Filter
Employee Experience 3D-printen: de digitalisering van fysieke producten
Tussen de trendy dameskleding en parfums dook in 2011 een opvallend product op tijdens de Dol Dwaze Dagen van de Bijenkorf. Tijdens deze hysterische uitverkoopdriedaagse werd voor het eerst een 3D-printer voor consumenten aangeboden bij een grote retailer. Een doorbraak, met mogelijk verstrekkende gevolgen voor de industrie. Zoals eerder de media- en contentsector opgeschud werd door digitalisering, zal ook het ecosysteem van de maakindustrie drastisch kunnen veranderen. In dit artikel schetsen we een aantal toekomstscenario’s, die deze ontwikkelingen ons zouden kunnen brengen.
Van business- naar consumentenproduct
In het professionele domein worden 3D-printers al langer gebruikt voor het maken van producten en onderdelen met toepassingen in diverse domeinen. In de medische sector kunnen bijvoorbeeld kunstgewrichten gemakkelijker en met grote precisie worden gemaakt met 3D-printers en behoort het printen van bloedvaten en menselijk weefsel on demand ook al tot de mogelijkheden. Hoewel deze ontwikkelingen op zich al fascinerend zijn, richten we ons in dit artikel vooral op de beschikbaarheid en het (potentiële) gebruik van 3D-printers door consumenten, omdat daar op daarin de komende tijd de grootste game changers te verwachten zijn (zie ook een eerder Frankwatchingartikel over 3D-printen).
Organen on demand
De ontwikkeling naar betaalbare plug & play printers
De printer bij de Bijenkorf, van het Nederlandse bedrijf Freedom of Creation, werd in de markt gezet voor het maken van sieraden en kostte € 1247,-. Hoewel deze prijs nog te hoog is om hordes mensen uren in de rij te laten staan om een exemplaar te bemachtigen, wijst de prijstelling er wel op dat deze technologie voor een breder (consumenten)publiek beschikbaar wordt. Terwijl de printer van Freedom of Creation werd geleverd in onderdelen en door de koper zelf in elkaar gezet moet worden, wordt door Origo gewerkt aan een concept voor een plug & play 3D-printer. Het product wordt gericht op kinderen en zal volgens de bedenkers zo’n €615 gaan kosten (in marketingtermen: de prijs van drie keer een XBOX360).
De opkomst van deze generatie 3D-printers is dat de volgende stap in een bredere adoptie van de technologie, door groter gebruiksgemak, styling en een lagere prijs. Daarnaast komen er steeds meer intermediairs en diensten beschikbaar die 3D-printen dichter bij de consumenten brengen, zonder dat daarvoor een eigen printer nodig is. Zo kun je bij Shapeways een ingestuurd ontwerp laten printen en per post opsturen en biedt Sculpteo de mogelijkheid om een ontwerp via een iPhone app te maken en uploaden, waarna het product bij je bezorgd wordt.
Impact: de digitalisering van producten
De media- en contentsector worstelt al jaren met de gevolgen van de digitalisering. Traditionele verdienmodellen werken niet meer, nieuwe spelers zoals Apple en Spotify veroveren de markt en piraterij en copyrightproblemen zorgen voor heel wat hoofdbrekens. De opkomst van 3D-printers zou deze dynamiek over kunnen dragen naar de productindustrie en retail. Sectoren waarin processen en bedrijfsmodellen nog gericht zijn op de productie en handel van fysieke producten (bijvoorbeeld servies) gaan over naar een situatie waarin (toegang tot) productiefaciliteiten minder relevant wordt. Een gevolg van digitalisering van sectoren is dan ook de verschuiving van het verkopen van fysieke producten naar de handel in ontwerpen. Je koopt niet langer een kopje van de HEMA, maar een ontwerp van een HEMA-kopje dat je zelf uit kunt (laten) printen.
Designer op de zolderkamer
Een eerste gevolg van deze ontwikkeling is dat fysieke productie en productontwerp meer dan ooit twee gescheiden activiteiten kunnen worden, die door verschillende partijen worden ingevuld. Consumenten kunnen thuis een servies produceren als ze beschikking hebben over een 3D-printer. De laggards die nog niet over een 3D-printer beschikken, kunnen terecht bij bedrijven als Shapeways en Sculpteo, die gelijk de traditionele fotoservicebalies in 3D-printbalies zullen voorzien, waar online bestelde producten on demand geprint kunnen worden. Ten tweede wordt het gemakkelijker om actief te worden als leverancier van ontwerpen. Elke consument kan in principe vanuit een zolderkamertje ontwerpen voor producten gaan aanbieden. Grote bedrijven kunnen daardoor potentieel serieuze concurrentie verwachten van vroegwijze vijftienjarigen, die vrijwel zonder resources aan de slag kunnen.
Mondiaal effect
Het verschuiven van daadwerkelijke productie naar de huiskamer kan ook gevolgen hebben voor mondiale economische activiteiten. De aard van de huidige 3D-printers voor consumenten laat zien dat deze in eerste instantie geschikt zijn voor eenvoudige (goedkope) producten, zoals simpel speelgoed en sieraden die vanwege arbeidskosten nu vooral in lage lonen landen worden geproduceerd. Als productie tegen lage (arbeids)kosten voor dergelijke producten niet langer de bepalende factor is, kan er verschuiving plaatsvinden van economische productieactiviteit naar ‘rijke’ landen, waar naar verwachting 3D-printers eerder en breder beschikbaar zullen zijn. Waarom zou je nog in China produceren als je hiervoor terecht kan bij je buurman of de 3D-printbalie in het winkelcentrum?
3D geprinte fiets
Productpiraterij
De digitalisering van producten veroorzaakt een toenemend belang van een ontwerp ten opzichte van het daadwerkelijke fysieke product. Dit zal ook gevolgen hebben voor de uitdagingen waar sectoren en bedrijven mee te maken gaan krijgen. Er zullen parallellen zichtbaar worden met sectoren die al eerder te maken hebben gehad met digitalisering van hun producten, zoals muziek, films en boeken. Een ontwerp in digitale vorm is gemakkelijk te kopiëren. Het beschermen van ontwerpen en het voorkomen van illegaal kopiëren zal voor een breed scala aan bedrijven belangrijk worden. Daarnaast kan het gemakkelijker worden om voor bestaande producten via een nieuw ontwerp te kopiëren, waardoor je bijvoorbeeld je eigen lego kunt printen op basis van een eigen ontwerp zonder dat de rechthebbende daar een betaling voor ontvangt. De Pirate Bay heeft in januari 2012 aangekondigd dat de site “Physibles” gaat aanbieden, ontwerpen die gebruikt kunnen worden om met een 3D-printer objecten te printen.
Print je eigen legoblokjes
Een nieuwe dynamiek
De opkomst van 3D-printers zal zorgen voor nieuwe dynamiek, nieuwe economische activiteiten en innovatie in diensten en producten. Bedrijven staan voor de uitdaging om te leren van sectoren en bedrijven die al te maken hebben gehad met digitalisering. Gaan bestaande spelers innovatie en de nieuwe dynamiek omarmen of zullen ze vooral hun juridische afdeling uitbreiden?
Over de auteurs
