Webcontent: de vos die gevonden wil worden

Het aantal webwinkels groeit explosief, weten we sinds de Kamer van Koophandel het Ondernemersprofiel 2007 publiceerde. Het bericht deed me denken aan het concept van ‘de geur van informatie’. Wat maakt een webwinkel succesvol? De structuur en de manier waarop informatie verstrekt wordt. Webbezoekers zijn te vergelijken met jachthonden tijdens een vossenjacht: ze volgen een ‘(geur)spoor’ totdat ze gevonden hebben wat ze zoeken. Maar als ze het spoor bijster raken, haken ze af. Dat heeft gevolgen voor de informatiearchitectuur en het (interactie)ontwerp van een website. Maar ook voor de teksten. Want wat kan of moet een webschrijver er mee?

Webbezoekers hebben een duidelijk doel
Mensen hebben – bewust of onbewust – een idee van welke informatie ze om welke redenen op een website zoeken. Die toevoeging ‘om welke redenen’ is belangrijk; het gaat er om dat mensen een doel willen bereiken met behulp van de gezochte informatie. Dat zorgt voor betrokkenheid, en dus voor de bereidheid om (wat meer) moeite te doen – te speuren, dus.

Geur van informatie: aanwijzingen die webbezoekers volgen
Het idee van ‘de geur van informatie’ is afkomstig van Jared M. Spool, een van de vele goeroes op het gebied van usability. De site Usabilityweb.nl licht het concept als volgt toe: “De geur bestaat uit aanwijzingen die mensen gebruiken om te bepalen of een bepaald pad leidt naar de informatie die ze zoeken. Deze aanwijzingen kunnen tekst, hyperlinks of beelden zijn. Als de geur sterk is, blijven mensen op het gekozen pad zoeken. Als de geur verzwakt, zoeken mensen naar een ander pad (andere zoekmachine, andere pagina, andere site) en gaan verder met zoeken totdat ze de informatie vinden. Of totdat ze opgeven, wat vaak voorkomt.”

Zoektocht webbezoeker lijkt op vossenjacht
De parallel met een vossenjacht is gauw getrokken: bezoekers zijn de jachthonden die het spoor van de vos (de gewenste content) volgen. Wat zorgt ervoor dat de vos gevolgd en gevonden wordt?

Het proces dat de bezoeker doorloopt
Een webbezoeker doorloopt in zijn zoektocht naar informatie het volgende proces:

• Reduceren: hij identificeert zijn behoefte, door een groot aantal opties terug te brengen tot een aantal realistische mogelijkheden (“deze mogelijkheden zullen het meest waarschijnlijk mijn behoefte bevredigen”);
• Selecteren: uit de realistische opties maakt hij een keuze;
• Valideren: op basis van het nu getoonde scherm bepaalt hij of hij de juiste keuze heeft gemaakt. Zo niet, moet hij terug en het opnieuw doen.

Belangrijke aandachtspunten:

• De belangrijkste pagina op een website is niet de homepage, maar de pagina waar de cruciale informatie staat. Wees je daarom bewust van de context: waar komt een bezoeker vandaan? Waar kan hij hierna naartoe? Waar wil je dat hij naartoe gaat? Wat zou hij zélf verwachten of willen?

• Voorkom zoeken en ‘stuiteren’ (een keuze maken, valideren, voldoet niet, terug en opnieuw) door de juiste zoektermen (trefwoorden) te bedenken en door de navigatie zo helder mogelijk te maken:

• Bedenk voldoende trefwoorden. En wees je er daarbij van bewust dat jouw trefwoorden niet per definitie de trefwoorden van de bezoeker zijn. Probeer die ook te bedenken.
• Maak hyperlinks zo duidelijk mogelijk: beschrijvend. De beste hyperlinks zijn zeven tot twaalf woorden lang. En dat hoeft niet per se het onderstreepte deel te zijn – sterker nog, het is voor een bezoeker heel helder om een korte toelichting op een link te krijgen.
• Vermijd ‘originele’ hyperlinks. Die zijn bijna altijd te cryptisch, dekken onvoldoende de lading of wekken valse verwachtingen

Functioneel schrijven blijft het allerbelangrijkste
Voor de schrijver blijft de belangrijkste conclusie simpel: op het web moeten we vooral functioneel schrijven. Wij scheppen de vos. En de vos wordt niet alleen door hongerige roedels honden gezocht – hij wil ook gevonden worden. Met bovenstaande punten tijdens het schrijven in het achterhoofd, lukt dat.

Verder lezen?

• Jared Spool e.a., Designing for the Scent of Information. Te vinden op: https://www.uie.com/reports/scent_of_information/
• https://www.usabilityweb.nl/nieuwsbericht.php?id=706