Smartphonevrij opgroeien: het goede voorbeeld begint écht bij jezelf

Recentelijk zag ik op LinkedIn een post voorbijkomen van Alexander Klöpping over het initiatief Smartphonevrij Opgroeien. Een community van duizenden ouders die samenwerken om de cultuur rondom kinderen en smartphones te veranderen. En eigenlijk moeten we dit niet alleen op kinderen betrekken, want als ouders moeten we óók het goede voorbeeld geven.
Ouders, geef alsjeblieft het goede voorbeeld aan jouw kind
Als moeder van twee jonge kinderen hoor ik regelmatig om mij heen dat ouders zich zorgen maken over de digitale toekomst van hun kinderen. Terecht, maar ik wil hier óók een kanttekening bijzetten. Als ouder geven we bij lange na niet altijd zelf het goede voorbeeld. Als ik een drankje op het terras doe, dan zie ik toch wel erg vaak mensen om mij heen die non-stop hun mobiele telefoon in de hand hebben. Óók als de kinderen ernaast zitten. En juist het goede voorbeeld doet volgen.
Je moet trouwens niet denken dat ik een hekel heb aan de digitale wereld. Integendeel zelfs, want ik werk voor een softwarebedrijf. Alleen probeer ik een keihard onderscheid te maken op mijn telefoon: wat is nuttig? En wat draagt niks bij aan mijn ontwikkeling? Voor mij is dat soms ook nog weleens een gevecht, maar door je ervan bewust te zijn gaat het wel iedere dag beter.
De eerste stap om je telefoongebruik drastisch terug te dringen, is om een week lang bij te houden wat dagelijks je schermtijd is. Heel eerlijk: toen ik begon met monitoren wat mijn schermtijd was, schrok ik. En vooral van welke apps en websites mij tijd kostten. Kostbare tijd, want die kan ik natuurlijk veel nuttiger inzetten.
Tools en tips die je schermtijd beperken
Gelukkig zijn er tegenwoordig genoeg tools om de schermtijd te beperken. Sinds begin dit jaar ben ik daar actief mee bezig. Zo heb ik een timer staan op het gebruik van Instagram (maximaal 15 minuten per dag).
Ik kreeg inzage in mijn schermtijd via de instellingen van je telefoon. Daar kun je precies zien hoeveel tijd je aan welke app besteedt.
Ook kies ik er bewust voor om, als ik uit werk ben, mijn mobiel tot half 8 weg te leggen. Ik wil dan even quality time met mijn kinderen hebben en wil niet gestoord worden door berichtjes die ik ontvang.
Met mijn vriendinnengroep hebben we onderling ook min of meer afgesproken dat we nauwelijks ons mobiel erbij pakken als we bij elkaar zijn. Hierdoor gaat de kwaliteit van het bij elkaar zijn omhoog en word je niet afgeleid door je mobiel.
Grote tijdswinst op werk
De afgelopen jaren zijn er tientallen boeken en podcasts verschenen over het efficiënter inrichten van je werk. Steeds vaker kwam ik erachter dat mijn mobiel een storende factor is in de focus op mijn werk. Zo gebruik ik geen WhatsApp Web op mijn computer en staat mijn mobiel op stil. Het is nu eenmaal zo dat als je een WhatsApp-berichtje krijgt, je vervolgens een paar minuten afgeleid bent. In de vier dagen dat ik werk, probeer ik dan ook zo productief mogelijk te zijn. Dat houdt in: mijn mobiel pak ik alleen op vaste momenten erbij, zodat ik de focus kan houden op mijn werk.
Wat hier wel een disclaimer in kan zijn: als je niet ‘online’ bent, kan het zo zijn dat je tientallen appjes hebt gemist in groepsapps die te maken hebben met je werk. Als manager probeer ik dit dan ook te voorkomen en juist tijdens gezamenlijke momenten op kantoor een idee te pitchen. Zo voelt niemand zich gedwongen om continu hun WhatsApp in de gaten te houden.
Bij AFAS laten we collega’s – en ik werk vooral met 20- en 30-jarigen – drie van de vier dagen verplicht naar kantoor komen. Dat zorgt ook voor een stukje verbinding in de groep, want dat ga je digitaal nooit krijgen. Mijn advies aan werkgevers: faciliteer geen volledig remote werken, maar zorg dat teams elkaar ook fysiek ontmoeten. Dáár zit de échte verbinding. Want anders is het voor de nieuwe generatie écht alleen nog maar een online wereld.
Hoe begin je bij digitale bewustwording?
Mocht jouw schermtijd op dit moment een aantal uur per dag bedragen, dan wil ik je adviseren om goed in kaart te brengen waar je je tijd op je mobiel doorbrengt. Stel jezelf de volgende vragen:
1. Draagt de app/website bij aan mijn eigen geluk?
2. Als ik een avondje op de bank op het internet scroll, kan ik dan een dag later precies vertellen wat ik heb gelezen/gezien?
3. Zou ik de tijd op mijn mobiel ook nuttiger kunnen inzetten? En zo ja: waar kom ik op dit moment tijd voor tekort?
Mocht je daarna stappen ondernemen, omdat je denkt: “Verrek, dit kan veel efficiënter”, dan wil ik je uitdagen om in kleine stapjes te beginnen. Als voorbeeld: nam je tijdens de lunchwandeling altijd je mobiel mee, laat hem dan een keer thuis. En breid zo je onafhankelijkheid van je mobiel steeds verder uit. Ik beloof je dat je meer tijd overhoudt voor nog leukere dingen in het leven. Aan écht quality time. Met je familie of vrienden bijvoorbeeld.
Het goede voorbeeld begint écht bij jezelf
Nee, je moet niet wijzen naar anderen of je hardop uitspreken over de toekomst van je kind op het gebied van de digitale wereld. Het goede voorbeeld begint écht bij jezelf. Alleen dan leren we de nieuwe generatie opgroeien met een leven met minder smartphones in de hand. Begrijp mij niet verkeerd: ik wil smartphones niet uit de wereld verbannen, maar een stukje bewustwording doet wonderen. Als ik dat weer een aantal intensieve smartphonegebruikers kan meegeven, dan wordt de wereld er een stuk mooier van. Daar ben ik inmiddels wel van overtuigd.