Politici en social media: weet wat je doet!

Deze maand precies 50 jaar geleden werd John F. Kennedy tot president gekozen van de Verenigde Staten. Zijn overwinning was mede te danken aan een destijds nieuwe manier van campagne bedrijven: het houden van een debat met je opponent op de nationale televisie.

Communiceren anno 2010

Vele miljoenen schakelden in de nazomer van 1960 in op de vier verbale gevechten van de charismatische Kennedy en de vermoeid ogende, transpirerende Richard Nixon. De zwevende kiezers zagen wie er echt klaar leek voor het Witte Huis. En Kennedy trok op 8 november inderdaad aan het langste eind.

Niet langer hoefde het electoraat bijeen te komen op het marktplein, om de presidentskandidaat aan te horen. Niet langer bleef het bij een krakerig stemgeluid op de radio: nee, Kennedy en Nixon kwamen regelrecht de huiskamer binnen.

Hoe anders is het anno 2010. Politici en bestuursleden zijn nog nooit zo makkelijk te volgen en te benaderen geweest. Femke Halsema heeft meer dan 110.000 volgers op Twitter en heeft haar imago een flinke boost gegeven door een inkijkje te geven in haar drukke leven als politica en moeder. Maxime Verhagen heeft er ruim 57.000 en was er als ware pionier vroeg bij met zijn tweets. Ook Alexander Pechtold is populair, met ruim 70.000 volgers. De berichten van Geert Wilders (met 67.000 volgers) halen vrijwel allemaal de nieuwskolommen en het journaal. Maar ook op lokaal niveau is men volop aan het zenden op nieuwe platforms. Wethouders verdedigen hun beleid op sociale media, oppositieleden reageren daar weer op met verontwaardigde berichtjes. Gemeentes informeren hun burgers, politieke partijen peilen de geluiden en winnen zieltjes. En al dat zenden gaat lang niet altijd even vlekkeloos.

Er gaat ook wel eens iets mis…

CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt moest deze week tijdens de wekelijkse fractievergadering naar Gerda Verburg luisteren, maar dacht zijn vrouw een liefdes-sms’je te sturen. Het sms’je plaatste hij echter per ongeluk op Twitter. Hij begreep zijn iPhone nog niet zo goed.

Tot vervelende consequenties zal de onhandige tweet van Omtzigt niet leiden, maar andere berichten kregen in het verleden wel degelijk staartjes in de media. Vrij bekend zijn onderstaande voorbeelden:

Weet waar je mee bezig bent

Sommige publieke personen hebben van tevoren dus goed nagedacht, hebben zich goed laten informeren; deze mensen weten precies wat ze aan het doen zijn. Anderen zijn begonnen en weten eigenlijk niet helemaal wat de consequenties kunnen zijn van een boodschap op het web. Er zijn al voorbeelden bekend van publieke personen die moesten opstappen na ongewenst online berichtenverkeer, of gemeentes die op populaire websites worden uitgelachen om hun onbeholpen informatievoorziening op Twitter. Niet bepaald bevorderend voor het imago!

Eigenlijk geldt ook hier de stelregel: beter niets doen, als volop in de trend springen zonder echt te weten waar het toe kan leiden. Meer en meer wordt het bedrijven van politiek een publieke functie. Daar kun je enorm veel baat bij hebben, of het kan afbreuk doen aan je imago. Goed nadenken, goed weten wat er online allemaal gebeurd, is essentieel. En met zowel die kennis van de nieuwe media als met het besef van de consequenties van knullige acties, is het over het algemeen nog bedroevend gesteld.

Kennedy nog steeds populair

In plaats van luisteren naar collega Gerda Verburg, zou een man als Pieter Omtzigt dus beter het verhaal van een deskundige op het gebied van Social Media kunnen aanhoren. Hoeveel beter doet President John F. Kennedy het tegenwoordig! Via @Kennedy1960 hield hij de afgelopen maanden zijn 4914 volgers op de hoogte van zijn campagne, met in totaal 1042 tweets. Belangrijke quotes uit speeches, talloze documenten in pdf-formaat, visies op het nieuwe tijdperk dat Amerika te wachten stond; de roerige jaren ’60.

Een geweldig project van de JFK-Library in Boston: ik ben benieuwd of de Balkenende-adepten in 2052 ook tot dergelijke inspanningen zullen komen. Eens kijken of men tegen die tijd verstandiger met de nieuwe communicatiemiddelen om kan gaan.