Wisdom of crowds: even googelen welke partij de verkiezingen gaat winnen

Wie wordt de nieuwe premier van Nederland? Welke politieke partij wordt de grootste en mag een coalitie gaan vormen? Zal Turkije voor 2020 toetreden tot de Europese Unie? Dit zijn vragen die ons vandaag veel bezighouden. Door nieuwe ontwikkelingen en gebruik van de blockchain-technologie kunnen we binnenkort een antwoord googelen op deze toekomstvragen. Beter dan de opiniepeilingen van Maurice de Hond.

De wisdom of crowds: samen weten we meer

Als we iets willen weten over het verleden en heden, kunnen we via Google en social media volop informatie vinden. Daarbij maken we gebruik van onze collectieve intelligentie. De informatie en kennis die we hebben over de wereld om ons heen vormt de basis van onze handelingen en meningen, van wat we op internet met elkaar delen of ‘liken’. Een slimme optelsom van deze geïnformeerde meningen en kennis is nauwkeuriger dan de beste inschattingen van experts. Dit is de wisdom of crowds: samen weten we meer.

Hoe werkt dit principe?

Om deze kennis te destilleren, kijkt Google naar kruisverwijzingen die internetpagina’s naar elkaar maken en andere ordening en structuur die in de content is aangebracht. Verder weegt Google de reputatie van websites en bronnen mee in de rangorde van de zoekresultaten.

Daarbij moet Google corrigeren voor reclamemakers die proberen websites hoger te laten scoren. Minstens zo’n grote uitdaging vormt het kudde- en kopieergedrag op het web: onjuiste informatie en leugens verspreiden zich razendsnel. Met de huidige groei van social media wordt het steeds lastiger om de juiste informatie te filteren. We praten elkaar steeds meer na waardoor diversiteit en onafhankelijkheid, essentiële voorwaarden voor de wisdom of crowds, verloren gaan.

Beter dan Maurice de Hond

In de praktijk blijkt dat de voorspellende waarde van schattingen en meningen verbeterd kan worden door gebruik te maken van zogeheten ‘prediction markets’. Deelnemers worden hierbij gestimuleerd om een correcte voorspelling te doen, omdat ze dan een financiële beloning ontvangen.

In dit geval worden er vragen voorgelegd over een toekomstige gebeurtenis waarbij gekozen moet worden uit enkele antwoorden of uitkomsten. Bijvoorbeeld: wie wordt de nieuwe president van Amerika: Trump of Clinton? Deze antwoorden worden als aandelen op een beurs verhandeld. De antwoorden op de gestelde vragen worden gegeven door de koers van de aandelen. Hoe hoger de koers van het aandeel Trump of Clinton, hoe waarschijnlijker het is dat die kandidaat de winnaar van de Amerikaanse presidentsverkiezingen wordt.

Collectieve intelligentie

De gedachte achter prediction markets is dat alle informatie en kennis die aanwezig is onder de deelnemers verdisconteerd is in de koers van het aandeel. Iedere ‘handelaar’ streeft naar maximale winst. Zodra hij nieuwe informatie heeft op basis waarvan hij de kansen van Trump hoger inschat, zal hij proberen aandelen bij te kopen en zal de prijs stijgen. De koers is daarmee een slimme optelsom van alle op de beurs aanwezige informatie en kennis, een vorm van collectieve intelligentie dus. Op deze manier is het mogelijk om behoorlijk betrouwbare antwoorden te krijgen op vragen over toekomstige gebeurtenissen.

Prediction markets zijn vooral in Amerika populair en worden daar veelvuldig gebruikt in verkiezingstijd. In Nederland zijn voor 2012 diverse politieke aandelenbeurzen geweest van onder andere de Volkskrant, echter met een korte looptijd. Bij deze verkiezingen is alleen het Nederlandse bedrijfje Prendid nog actief met prediction markets.

Betere voorspellingen dankzij de blockchain

Toch bleek in 2016 bij de laatste Amerikaanse presidentsverkiezingen en de Brexit dat prediction markets, die het tot nu toe beter deden van opiniepeilingen, er flink naast kunnen zitten. De verklaring hiervoor lijkt te liggen in de homogeniteit van de groep handelaren: het is telkens hetzelfde type mensen dat deelneemt. Daardoor kunnen deze markten last krijgen van tunnelvisie en groupthink: alle deelnemers beschikken over ongeveer dezelfde informatie en hebben de neiging het met elkaar eens te zijn. Daarbij ondervinden deze aandelenbeurzen last van strategisch gedrag van deelnemers die willen profiteren van koersschommelingen.

De laatste jaren worden er diverse pogingen gedaan om de werking van prediction markets te verbeteren door het veel gemakkelijker te maken om mee te doen en door slimmere manieren van belonen die niet aanzetten tot strategisch gedrag. Microsoft en Google tonen toenemende belangstelling voor prediction markets en diverse bedrijven gebruiken het om hun bedrijfsstrategie op te baseren.

Bedrijfjes als Augur, Gnosis en HiveMind maken daarvoor gebruik van blockchain-platformen zoals Ethereum en BitCoin. Met blockchain-technologie kan informatie decentraal opgeslagen worden in vele kleine versleutelde blokjes. Er is geen centrale marktplaats meer nodig en deelnemers kunnen individueel worden beloond. Zo wordt het mogelijk om individuen onafhankelijke voorspellingen te laten doen over de uitkomst van gebeurtenissen, op basis van hun eigen specifieke en lokale kennis.

Een zoekmachine voor de toekomst

Door de decentralisatie van de aandelenmarkt kan in principe iedereen, waar dan ook ter wereld, expert of leek, hoogopgeleid of laagopgeleid, meedoen. Op deze manier kan meer kennis en meer diversiteit worden aangeboord. Ook kan hierdoor de ‘handel’ op de markt levendiger worden, zodat er een betere prijsvorming plaatsvindt en dus een betere collectieve inschatting van de uitkomst – de toekomst. Het is zelfs denkbaar dat ook intelligente apparaten en machines – robots – in de toekomst inbreng leveren aan zo’n kennissysteem.

Met deze verbeteringen wordt het mogelijk om een kennissysteem te bouwen dat gebruikmaakt van alle bij mensen en machines aanwezige collectieve intelligentie. Aan zo’n systeem zou je vragen kunnen stellen over de toekomst in plaats van het verleden. Oftewel, even googelen wie de verkiezingen gaat winnen…