Site gespot: wiki.den.nl

Meepraten over standaarden voor het digitale erfgoed.

Wat doet wiki.den.nl
“Digitaal Erfgoed Nederland (DEN) zet een wiki in om iedereen met ideeën over standaarden voor het digitaal erfgoed mee te laten discussiëren. Het doel is om samen met de mensen die in het erfgoedveld actief zijn te bepalen welke standaarden minimaal nodig zijn bij het digitaliseren van cultureel erfgoed. Deze minimale set van standaarden heet DE BASIS, wat staat voor ‘Digitaal Erfgoed: Bouwen aan Succesvolle ICT Strategie’.
Toepassing van de standaarden uit DE BASIS garandeert efficiënte en toekomstgerichte digitalisering en legt een fundament voor succesvolle ICT- (samenwerkings-) projecten.

Het bepalen van DE BASIS gaat in fases. Zo zijn in 2007 al zeven standaarden bepaald die ervoor zorgen dat erfgoedcollecties goed vindbaar zijn op het internet: DE BASIS voor vindbaarheid. Er is ook een drukwerkje uitgegeven waarmee erfgoedinstellingen zelf kunnen testen hoe vindbaar hun digitale collectie online is. Zij worden na het invullen van de zelftest doorverwezen naar een pagina op de wiki: bijvoorbeeld https://wiki.den.nl/Zelftest3 (wanneer ze alle standaarden gebruiken).

Nu ligt er van 1 juli en tot 1 september 2008 een voorstel voor de uitbreiding van DE BASIS met twee aanvullende thema’s: vervaardiging en digitale duurzaamheid. Deze voorstellen zijn samen met experts op het gebied van de digitalisering van teksten, beeldmateriaal, geo-informatie, audiovisueel materiaal en digitale duurzaamheid tot stand gekomen. De wiki over DE BASIS staat in juli en augustus open voor reacties.”

Waarom wiki.den.nl?
“DEN wil de standaarden via zelfregulering vaststellen. Daarom zochten we naar een manier om discussie mogelijk te maken over dit voor de erfgoedsector hoogdrempelige onderwerp ICT-standaarden. De keuze voor een wiki kwam voort uit de behoefte aan een samenwerkingsplatform dat voor iedereen open staat voor interactie en waarin ook het gedachtenproces transparant en volgbaar is.

Dit is niet de eerste manier waarop DEN het erfgoedveld laat meediscussiëren. DEN heeft in het ICT-register voor het cultureel erfgoed al veel langer een discussieveld. In de praktijk wordt deze reactiemogelijkheid binnen het register echter nooit gebruikt.

De beste discussies vinden naar ons idee nog altijd plaats in werkelijke gesprekken. Dat is ook de reden waarom de voorstellen voor DE BASIS in live discussies met experts tot stand komen. Vervolgens reageren op een voorstel via een wiki is effectiever dan een online discussie voeren vanaf het begin. Er ligt al een werkbare versie om op door te gaan.”

Hoe werkt wiki.den.nl?
“DEN hoopt natuurlijk op een actieve inbreng uit het erfgoedveld. Om reacties te geven is het niet nodig om in te loggen, al is het wel prettig als andere gebruikers toch kunnen zien wie er achter een bepaald IP-adres schuilgaat. Werkelijke transparantie in zichtbaarheid slaagt pas als iedereen zich wel aanmeldt.

Teksten kunnen direct worden bewerkt net als in de grote Wikipedia. De optie Overleg (“Discussion”) is bedoeld om discussie te voeren, commentaar of opmerkingen in te brengen, een nieuw onderwerp dat betrekking heeft op DE BASIS aan te snijden of vragen te stellen.

De wiki is voor ons een projectsite. Onderwerpen waarover de discussie al is gevoerd en voorstellen die uiteindelijk zijn vastgesteld worden op den duur gesloten voor verdere wijzigingen. Op de homepage van DEN is een verwijzing naar de formele, vastgestelde versie van DE BASIS te vinden. Op die plek is géén ruimte voor commentaar; want daarvoor is alleen de wiki bedoeld.”

Wat zijn de facts van wiki.den.nl?
“In de zomer van 2007 bij de inspraakronde voor de eerste standaarden in DE BASIS, die voor vindbaarheid, is de wiki voor het eerst opengesteld voor commentaar. Hoewel het aantal inhoudelijke reacties binnen de wiki beperkt bleef, is de site wel relatief veel geraadpleegd. In zes weken tijd werd de wiki 3.672 keer bezocht door iets meer dan duizend unieke bezoekers. Doordat een selecte, maar representatieve groep in elk geval kennis heeft genomen van de informatie over DE BASIS is de wiki als instrument voor zelfregulering geslaagd. Voor de huidige fase van DE BASIS wordt uitgegaan van een vergelijkbaar of hoger aantal bezoekers dan in 2007.

De openstelling van de wiki is in de nieuwsbrief van DEN, via persberichten naar vakbladen en weblogs en met gerichte mailings aan ICT-mensen in het erfgoedveld bekendgemaakt.

Hoewel het jammer is dat de professionals in het erfgoedveld niet gemakkelijk zijn te bewegen tot een online discussie over standaarden, is DEN ervan overtuigd dat de wiki op het moment het meest geschikte instrument voor interactie over DE BASIS is. Als er een geschikter instrument mocht blijken te zijn, overweegt DEN dáárvan gebruik te maken.”

Wie maakt wiki.den.nl?
“Van het team van DEN zijn verschillende medewerkers betrokken bij het beheer en de communicatie over DE BASIS via de wiki.”

Frankwatching in gesprek met Jeroen van der Vliet en Else Laura Rademaker van DEN.