Werk aan je presentatieskills met deze 7 lessen uit het theater
Als kind zat ik op theaterles in mijn vrije tijd. Ik vond het fantastisch om in een andere rol te kruipen, scènes uit te werken en samen met anderen een verhaal tot leven te brengen. Recent mocht ik een theaterdirecteur begeleiden bij de voorbereiding van een strategische presentatie. Tijdens de vele gesprekken die we voerden over de balans tussen inhoud en beleving, realiseerde ik me hoeveel overeenkomsten er zijn tussen spreken op een podium en acteren in een theaterstuk. Dit inspireerde me om de lessen uit de theaterzaal te vertalen naar waardevolle tips, voor elke presentator.
Als ik zelf op een podium sta, ervaar ik stiekem hetzelfde als een acteur in het theater. Ik neem mijn publiek mee op reis met mijn lichaamstaal, intonatie en timing. Tijdens een presentatie vertel ik een verhaal waarin elke beweging, elke pauze en elke nuance in mijn stem de luisteraars raakt. Zodra ik me hiervan bewust ben, kan ik mijn presentatie even doordrongen, levendig en overtuigend maken als een echte theatervoorstelling.
Hieronder vind je 7 tips waarmee je jouw presentatie net zo scherp, boeiend en impactvol maakt als een theatervoorstelling.
1. Discipline, motivatie en doorzettingsvermogen
Theater vraagt om constante inzet en professionaliteit. Diezelfde inzet helpt je om je presentatie grondig voor te bereiden en vol vertrouwen te geven.
- Plan je repetities (net als in een musical): oefen je presentatie vast meerdere keren hardop, liefst met een tijdslimiet. Ik adviseer altijd het verhaal zeker 2-3x volledig door te nemen.
- Stel deadlines voor je oefensessies: breek je presentatie op in scènes of hoofdstukken en werk ze één voor één uit.
- Evalueer je voortgang: houd bij welke onderdelen nog onduidelijk voelen en besteed daar extra aandacht aan.
2. Werken onder druk & probleemoplossend denken
Live theater kent genoeg onverwachte wendingen. Het lijkt zo vlekkeloos te lopen aan de voorkant, maar je moest eens weten wat er allemaal afspeelt in de backend. In een presentatie kun je net zo goed plots technische storingen of last-minute vragen krijgen.
- Simuleer storingen: oefen eens zonder je slides of met een onbruikbare klikker.
- Bedenk alternatieven: maak voor elk onderdeel een ‘plan B’, bijvoorbeeld gesproken samenvattingen zonder scherm.
- Blijf rustig in het moment: adem diep in, beantwoord de vraag zo goed mogelijk en ga weer over naar je rode draad.
3. Ademhaling en stemprojectie
Ik geloof echt heel erg in de kracht van de stem als het aankomt op het overbrengen van een boodschap. Binnen het theater zijn er twee mooie oefeningen om de stem voor te bereiden, voordat je het podium op stap.
- Diaphragmatische ademhaling: leg een hand op je buik, adem langzaam in door de neus en voel hoe je middenrif uitzet.
- Vocalisatiesoefeningen: zing of spreek simpele tongbrekers (bijvoorbeeld “De kat krabt de krullen van de trap”) om articulatie te verbeteren.
4. Lichaamstaal en podium‑ (spreek)ruimte
In het theater gebruik je je hele lichaam om een personage te laten spreken. Net als bij presenteren, waar elk gebaar ook echt betekenisvol is.
- Open houding: hou je schouders ontspannen en je handen losjes voor je. Zo straal je toegankelijkheid uit.
- Gerichte beweging: loop rustig een paar stappen naar links of rechts om nadruk te leggen, vermijd doelloos heen en weer lopen.
- Oogcontact: verdeel je blik over de zaal of de groep. Richt je niet alleen op één persoon, maar laat iedereen zich persoonlijk aangesproken voelen.
5. Improvisatie en flexibiliteit
Improvisatie-oefeningen in de acteerklas leren je snel schakelen wanneer iets anders loopt dan gepland.
- “Ja, en…”: accepteer wat het publiek of een gesprekspartner zegt en bouw daar verder op, in plaats van te blokkeren.
- Rollenspellen: oefen je openingszinnen en mogelijke vragen met een collega die onverwachte scenario’s bedenkt.
- Creatieve anekdotes: bereid korte voorbeelden of metaforen voor die je in verschillende contexten kunt inzetten.
6. Authentieke verbinding met je publiek
Theater gaat over écht contact maken. Net als presenteren, wat in mijn optiek pas overtuigend is als het voelt als een gesprek (tussen jou en het publiek), niet als een performance.
- Wees jezelf! Probeer niet iemand anders te ‘acteren’. Kies woorden en een stijl die bij jou passen.
- Vertel een verhaal: begin met een kort, persoonlijk verhaal dat aansluit bij je boodschap en empathie opwekt.
- Luister actief: reageer op reacties uit het publiek, signaleer onduidelijkheden en pas waar nodig je tempo of uitleg aan.
7. Zelfvertrouwen en ‘presence’
Door vaak op het podium te staan leer je je zenuwen om te zetten in energie en uitstraling.
- Warm‑up ritueel: creëer een korte routine voor je start, bijvoorbeeld vijf diepe ademhalingen, een korte vocalisatie en een power‑pose in de spiegel.
- Visuele focus: fixeer net achter de hoofden van je toehoorders als volledig oogcontact te spannend voelt.
- Herinner je successen: noteer na elke presentatie wat goed ging en herlees dit voor de volgende keer om je zelfvertrouwen te voeden.
Theater leert ons echt prachtig om met hart en ziel te vertellen. Ook jij kunt een verteller zijn die zijn publiek meeneemt naar een wereld van inzichten, inspiratie en emotie.
Door ademhaling te beheersen, bewust te bewegen, je verhaal dramatisch op te bouwen en flexibel om te gaan met het onverwachte, maak je van iedere presentatie een eigen ‘voorstelling’. De lichten gaan aan, de zaal richt zich op jou en de magie van jouw verhaal kan beginnen. Veel succes met jouw volgende ‘voorstelling’!
Over de auteur
