Het licht onder de korenmaat

Toegegeven, de laatste maanden heb ik er een beetje op gelet. Maar het verschijnsel blijft interessant genoeg. In willekeurige volgorde deel ik een aantal van de ervaringen met u. Televisieprogramma Goedemorgen Nederland zoekt reporters en vraagt zijn kijkers bijdragen in te zenden. Filmpjes van niveau worden in het ochtendprogramma uitgezonden.

Eind vorig jaar was Unilever zeepmerk Dove op zoek naar een nieuwe commercial. Dove vraagt aan willekeurige vrouwen (waarom eigenlijk alleen aan vrouwen?) een nieuwe reclameboodschap te maken. Het moet gaan over hun nieuw te lanceren product, en dan hebben we het over Dove Cream Oil Body Wash. Alleen al over de naam is een documentaire te maken, maar de inzenders moeten zich beperken tot een spot van 30 seconden.

Op 5 februari jongstleden plaatste de Volkskrant op de voorpagina een foto waarop te zien was hoe een lid van de Nationalistische Volks Beweging ‘Blood and Honour’ een op de grond liggende antidemonstrant van de Anti Fascistische Aktie met vuist en voet bewerkte. De foto was genomen door ‘een omstander’.

Op 8 februari jongstleden werd de Super Bowl gespeeld en uitgezonden. De Super Bowl is een verzameling van reclamespotjes die af en toe wordt onderbroken door een sportwedstrijd met een eivormige bal. Door de grote kijkdichtheid is de prijs van een reclameseconde de hoogste ter wereld: 86.000 dollar. Dat vraagt om een zorgvuldig spotje, zou je denken. Welnu dat klopt, het populairste filmpje dit jaar – alles wordt gemeten tenslotte – was een spotje van Doritos, gemaakt door een amateur. Het gerucht doet de ronde dat de kostprijs twaalf dollar bedroeg.

Is dit nu wat Time bedoelde met de behaagzieke cover ‘the person of the year is You’, daarmee doelend op de internettende burger? Ik denk het niet.

Het toont aan dat sommige gevestigde partijen ruw uit hun winterslaap worden gewekt en dat was nodig ook. Het dik declarerende reclamebureau moet opeens verantwoording afleggen over de uit het lood geslagen prijs voor een commercial.

Het toont aan dat het iets betekent dat miljoenen fotograferende burgers per definitie dichter op het nieuws zitten dan honderden nieuwsfotografen. Ze leveren het bewijs dat briljante ideeën zichtbaar kunnen worden gemaakt zonder brainstormsessies in een werkgroep met notulisten, creatieven, eindeloze cc-mails en doelstellingen.

Geen zorgen, een krant gevuld met louter stukjes van burgerjournalisten is oervervelend. Schrijven is een ambacht, net zoals fotograferen. Hetgeen niet wegneemt dat een enkele You verrassende bijdragen kan leveren. Een reclameblok met alleen maar Youtube-filmpjes is slaapverwekkend. Hetgeen niet betekent dat er wel degelijk opmerkelijk originele commercials worden gemaakt door You-regisseurs.

Ik moet denken aan het bijbelse beeld van de korenmaat. Als je een lamp ontsteekt en je zet hem op een bedekte plaats – onder een korenmaat bijvoorbeeld – dan zal niemand het licht zien. Plaats het licht dus op een kandelaar, opdat wie binnenkomt het licht moge zien.

Het internet is een verzameling van miljarden kandelaars en af en toe is er een briljante You die een prachtig flikkerend lichtje maakt. Iedereen kan het zien.

Deze column is eveneens gepubliceerd in Het Financieele Dagblad.