Wie heeft er nog tijd om stil te staan?

Column – Nergens zie je zo goed de invloed van de veranderende tijd dan op de groenteafdeling van de supermarkt. Aan de ene kant heb je de koelvitrines met daarin de gesneden groenten, de magnetronmaaltijden en de salades. Aan de andere kant de groenten en fruit waar je zelf nog een mes bij moet pakken. Rond 1995 zijn we begonnen met panklare groenten. Van de soepgroenten naar de slamelanges en de bami/nasipakketten. En nu in 2018 kun je bijna alles voorgesneden én gewassen kopen.

Wat is het toch die niet te stuiten trend naar tijd in de keuken? Om goed te koken heb je tijd nodig. Suddervlees heet niet voor niets zo en moet al gauw vier uur in de pan. Of je moet het doen in een snelkookpan, want dan is de kooktijd drie kwartier.

Slow cooking was zo’n term waar we onze dromen aan verloren, heerlijk in de keuken staan, eindeloos roeren in pannen, bladeren door receptenboeken. De hele dag in de keuken. Helaas was deze aanrechtromantiek niet bestand tegen de tijdsterreur van de 21^ste eeuw. Een voorbeeld is al dat recepten waar de kooktijd bijstaat, beter scoren in blogs. Overigens lijkt het erop dat we helemaal niet meer zelf de tijd in kunnen schatten. Heb ik tijd voor aardappels, vlees en groenten of tijd voor een preischotel? Voor mij staat alleen al het woord schotel synoniem voor veel tijd en mijd ik het op doordeweekse dagen.

Leestijd bij online artikelen

Maar het is niet alleen in de keuken belangrijk geworden om te weten hoeveel tijd een recept kost. Tegenwoordig staat de tijd ook onder digitale krantenartikelen. De leestijd bedraagt 3.23. Als je daar lang over nadenkt, zijn die drie minuten al voorbij. Ik stel me zo voor hoe dat in een mensenhoofd gaat. 3.23 minuut, even vlug kijken op mijn horloge, een korte afweging, kan ik dan de trein nog halen? Voor wie is het belangrijk om te weten hoelang een artikel aan leestijd duurt? Je zou zeggen dat je zelf wel even kunt inschatten of deze tekst voor nu of later is. Maar nee, hier geldt ook: fijn om het te weten en het wordt ook beter gelezen.

Zo zijn ze bij Blendle eerst de tijd erbij gaan zetten. En nu zijn er ook artikelen die worden voorgelezen. Dan kun je nog iets anders doen. Zo staat de man in hun reclamefilmpje te koken. Zo kan hij én koken én lezen in dezelfde tijd.

Wat schraal is je wereld, als je zelf niet meer in staat bent om je dromen en wensen op papier te krijgen. Als je niet meer de tijd neemt om eens even rustig te mijmeren.

Multitasking

De wereld staat bol van twee dingen tegelijkertijd doen: appen tijdens het fietsen, kantoorhouden tijdens het autorijden, tv kijken tijdens het reizen… Multitasking kan alleen als een van de twee volledig geautomatiseerd is, bijvoorbeeld bellen tijdens het autorijden. En hoe graag we het ook zouden willen, meestal kan het niet en het kost vaak meer tijd. Vrouwen claimen dat ze het wel kunnen in tegenstelling tot mannen, maar ook dat is niet waar. Uit een recent onderzoek uit Amerika bleek dat als mensen sommen moesten maken – terwijl ze ook vormen moesten herkennen – zowel vrouwen als mannen laag scoorden.

En waarom zou je het willen? Waarom zou je twee dingen tegelijkertijd willen doen? Hoe vul je de nieuw verkregen vrije tijd in? Niet door zelf te dromen, over wat je zelf nog allemaal zou willen doen.

Bucketlist

Een aantal jaren geleden zag ik op het station in Utrecht een boek getiteld: Het bucketlistboek. 500 dingen die je gedaan moet hebben. Je kunt ze gewoon afvinken. Wat schraal is je wereld, als je zelf niet meer in staat bent om je dromen en wensen op papier te krijgen. Als je niet meer de tijd neemt om eens even rustig te mijmeren. En hoezo 500 dingen? Een mooie reis maken, iets avontuurlijks doen, een ander huis, een roadtrip of zoiets, maar 500 dingen? Vervolgens kwam er een deel 2. Ik gun de schrijfster het commercieel succes, maar wat schetst mijn verbazing deze week: je hebt nu ook al het bucketlist-boek voor ouders, het bucketlist-boek voor op reis, het bucketlist-boek voor vrienden, het bucketlist-boek voor koppels, het bucketlist-boek voor grootouders.

Timemanagement

Deze boeken zijn een teken aan de wand. Net zoals het aantal minuten onder een artikel en de kooktijd bij een recept. Het heeft alles met timemanagement te maken. Het regelen van onze begrensde tijd. Geen tijd willen besteden aan het denken, maar meteen doorschieten naar het doen.

Het heeft alles met timemanagement te maken. Het regelen van onze begrensde tijd. Geen tijd willen besteden aan het denken, maar meteen doorschieten naar het doen.

Voor denken heb je rust nodig, en rust kost tijd. Hoogleraar Alan Lightman heeft zojuist een boek geschreven (In praise of wasting time, aff.) over het nut van tijd verspillen, lummelen. Zo’n halfuurtje per dag, waar je zonder je mobiel of andere geestelijke beïnvloeders een eindje loopt, fietst, op een bankje zit, voor je uitkijkt en je gedachten de vrije loop laat. Niet op zoek naar iets, niet aan iets moeten denken, maar gewoon maar een beetje niks. Een half uurtje per dag… maar wie heeft daar nog tijd voor?