Computervredebreuk

Zelf kende ik het woord nog niet, computervredebreuk. Onder computervredebreuk wordt verstaan het ‘opzettelijk en wederrechtelijk binnendringen in een computersysteem of netwerk’. De dader is fout op het moment dat hij kan weten dat hij op verboden terrein is. Vroeger heette dit ‘hacken’.

Huisvredebreuk kennen we wel. Het verschil met computervredebreuk is dat de persoon die de overtreding begaat zich ook daadwerkelijk bevindt in het huis dat hij overvalt. Ik kan vanuit mijn zolderkamer computervredebreuk plegen in systemen over de hele wereld. Onder welk recht val ik eigenlijk als ik inbreek in het intranet van het Witte Huis?

Afgelopen week kwam een voorbeeld van computervredebreuk in het nieuws. Twee medewerkers van de GPD, het persbureau van de regionale dagbladen, werden een jaar na elkaar de persoonlijke woordvoerders van minister Donner en staatssecretaris Aboutaleb. En wat blijkt? Ze hebben nog lang gebruikgemaakt van het interne netwerk van de GPD, waaraan de redacties nog vóór publicatie hun berichten toevertrouwen .

Het komt meer voor dat mensen van werkgever veranderen en zelfs bij de voormalige vijand gaan werken. Principes mogen een mooi salaris immers nooit te lang in de weg staan. De Koeman-doctrine. En één ding weet je dan zeker: als ze een beetje slappe knieën hebben, zullen ze ook proberen om nog zo lang mogelijk gebruik te maken van de extraatjes van hun oude werkgever. Dat kan een benzinepasje zijn (op de laatste dag nog even voltanken). Of jezelf toegang blijven geven tot je oude netwerk met die rijkdom aan informatie. Dat kan dikwijls met je eigen toegangscode, het kan ook met die van je voormalige collega; het mag allebei niet en het gebeurt allebei wel. Een systeem mag dan nog zo strak beveiligd zijn, het is niet opgewassen tegen de slordigheid van de mens.

Computervredebreuk is van alledag, en de allersimpelsten lopen tegen de lamp. In het geval van de GPD was het de ambtenaar die op 18 oktober belde naar de GPD en liet blijken te weten wat er in een nog niet gepubliceerd artikel stond.

Ferdi E., de ontvoerder en moordenaar van Gerrit-Jan Heijn (mensvredebreuk) liep tegen de lamp toen hij in een supermarkt betaalde met een geregistreerd biljet van 250 gulden. Domkop.

Het consumentenprogramma Tros Radar houdt zich de laatste weken bezig met de gedupeerden van de ‘op-maat-polis’ van de Rabobank. Er bestaat wat onenigheid over het begrip ‘beleggingsrisico’; Radar-slachtoffers dachten dat je over je spaargelden geen beleggingsrisico loopt, daar denkt de Rabo anders over. Al weken probeerde de Tros de bank aan het woord te laten, maar tevergeefs.

En toen liet Radar een krantenkop zien: ‘Niet bij Radar, maar zeker geen angsthaas’. De kop was afkomstig van het interne netwerk van de Rabo. Computervredebreuk, denk ik dan. Is een medewerker van Radar ook medewerker bij de Rabo? Het lijkt onwaarschijnlijk. Toegespeeld gekregen door een Rabo-verrader? Zou kunnen. Maar is dat dan ook niet wederrechtelijk verkregen? Overigens maakten twee directeuren maandag in Radar pijnlijk duidelijk waarom de Rabo zo lang gewacht had met een reactie. Soms kun je toch maar beter een angsthaas zijn.

Dagelijks word ik geconfronteerd met gevallen van computervredebreuk. Dat heet dan spam. Allemaal inbrekers, opzettelijk en wederrechtelijk. Zijn het daarmee allen misdadigers? Ze worden het pas als ze een naar virus bij me installeren, of bestanden mollen. De vredebreuk is niet de ernstige overtreding, het gaat erom wat je doet met je ongewenste toegang. Informatie verkopen? Klikken aan je minister? Een vinger afsnijden?

Huisvredebreuk: inbrekers.

Mensvredebreuk: gijzelaars.

Bootvredebreuk: piraten.

Diervredebreuk: Utrechtse studenten in de groentijd.

Computervredebreuk: ambtenaren.

Het is een mooi rijtje.

Deze column is eveneens gepubliceerd in Het Financieele Dagblad.