dat gebruikers alles opnieuw moeten invullen.
Bron: REDPIXEL.PL / Shutterstock.com
3. Begrijpelijk: communiceer helder en voorspelbaar
De interface moet begrijpelijk, logisch opgebouwd en foutvriendelijk zijn. Hoe duidelijker iets is, hoe beter de gebruikerservaring.
Gebruik eenvoudige, directe taal
Vermijd vakjargon en abstracte bewoordingen. Duidelijke knoppen zoals “Voeg toe aan winkelmandje” werken beter dan vage labels als “Start aankoopproces”. Veel onbegrip komt voort uit te ingewikkelde of verwarrende termen.
Geef foutmeldingen duidelijk en specifiek aan
Een melding als “Er is iets misgegaan” is frustrerend. Benoem het probleem en geef een oplossing. Bijvoorbeeld: “Voer een geldig e-mailadres in, zoals [email protected]”.
Wees consistent in taalgebruik, knoppen en navigatie
Inconsistente termen zorgen voor verwarring en breken de flow van de gebruiker. Houd taalgebruik en visuele patronen zoveel mogelijk gelijk.
Bied inline hulp en uitleg waar nodig
Verwacht niet dat gebruikers alles snappen. Gebruik voorbeeldteksten, tooltips of korte toelichtingen bij velden. Bijvoorbeeld: bij een postcodeveld “1234 AA” als placeholder.
Zorg dat foutherstel eenvoudig is
Als iemand een fout maakt, moet deze makkelijk te corrigeren zijn. Vermijd dat hele formulieren opnieuw ingevuld moeten worden. Sla eerder ingevulde data op waar mogelijk.
4. Robuust: bouw toekomstbestendige interfaces
Je interface moet functioneren op verschillende apparaten, browsers en met assistieve technologieën.
Gebruik semantische HTML en ARIA-labels op de juiste manier
Gebruik elementen zoals <button> in plaats van <div> met onclick. Dat levert automatisch toetsenbordtoegankelijkheid op en zorgt voor duidelijke structuur in de code.
Test je UI op meerdere apparaten en browsers
Wat goed werkt op een MacBook, kan anders uitpakken op Android of Firefox. Test actief met verschillende schermgroottes, resoluties en besturingssystemen. Gebruik ook screenreaders zoals NVDA, VoiceOver of TalkBack om te ervaren hoe je interface klinkt.
Zorg dat cruciale content ook zonder JavaScript toegankelijk blijft
Veel websites zijn afhankelijk van JS voor validatie of interactie. Maar als JS faalt — bijvoorbeeld door een trage verbinding of adblocker — moet je product nog steeds bruikbaar zijn. Zorg dus altijd voor fallback scenario’s in HTML.
Gebruik moderne, maar brede technologie-ondersteuning
Werk vanuit het principe van progressive enhancement. Begin met een solide basis en voeg dan extra’s toe die moderne browsers aankunnen. Zo blijft je interface toekomstbestendig.
Toegankelijk ontwerp vergroot je bereik
Slimme UX en inclusieve CRO versterken elkaar: zo ontwerp je niet alleen effectiever, maar ook eerlijker. Veel van de toegankelijkheidsprincipes zijn direct te koppelen aan bestaande UX-methoden. Denk aan consistente headingstructuren, duidelijke foutmeldingen, eenvoudige taal en toetsbare interactiepatronen.
En wat misschien nog wel het belangrijkste is: toegankelijk ontwerp vergroot je bereik. Je sluit geen gebruikers onbedoeld buiten. Dat is goed voor je merk, voor je gebruikers én voor je conversie.
Over de auteur
