Ons evolutionaire antwoord op de technologie

Column – Je kent ze wel. De rekenvoorbeelden die aangeven hoe snel iets gaat. Een paar voorbeelden. Het is in San Francisco, vorige week, in de aanloop naar de jaarlijkse Dreamforce Conference van Salesforce. Spreker is Mickey McManus, hij is een van Autodesk ontkoppelde denker en zijn vrijstelling van het dagelijkse ritme van kantoor, lunchpauze, vergaderingen-met-agendapunten-notulen-en-rondvraag en wie-dekt-de-lunchtafel werpt zichtbaar zijn vruchten af.

In een inspirerend verhaal vertelt hij over het aantal aangesloten devices, het Internet of Things, dat op ons afkomt. Er zijn nu één miljard internetgebruikers. En er zijn binnenkort een biljoen apparaten aangesloten op ditzelfde internet. The Trillion Network.

	Nederlands	Engels	Wetenschappelijke notatie
1.000.000	miljoen	million	1e6
1.000.000.000	miljard	billion	1e9
1.000.000.000.000	biljoen	trillion	1e12
1.000.000.000.000.000	biljard	quadrillion	1e15

Toelichting: het Engelse gebruik van de getallen is logischer dan het Nederlandse. Ik zal de Engelse naamgeving gebruiken.

Hoeveel is one trillion?

En dan stelt hij ons de vraag of we het ons wel realiseerden hoeveel het is, one trillion? En vervolgens laat hij ons in een grafiek zien wat er gebeurt als je teruggaat in seconden. Als je vanaf nu een miljoen seconden teruggaat in de tijd, komt dat neer op ongeveer 10 dagen, anderhalve week geleden. Als je one billion seconden (9 nullen) seconden teruggaat in de tijd, kom je ergens in de tachtiger jaren van de vorige eeuw terecht. En, dan komt het. Weet je wel hoe veeeeel one trillion seconden is? Welnu, het is meer dan 30 duizend jaar geleden.

Seconden	Minuten	Uren	Dagen	Jaren	Eeuwen
1,00E+06	1,67E+04	2,78E+02	11,57	0,03	0,00
1,00E+09	1,67E+07	2,78E+05	11.574,07	31,71	0,32
1,00E+12	1,67E+10	2,78E+08	11.574.074,07	31.709,79	317,10

Kun je nagaan hoeveel apparaten straks zijn aangesloten op het netwerk. Overal zitten ze. Aan de muur, in de thermostaat, in en op ons lichaam, in de auto’s, in de beschermde diersoorten, in de lucht, op een pakje, bedenk het maar, kortom overal. Het is geen netwerk meer, straks, het is een informatie geleidend laken dat over ons heen hangt.

(Kijk voor de visualisatie van one trillion vanaf 1 minuut in deze video)

De wet van Moore

En onontkoombaar komt de wet van Moore ook langs in dit soort exponentiële verhalen. De voorspelling was van 1965, en heeft zich tot zeker 2011 aan haar belofte gehouden. De belofte dat de dichtheid van transistors iedere 2 jaar zou verdubbelen. Vervolgens komt er weer een voorbeeld op ons af. Wat betekent het als deze wet nog een tijdje geldig blijkt te zijn? Een smartphone nu is net zo krachtig als een mainframe van toen. Ga maar door. Zo blijven we bestookt worden met voorbeelden. Iedere minuut komen er 300 uur YouTube-filmpjes bij. In diezelfde minuut rijden er voor Uber 1000 taxi’s rond in de wereld, zei Uber-baas Travis Kalanick vorige week in San Francisco.

Evolutie van de mens

En dan heb je de mens. Met een vast aantal kubieke centimeters hersens in zijn hoofd. Een capaciteit die niet verdubbelt, ook niet iedere honderd jaar. De mens met een vast aantal uren in een dag. Dat zijn er in het beste geval 24, en daar komt geen seconde bij. Overal om ons heen komen exponentiële grafieken en impulsen op ons af, en wij moeten ons daarin zien te handhaven. Of gaan we er aan onderdoor? In zijn inspirerend verhaal vertelt Mickey McManus over de ‘unbounded malignant complexitiy’ die zich om ons heen aan het vormen is, een onbegrensde kwaadaardige complexiteit. Het woord kwaadaardig wordt genoemd.

Alle evolutionaire krachten die de mens in zich heeft, moeten worden aangewend. Ja, er is een vast frame van 24 uur op een dag, maar we zijn in de loop der jaren aanzienlijk minder gaan werken. Waar we in het industriële tijdperk nog werkweken maakten van 80 tot 100 uur, hebben we tegenwoordig voldoende aan gemiddeld zo’n 36 uur. En misschien gemiddeld iets minder slaap. En we hebben heel veel tijd gewonnen doordat we geen spoorboekjes en stratengidsen meer hebben. We kunnen de meterstanden doorgeven via de smartphone. De belasting maakt het ons makkelijk door alles vooringevuld aan te bieden. Allemaal tijdwinst.

Het vermogen om te filteren en te zeven

Maar het belangrijkste wapen dat we inzetten om ons te verdedigen tegen de kwaadaardige complexiteit die ons aanvalt, is misschien wel het vermogen om te filteren en te zeven. Of, anders gezegd, de filteraars en de zevers zullen overleven, en zij die dat niet kunnen, zullen afsterven. Dat heet evolutie. En anders dan een evolutie die eeuwen duurt en die op basis van erfelijke overdraagbaarheid tot stand komt, is dit een gedragsevolutie. We moeten wel, anders gaan we er aan. Er is haast. En we moeten het met ingang van vandaag overdragen op onze kinderen. Er zit niets anders op. Een grote filter, een zeef, een schild zelfs. Ieder met zijn eigen instellingen, daarin kunnen we verschillen.

Kom maar op met al die exponentiële groeicurves van je, techniek. Met onze beperkte moleculaire eigenschappen en binnen de vaste limieten van wat we tijd noemen, ontwikkelen wij een groeicurve die in staat is om die van de technologie te weerstaan. We impregneren onze hersens met een laag reuzelvet, zodat alle impulsen ieder jaar twee keer zoveel moeite hebben om tot ons door te dringen. Evolutie is selectie. Selectie is evolutie.

Ziedaar ons antwoord.