Het kleinste kunstmuseum in Amsterdam heeft 170.000 Facebookfans. Hoe kan dat?

Ongemerkt en over het algemeen uit het zicht van de museumbezoeker hier te lande, heeft het afgelopen jaar een heel klein kunstmuseum een enorme schare fans op Facebook verzameld. Het gaat om het Greenbox Museum of Contemporary Art in Saoudi Arabia. Een unieke verzameling van moderne kunst uit Saoedie-Arabië. Daaronder bevinden zich opvallende stukken, die zeker in dit tijdperk van de Arabische Lente een mooi zicht geeft op het denken van de nu levende kunstenaars in Saoedie-Arabië.

Ruim 170.000 Facebookfans

Op dit moment heeft het Greenbox Museum 170.334 fans op Facebook. Een vergelijking; het Stedelijk Museum heeft 17.000 fans, het Rijksmuseum 1100 fans en het van Gogh Museum heeft 25.000 fans op Facebook. De oprichter en curator Aarnout Helb heeft inmiddels een grote schare fans wereldwijd weten te vergaren. Hij was zo vriendelijk om mij te vertellen hoe hij dat gedaan heeft.

 

Kun je kort beschrijven wat het Greenbox museum doet en wat haar doel is.

“Het museum onderzoekt en verzamelt op bescheiden schaal de beeldende kunst van het land dat zich koestert als de beheerder van de grote moskee in Mekka. Eigenlijk is er niet een echt doel. Het is meer mijn nieuwsgierigheid en een opwaardering van mijn multiculturele roots. Ik stoorde me aan de manier waarop hier mensen worden behandeld, die hun buitenlands erfgoed koesteren, terwijl voor anderen, die hun binnenlandse geschiedenis zijn vergeten, een Historisch Museum operette werd opgevoerd.

Je had vroeger in Leiden een professor Snouck Hurgronje die Mekka had bezocht en de regering ooit adviseerde dat je de angel uit de Europese relatie met moslims niet met soldaten en wapens haalt, maar met een goed gesprek in die stad waar zovele pelgrims jaarlijks samenkomen. Ik had over zijn adviezen wel eens gelezen en verder was het me opgevallen dat op 911 de vliegtuigen niet door Afghanen werden bestuurd, maar door betrekkelijk veel jonge kerels uit Saoedi-Arabië. Die moeten toch echt iets op hun lever hebben gehad en met het sturen van een bataljon spierballen naar Uruzgan, kom je daarover niet zoveel meer te weten. Volgens mij was dat bataljon verdwaald en het Nationaal Historisch Museum ook.”

Had je toen je het museum begon, direct het idee dat je iets met ‘online’ moest doen ?

“Mijn onderzoek begon online. Toen ik over de eerste kunstenaar, van wie ik werk ontdekte, een Wikipediapagina aanmaakte, werd die gevandaliseerd door iemand uit Arizona met een track record tegen het bewaren van alles wat Arabisch is. Daar had ik geen zin in, dus toen ben ik zelf begonnen op de website van het museum met het maken van een soort encyclopedietje van Saoedische kunstenaars. De technologie redactie van Arab News schreef daar al eens iets over.”

Op welke online kanalen ben je actief? Gebruik je naast Facebook ook een blog, Twitter, website? En waarom juist die kanalen?

“In het begin heb ik een tijdje geblogd. Dat trok niet veel lezers, maar gaf mensen aan de andere kant van de wereld wel inzicht in mijn gedachtengoed. Op die blog heb ik het intussen beroemd geworden werk Al-Siraat van Abdulnasser Gharem geplaatst, nadat het in Londen op advies van het British Museum en een Saoedische sponsor om klunzige redenen was gecensureerd en door mij was aangekocht. Dat leverde me enthousiaste telefoontjes op uit de grensstreek van Yemen en Saoedie-Arabië. Twitter mijd ik bewust. Dat is een goed medium, maar niet een logisch kanaal voor een kunstmuseum. Dat moet plaatjes kunnen laten zien. Voor dichters is Twitter natuurlijk enig en politici bouwen er ook een soort hofhouding mee op.”

Wanneer ben je met Facebook begonnen en hoe kwam je op dat idee?

“Ik ben vlak voor de zomer in 2010 met Facebook begonnen. In de aanloop van een symposium op de Akademie der Künste in Berlijn, waar ik met een Saoedische kunstenaar een tweegesprek moest voeren, was het me opgevallen dat alle Saoedische deelnemers zeer actief op Facebook waren. And when in Rome, do as the Romans.”

Waaraan schrijf je het enorme succes van het Greenbox Museum op Facebook toe?

“Het grote aantal passanten dat het museum leuk heeft gevonden op Facebook, verklaart zich door de positie van Saoedie-Arabië als het historische en rituële hart van de Islam, waar ze zelf geen museum voor hedendaagse kunst hebben. Het aardige is dat ik me van dat laatste in het begin helemaal niet bewust was, maar dat nu in Saoedische lectuur al te lezen valt dat het eerste museum voor hun kunst in Amsterdam staat. Ik hoorde vorig jaar van een Britse diplomaat dat de Saoedische minister voor cultuur en informatie er in een vergadering zelfs mee was geplaagd.”

Waar zitten de fans van de Greenbox museum fanpage en hoe bereik je ze?

“De ‘likes’ komen intussen nauwelijks uit Nederland, maar vooral uit landen die liggen tussen Tanger in Marokko en Port Darwin in Australië. Volgens Facebook insights komen de fans van het museum uit: India 27.637, Indonesië 26.991, Egypte 22.951, Pakistan 21.034, Algerije 13.305, Saoedie-Arabië 9,206, Marokko 6.056, Tunesië 5.908, Bangladesh 4.664, Palestina 4.277, Irak 3.268, Jordanië 2.275, Maleisië 2.118, Sri Lanka 1.615, Verenigde Staten 1.379, Turkije 1.105, Libanon 740, Thailand 527, Philippijnen 478, enz. Ik probeer zoveel mogelijk van de profielen te bekijken, maar dat lukt maar voor een deel. Alleen al in een buitenwijk van Cairo heeft Greenbox Museum meer fans dan het Stedelijk Museum wereldwijd. Jonge moslims daar vinden in het algemeen de Kaaba leuk en Harry Potter, lezen de Koran en vinden dat Spiderman iets aan de problemen met Israel moet doen. De cultuur van deze wereld gaat steeds meer lijken op een grote ketel met hutspot.”

Doe je iets speciaals om de fans te engagen ?

“De meeste fans komen binnen door een Facebookadvertentie met een foto van het museum en een tekst die kennelijk aardig wordt gevonden. In veel landen kom ik op nog aan bod voor een bodemprijs – groot is het budget van het museum niet – en het succes zit hem daarin dat het percentage van mensen dat na het klikken op de advertentie fan wordt in sommige landen erg hoog is. Moslims en Hindoes in India – je kan dat zien aan de achternamen – vinden het bijvoorbeeld heel erg leuk en verassend dat Saoediërs wat knutselen. Libiërs daarentegen hebben het een beetje gehad met de kleur groen.”

Wat is jouw belangrijkste advies voor mensen die een bedrijven pagina op Facebook willen starten ?

“Maak een product waar mensen over zingen willen, dat is mijn belangrijkste advies.”